به بهانه سفر رئیس جمهور به آمریکای لاتین 📌تغییر کلیشه‌های راهبردی جهانی در نظم در حال گذار/ ۱ 🔻بدون شک سرعت تحولات جهانی به حدی رسیده است که نمی‌توان وقایع امروز را با انگاره‌های هفته گذشته تحلیل کرد چه، افرادی هنوز که هنوز است با انگاره‌های ذهنی شکل گرفته در سال‌های دهه ۸۰ یا اوایل ۹۰ شمسی به تفسیر وقایع روز می‌پردازند. در یک نگاه کلی، همواره در بررسی تاریخ معاصر سه کلیشه مطرح می‌گردد: 1⃣کشورهای استعمار غربی(شمال) از مواد خام(با محوریت نفت) و نیروی کار ارزانِ کشورهای جهان سوم(جنوب) با بهایی ناچیز حداکثر استفاده را می‌کنند و در عوض کالاهای مصرفی را با قیمتی گزاف به کشورهای جنوب صادر می‌کنند. با پیشرفت فناوری و انقلاب صنعتی، انحصار برخی فناوری‌های دانش مانند صنعت نفت، فناوری اطلاعات و ارتباطات، انرژی اتمی و صنایع نظامی در اختیار کشورهای غربی است. 2⃣در سالیان گذشته، کشورهای اسلامی همواره درگیر اختلاف و تفرقه و جنگ‌های خونین بوده‌اند اما غرب در صلح و آرامش پیشرفت کرده است. 3⃣آمریکا و کشورهای غربی با احداث ده‌ها پایگاه نظامی در غرب آسیا و اطراف ایران اقدام به استثمار و استعمار کشورهای اسلامی با هدف حفظ منافع نفت و تامین امنیت رژیم صهیونیستی کرده‌اند و در عوض حیاط خلوت خود را در اروپا و آمریکای لاتین تشکیل داده‌اند. 🔹اکنون اما شواهدی وجود دارد که به طور جد نقض انگاره‌های بالا در زمان حال را اثبات می‌کند. باید توجه کرد این شواهد و معادلات جدید در حال گذار و رخ دادن بوده و تا ارتقا، تثبیت و تحکیم آنها مسیر زیادی باقی مانده است. 1⃣در برخی کشورهای آفریقا(بزودی) و آمریکای لاتین با محوریت ونزوئلا، معادله صادرات مواد خام - واردات کالای مصرفی شکسته شده و این کشور با احیاء پالایشگاه‌های خود به کمک ایران خود مستقلا نسبت به صادرات نفتش تصمیم می‌گیرد. سفر بایدن به منطقه در تیر ۱۴۰۱ و در خواست چندباره از ریاض برای افزایش تولید و درخواست رد عربستان، شواهدی آشکار از شکست این معادله قدیمی است. 🔹تهران با ایجاد پالایشگاه‌های فراسرزمینی در ونزوئلا علاوه بر امکان وابسته‌سازی با بازارسازی در کشورهای هدف و چه بسا تامین بنزین مورد نیاز کشور، فرصتی برای صادرات نفت ایران و درآمدزایی است. در صورت رفع تحریم ونزوئلا، تهران به دلیل داشتن سهام در پالایشگاه‌های ونزوئلا درآمد کسب کرده و در صورت تداوم تحریم، با صادرات نفت خود یا ونزوئلا به وسیله تجارب بیش از ده سال دور زدن تحریم‌های مختلف، باز هم درآمدزایی می‌کند. 🔹همچنین باید توجه کرد دانش، هم مزیت مطلق و هم مزیت نسبی جمهوری اسلامی ایران است و این صادرات دانش با سایر کشورها مانند اروپا، آمریکا یا حتی ترکیه تفاوتی اساسی دارد؛ آن تفاوت هم این است که این کشورها با حضور خود دانش را منتقل می‌کنند و چه بسا با خروج از آنها(مانند انقلاب اسلامی) آن دانش برای کشور فوق دیگر کارساز نباشد اما تهران برای سایر کشورها به اصطلاح "ماهی نگرفته و به آنها ماهیگیری یاد می‌دهد" . این صادرات دانش که به زودی در حوزه فناوری اطلاعات به قاره آفریقا و در حوزه انرژی هسته‌ای به چند کشور دیگر مشابه صادرات نظامی می‌رسد، مکمل و مقوم حضور نظامی و امنیتی است. در شرایطی که شاید نفع کشورها در حوزه‌هایی مانند پوشاک و سایر کالاهای مصرفی همکاری با کشورهایی چون ترکیه باشد، جمهوری اسلامی دانش و کالا را در حوزه‌های استراتژیک ارائه می‌دهد.