الغیبة للنعمانی مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْخَالَنْجِیِّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِی الْقَاسِمِ قَالَ: کُنَّا عِنْدَ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الرِّضَا علیهما السلام فَجَرَی ذِکْرُ السُّفْیَانِیِّ وَ مَا جَاءَ فِی الرِّوَایَةِ مِنْ أَنَّ أَمْرَهُ مِنَ الْمَحْتُومِ، فَقُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام هَلْ یَبْدُو لِلَّهِ فِی الْمَحْتُومِ؟ قَالَ نَعَمْ، قُلْنَا لَهُ فَنَخَافُ أَنْ یَبْدُوَ لِلَّهِ فِی الْقَائِمِ! قَالَ: الْقَائِمُ مِنَ الْمِیعَادِ. * بیان: لعل للمحتوم معان یمکن البداء فی بعضها و قوله من المیعاد إشارة إلی أنه لا یمکن البداء فیه لقوله تعالی إِنَّ اللَّهَ لا یُخْلِفُ الْمِیعادَ [آل عمران: ۹، الرعد: ۳۳] ثم إنه یحتمل أن یکون المراد بالبداء فی المحتوم البداء فی خصوصیاته لا فی أصل وقوعه کخروج السفیانی قبل ذهاب بنی العباس و نحو ذلک. ---------- داود بن ابی القاسم می‌گوید: نزد امام جواد علیه السلام بودیم که سخن از سفیانی به میان آمد واینکه در روایت وارد شده که خروج او از حتمیات است. پس از حضرت جواد علیه السلام پرسیدم: «آیا در امر حتمی نیز برای خدا بداء حاصل می‌شود؟ » فرمود: «بله! » به حضرتش عرض کردیم: «می ترسیم در مورد قائم نیز برای خدا بداء حاصل شود! » فرمود: «قائم از میعاد (تخلف ناپذیر) است. » بحارالانوار - باب ۲۵ - مجلد ۵۲، صفحه ۲۵ غیبت نعمانی ص ۳۰۲ توضیح : ممکن است کلمه «محتوم» معانی ای چند داشته باشد که بداء یکی از آنها باشد. عبارت «من المیعاد» اشاره به این است که بداء در قائم راه ندارد، زیرا خداوند می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لایُخْلِفُ الْمیعادَ»، {تو وعده ات را خلاف نمی کنی. } آل عمران / ۱۹۴ - همچنین ممکن است مقصود از بداء در امر محتوم، بداء در خصوصیات آن باشد نه در اصل وقوع آن، مثل خروج سفیانی قبل از رفتن بنی عباس و مانند آن. مرحوم مجلسی - بحار الانوار 🍃اللهم عجل لولیک الفرج🍃 ..