↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ اللّهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹زیادة و تفصیل🔹 💥”الاشتباهُ بین الفاعل و المفعول به“ #اشتباهِ"فاعل"و"مفعول" اکثرا زمانی اتفاق میفتد که یکی از این دو،اسم ناقص باشد و دیگری اسم تام. #منظور از اسم ناقص،اسمی است که برای تعیین معنایش نیاز به مابعدش دارد،مثلِ اسم موصول،و ما موصوفه. #منظور از اسم تام،اسمی است که این نیاز فوق را ندارد. #مثالی که در این خصوص ذکر کرده اند. "أَعْجَبَ الرجلُ ما کَرهَ الاخ" 💥برای رفع این اشتباه،ضوابطی را ذکر فرموده اند. ✔️۱.فرض میکنیم اسم تام فاعل است،در این صورت به جای آن،"ضمیر متکلم مرفوعی"قرار میدهیم،و فرض میکنیم،اسم ناقص مفعول به است.در این صورت به جای این اسم ناقص اسم ظاهر منصوبی قرار میدهیم که معنایش از"نتیجه ما و ما بعد آن"گرفته میشود. #اگر بعد از این فرض،معنای درستی حاصل شد،پس به همین ضبط عمل میکنیم.اما اگر از این فرض معنای درستی حاصل نشد،پس ضبط سابق غلط است. #توجه در مثال"اعجب الرجل ما کره الاخ"ضبط اول را اجرا میکنیم و نتیجه چنین میشود"اعجبتُ الثوب"(به تعجب وا داشتم لباس را)و روشن است لباس تعجب نمیکند. #پس نتیجه میگیریم،الثوبَ که نتیجه"ما کره الاخ"است(آنچه عمر پوشیده است)،فاعل نیست. ✔️۲.ضبط دوم:فرض میکنیم،اسم تام(الرجل)مفعول به است،و ما،فاعل است،پس قرار میدهیم به جای اسم تام،ضمیر متکلم منصوبی،و به جای اسم ناقص،اسم ظاهری که نتیجه ی ما و مابعد آن است. #در این صورت اگر این ضبط صحیح بود به همین ضبط حکم میکنیم،پس نتیجه ی مثال"اعجب الرجل ما کره الاخ"میشود"اعجبَنِی الثوبُ"(لباس مرا به تعجب انداخت،یعنی از لباسش تعجب کردم)این ضبط صحیح است پس ما فاعل است و الرجل مفعول به است. ✔️۳.اگر هر دو اسم"تام"بودند،بعد از جابه جایی از هر کدام معنای درستی حاصل شد به همان معنای درست،حکم میکنیم. #مثال"امْکَنَ المسافر السفر"در این مثال قطعا"المسافر"مفعول به است زیرا شما میگوید"امکنَنِی السفرُ" و نمیگویید"امکنتُ السفرَ". #مصنف:نادیده گرفتن این ضوابط و فروض بهتر است.و در خصوص این نوع مثال های به فهم دقیق لغات وارده در این امثله و همچنین به قرائن توجه می کنیم و بعد از فهم دقیق معنا حکم کنیم،و در واقع بهتر است پرهیز کنیم از پیچیدگی که در این قواعد وارد شده است. #نحو وافی جلد دوم خلاصه صفحه ۷۸ تا ۸۰. https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0