شب قدر شب باعظمتی است که درک آن برای هر کس محقق نخواهد شد: «وَ ما أدْراکَ ما لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ» (قدر/ 2). البته در این ضیافت الهی که بار عام پروردگار عالم است همه دعوت شده‌اند و هر کس به اندازه معرفت و درجه ایمانش حظ و بهره می‌برد. حضرت امام خمینی(س) می‌فرماید: «دعوت مراتب دارد، اجابت هم مراتب دارد. آن مرتبه اعلاء اجابت آنی است که پس از حصول مقدمات و ریاضاتی که رسول خدا(ص) کشیده‏‌اند منتهی شد به اینکه خدای تبارک و تعالی از او ضیافت کرد به نزول قرآن.» (صحیفه امام؛ ج: 17؛ ص: 490) شب‏ قدر، شب دعا، تضرع، توبه و انابه و توجه به پروردگار است. شب رهایی از قید بندگی غیر خدای تعالی است، فرصتی برای مغفرت و عذرخواهی است. هر کس با هر جرمی به محضر حق تعالی بیاید دست ردّ به سینه‌اش زده نمی‌‌شود. حال که خدای متعال به برکت ماه رمضان به ما اجازه استغفار و طلب مغفرت داده، از او برای معاصی و جسارت‌ها و نیز از سستی در عبادت و بندگی معذرت بخواهیم، و الا روزی خواهد آمد که خدای متعال به مجرمین می‌فرماید: «وَ لا یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ» (مرسلات/ 36)، به مجرمین اجازه نمی‌‏دهند که زبان به عذرخواهی باز کنند؛ آنجا جای عذرخواهی نیست. تا زمانی که زنده‌ایم عذرخواهی کردن و استغفار برای ما درجه می‌‏آفریند، گناهان را می‌‏شوید و ما را پاک و نورانی می‏ کند، پس تا فرصت در اختیارمان است، خدا را متوجّه خودمان کنیم و الطاف الهی را جلب‌ نماییم و نگاه محبّت‌آمیز او را شامل حال خودمان کنیم: «فَاذْکُرُونی‏ أذْکُرْکُمْ» (بقره/ 152)؛ مرا به یاد آورید، تا من شما را به یاد آورم.