#امام‌شناسی
#شرح‌زیارت‌جامعه‌کبیره
🔅و خُزان العلم؛
گنجینه های علم🔅
در توضیح خزینه علم بودن باید گفت:
🔸ائمّه(ع) در مرتبه نورانیت و ولایت کلیّه، که حقیقت امامت آنهاست، به عنایت الهی مسلّط بر همه عوالم هستی هستند و چیزی از احاطه علمی آنان مخفی نمی‌ماند. یعنی تمام حوادث بزرگ و کوچک نظام هستی، حتی پلک زدن انسان‌ها، افتادن برگی از درخت و... در معرض دید آنهاست و چیزی به نام زمان گذشته، حال و آینده برای آنان معنا ندارد.
🔸لیکن به مرحله ماده و عالم طبیعت که می رسند، مانند دیگران هستند؛ بدین معنا که شاید چیزی را نخواهند بدانند و از سیطره‌ی علم کنونی آنها خارج باشد. تفاوتشان با دیگران این است که دیگران به آن خزانه بی پایان راهی ندارند، امّا امامان معصوم (ع) که کلیددار و خازن آن خزانه بی پایانند، هر چه را که بخواهند می‌توانند بدانند، یعنی همان طور که چیزی از حیطه علم بی‌پایان خدا مخفی نمی ماند گستره علم ائمّه اطهار (ع) نیز همه موجودات نظام هستی را در بر می گیرد.
🔸 لیکن علم الهی استقلالی بوده، اما علم ائمّه اطهار (ع) تبعی و عرضی است و به منبع لایزال علم الهی مرتبط است و اساساً اگر تعلیم الهی واتصال به علم بی پایان او نباشد ائمه (ع) نیز مساوی دیگران خواهند بود. لذا در برخی روایات آمده است:
اگر امام بخواهد چیزی را بداند، خدا آن را به او می آموزد؛ إذا أراد الإمام أن یعلم شیئاً أعلمه الله ذلک.
✅ تذکر1: چیزی که در خزینه، حفظ و نگه داری می‌شود ممکن است به دیگران برسد و آنان نیز بهره مند گردند، لیکن چون در اختیار خازن و کلیددار است حساب و برنامه ای دارد؛ همانند چشمه جوشان نیست که معمولا ً از اختیار انسان خارج است و هر کسی می‌تواند به آن دسترسی پیدا کند بلکه اولاً، در اختیار خود خازن و نگهبان است که هرگاه بخواهد از آن استفاده می‌کند.
ثانیاً از دسترسی و دست بُرد دیگران خارج است.
ثالثاً، هر مقدار که خود خزانه دار بخواهد به دیگران می‌دهد بدون این که از اختیار و کنترل او خارج شود.
✅تذکّر 2: باید توجّه داشت که اگر چه علم امام به اراده و خواست او بستگی دارد و هر چه را بخواهد بداند، خواهد دانست، لیکن اراده‌ی آنان تابع اراده و مشیّت خداست و تا خدا اراده نکند، آنان نیز اراده نخواهند کرد. از امام هادی (ع) روایت شده است:
خداوند، قلوب ائمّه را محلّ اراده خویش قرار داده است. هرگاه خدا چیزی را بخواهد، آنها نیز می‌خواهند. معنای کلام خدا که فرمود: «شما چیزی را نمی خواهید مگر آن که خدا بخواهد» همین است.
📚#ادب‌فنای‌مقربان، ج۱
🆔 eitaa.com/tabyien