↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
اللّهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
🔹توجه مهم:حالت واحدی داریم که،آوردن ضمیر صحیح نیست و واجب است به جای ضمیر اسم ظاهر بیاوریم.
این حالت فوق در صورتی است که،فعل مهمل احتیاج به مفعولی دارد که حذفش صحیح نیست،چرا که در اصل رکن بوده است،و به صورت ضمیر هم نمیتوان آن را ذکر کنیم چون با مرجعش مطابقت پیدا نمیکند.
مثال"أظنُ و یظنانی اخاً محموداً و علیاً،اخوین"
کلمه ی محموداً مفعول اول است برای فعلِ"اظنُ" و کلمه ی علیاً عطف است به آن.و اخوینِ مفعول دوم است برای فعلِ"اظنُ"،پس دو مفعول فعل اظنُ،مشخص شد.
اما دو مفعول فعلِ"یظنان".؟
یاء در"یظنانی" مفعول اول این فعل است،در مورد مفعول دومش اگر گفته شود ضمیر است،و مثال چنین بوده"أظنُ محموداً و علیاً،اخوین و یظنانی إیاه"ایراداتی دارد زیرا که،
مطابقت بینِ"ایاه" و مرجعش یعنی اخوین،حاصل نمیشود و این عدم مطابقت جایز نیست،هر چند بین دو مفعول یظنان یعنی یاء و ایاه،مطابقت ایجاد میشود چون هر دو مفرد اند.و اگر به جای"ایاه"بگویم،ایاهما.در این صورت این ضمیر با مرجعش مطابقت دارد اما با مفعول اول که مفرد است مطابقت ندارد،و این عدم مطابقت نیز صحیح نیست چون که این دو مفعول در اصل مبتدا و خبر بوده اند،و عدم تطابق بین مبتدا و خبر صحیح نیست.
پس باید،به جای ضمیر اسم ظاهر بیاوریم و مثال چنین است"اظنُ محموداً و علیاً اخوین و یظنانی اخاً" و روشن است که این مساله،از باب تنازع نیست.
#نحو وافی جلد دوم خلاصه صفحه ی ۱۵۴ تا ۱۵۵
https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0