بسم الله الرحمن الرحیم
پرونده ویژه
اقلیم کردستان عراق می خواست
با ایران تنش زدایی کند
مقامهای کردستان عراق به این نتیجه رسیده باشند که با گفتوگو و تنشزدایی به ایران نزدیک شوند، همان گونه که امارات و عربستان برای تنشزدایی با تهران انجام دادند.
این تحلیل را وبسایت آمریکایی "رادیو فردا" منتشر کرده و نوشت:۱۳ سال پس از سفر مسعود بارزانی، رئيس وقت اقلیم کردستان عراق، به تهران و دیدار با رهبر جمهوری اسلامی، برادرزادهاش نچیروان بارزانی که بر صندلی وی تکیه زده، در سفر به تهران با مقامهای ارشد جمهوری اسلامی دیدار و گفتوگو کرد.
این ملاقات ها در حالی صورت گرفت که حملات گاهوبیگاه موشکی و پهپادی به اهدافی در دولت اقلیم، اعتراض هایی را برانگیخته، اما ایران مدعی است موشکهایش «مراکز جاسوسی وابسته به اسرائيل» را منهدم میکنند.
با این حال، دستکم بهصورت عیان، نشانی از گِله بارزانی در ملاقاتها دیده نمیشود. او پس از گفتوگو با رهبر جمهوری اسلامی، در حساب ایکس خود نوشت: «به دیدار رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران آیتالله العظمى سيد علی خامنهای در تهران شرفیاب شدم. در این نشست بر آمادگی و تمایل عراق و اقلیم کردستان جهت پیشبرد روابط همهجانبه با جمهوری اسلامی ایران تأکید نمودیم.».
ستایش فراوان بارزانی از (آیت الله) خامنهای ، انتقادات زیادی را در پی داشت. اما بارزانی در تهران دنبال چه بود؟ در پی شکایت حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق به رهبری بافل طالبانی، دادگاه فدرال عراق، اسفند ۱۴۰۲ تصمیم گرفت تعداد کرسیهای مجلس اقلیم کردستان را از ۱۱۱ به ۱۰۰ کرسی کاهش دهد؛ این کرسی ها متعلق به جبهه «حزب دموکرات کردستان» بود. پس از این تصمیم، حزب دموکرات کردستان درخواست داد که انتخابات پارلمانی اقلیم، یک بار دیگر به تعویق بیفتد.
ناظران میگویند یکی از اهداف حضور بارزانی در تهران، درخواست برای اعمال نفوذ جمهوری اسلامی نزد رهبران شیعه عراقی و حزب اتحادیه میهنی است تا بتوانند ضمن به تعویق انداختن دوبارۀ انتخابات ۲۱ خرداد، تغییرات اعمالشده را ملغی کنند.
همچنین اظهار نظرهای نچیروان بارزانی در تهران نشان میدهد که او بارها به مقامهای ایرانی اطمینان داده که اجازه نخواهد داد گروههای مخالف جمهوری اسلامی از خاک اقلیم کردستان فعالیتهایی علیه ایران انجام دهند. ایران بارها اخطارهایی را در همین مورد به مقامهای اقلیم کردستان داده است. جواد قادری، معاون مدیر مطبوعاتی دفتر رئيس اقلیم کردستان، به رادیوفردا میگوید «آقای بارزانی در تهران به مقامهای ایرانی اطمینان خاطر داد که دولت اقلیم به هیچ گروه، دسته و کشوری اجازه نخواهد داد اقداماتی علیه ایران انجام دهند." در صورتی که مقامهای اقلیم به این گفته پایبند باشند، احتمالاً یکی از تضادهای اصلی با ایران برطرف شده است.
قادری همچنین میگوید «چه در گذشته و چه در این سفر از سوی آقای بارزانی به مقامهای ایرانی اعلام شد که دولت اقلیم به هیچ عنوان رابطهای با اسرائيل ندارد و در امور خارجه متعهد به پیروی از سیاستها و تصمیمهای دولت عراق است».
این روایت میتواند نشانهای از تمایل دولت اقلیم برای برطرف کردن نگرانیهای ایران باشد. در اسفند سال ۱۴۰۱، ایران و عراق توافقنامۀ امنیتی امضا کردند که تهران تا ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ به عراق فرصت داد تا احزاب کرد ایرانی مستقر در اقلیم کردستان را خلعسلاح و اردوگاههای نظامی آنها را تعطیل کند. این توافق شش ماه پس از حملات موشکی و پهپادی سپاه پاسداران به مقر این احزاب صورت گرفت. در حملات موشکی سپاه پاسداران ، دهها تن از اعضای احزاب مخالف جمهوری اسلامی کشته شدهاند.
چند روز پس از پایان ضربالاجل، مقامهای ایرانی از دولت عراق برای خلعسلاح این گروهها تشکر کردند اما در عین حال خواستار اخراج کامل آنها شدند. در سفر بارزانی، مقامهای ایرانی از او خواستهاند زمینه را برای «اجرای کامل معاهده امنیتی» فراهم سازد.
احتمالاً یکی از اهداف سفر اخیر، تلاش برای تعمیق روابط، پس از کاهش تنشها و با هدف جلوگیری از تکرار رخدادهای سال های اخیر است که چیزی جز ناامنی برای اقلیم کردستان به همراه نداشته است.
با توجه به سخنان بارزانی در تهران و همچنین تهدید های سالیان اخیر جمهوری اسلامی، احتمالا مقامهای کردی به این نتیجه رسیده باشند که با گفتوگو و نزدیک شدن به تهران در قالب عراق واحد، از تهدیداتی که از جانب تهران متوجه آنهاست، بکاهند. این مشابه چیزی است که از سوی امارات و عربستان رخ داده و برای در امان نگه ماندن از تهدیداتی که ممکن است از سوی ایران متوجه آنها شود، به سمت تنشزدایی حرکت کردند. نزدیکی اقلیم به ایران، هم ابزار چانهزنی بیشتری به آنها در مراودات با دولت عراق میدهد و هم نفوذ جمهوری اسلامی را افزایش میدهد.
💢 روزنامه کیهان
@tabibdavvar