تمدن هَلوع
🔹آنچه در بیانات اخیر امام خامنهای درباره ناامیدی و غرور بیان شد و در قرآن کریم در آیات مختلفی بدان اشاره شده است، مسألهای است که در همه علوم مدرن جاری و ساری است. إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا(۱۹ تا ۲۱ معارج). بعنوان مثال، سرریز این مسأله را در اقتصاد، جامعهشناسی، روانشناسی، علوم سیاسی، و شهرسازی میتوان بررسی کرد.
🔹اقتصاد هلوع: نمود بارز نظریه «هَلوع» در اقتصاد و بازارهای مالی است. بازارها مخصوصاً بازار بورس عمیقاً دچار این ویژگیاند بعنوان مثال وقتی قیمت افزایش مییابد، اشتیاق سرمایهگذاران زیاد شده و بازار «گاوی» میشود و وقتی قیمت کاهش مییابد، ترس بر بازار حاکم شده و بازار «خرسی» میشود. اقتصاد هلوع مانع بزرگ تثبیت قیمتهاست.
🔹هلوع جامعهشناختی: جامعه هلوع، در مسائل مختلف اجتماعی دچار نوسانات شدید میشود. بعنوان مثال جوامع غربی، در عین اینکه بیشترین مصرف مشروبات الکلی و دنس و رقص و سرخوشیهای کاذب را دارند، درعینحال بیشترین آمار افسردگی و خودکشی را هم دارا هستند. جامعه هَلوع هیچگاه به ثبات اجتماعی نمیرسد.
🔹هلوع روانشناختی: انسانِ هلوع، ازنظر روانشناختی، در لایه شغاف و صدر خود دچار نوسانات مختلفی است: گاهی جزع و فزع میکند و گاهی با دیدن نعمتها و رزقهای فراوان، دچار سرخوشی و مستی و غرور میشود. انسان هلوع هرگز نمیتواند ثبات روانی داشته باشد.
🔹هلوع سیاسی: احزاب سیاسی هَلوع، هنگام شکست سیاسی در انتخابات، دچار افسردگی سیاسی میشوند و هنگام پیروزی سیاسی، دچار عصبیت سیاسی میشوند. سیاست هلوع مانع از آن است که سیستمهای سیاسی در مسیر حق و حقیقت عمل کنند و لذا به دامن ماکیاولیسم میافتند.
🔹هلوع شهرسازی: شهرسازی مبتنیبر هلوع، موجب میشود مناطق کاخنشین شهر موجب غرور و تفرعن طبقات مرفه شود و مناطق کوخنشین شهر موجب یأس و ناامیدی طبقات فقیر شود. شهرسازی و معماری هلوع همان شهرسازی مضطرب وحشی است که ناشی از اختلاف طبقاتی فقیر و غنی است.
🔹مسأله هلوع در علوم مختلف تمدن غرب وجود دارد. درواقع تمدن غرب، تمدن هَلوع است و جامعه ما نیز روزبهروز درحال غلتیدن به دامان غرب است. هلع موجب ولع است. و تمدن غرب تمدنی ولوع نیز هست؛ و جامعه ما نیز چنین میشود.
🔹راهکار نجات از هلع چیست؟ قوت و قدرت ایمان موجب تثبیت است. وقتی فؤاد تثبیت شود، قرار و آرامش رقم میخورد و به تبع آن، نوسانات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی رخت برمیبندد. قدم اول برای مبارزه با سیستم هلوع، آن است که تکتک ما از خودمان حداقل شروع کنیم تا بهتدریج جامعه نیز اصلاح شود.
✍️ اندیشکده تثبیت| سید امیر حسینی
@tasbit1444