بسم الله الرحمن الرحیم صدقه جایگزین خوبی برای روزه ی مستحبی سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در پایان عمر مبارکشان، بر روزه ی مستحبیِ سه روز از هر ماه مستقر شده است. بر اساس بعضی از روایات صحیح، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ابتدا گاهی آنقدر روزه می گرفتند که اطرافیان گمان می کردند که دیگر همیشه روزه می گیرد، و گاهی آنقدر روزه را ترک می کردند که مردم فکر می کردند دیگر روزه نمی گیرد. سپس به روزه ی حضرت داوود علیه السلام روی آوردند؛ یعنی یک روز در میان روزه می گرفتند. آنگاه سنّت ایشان تا هنگام رحلت، بر روزه ی مستحبیِ سه روز از هر ماه ثابت ماند؛ اولین پنج شنبه ی ماه قمری، اولین چهارشنبه پس از روز دهم ماه قمری و آخرین پنج شنبه ی ماه قمری. از فوائد این نوع روزه، علاج وسوسه ی قلبی است (همانطور که علاج وسوسه ی مغزی ذکر لا إله إلا الله است). رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روزه ی این سه روز در هر ماه را معادل روزه ی تمام عمر (صوم الدهر) دانسته اند؛ به این معنا که گویا روزه دار تمام روزهای عمرش را روزه گرفته است [کتاب الفقیه، ج 2، ص 81، باب صوم السنّة]. برای کسانی که می خواهند به این ثواب عظیم نائل شوند اما به هر دلیلی توان روزه گرفتن ندارند، راهکاری در روایات در نظر گرفته شده است: یک مُد طعام بابت هر روز به فقیر بدهد (در سال 98 این مقدار، به اندازه ی 3000 تومان پول به فقیر است) [همان، ج 2، ص 83، ح 1793]. در بعضی روایات، صدقه دادن بجای روزه گرفتن توصیه شده و افضل از روزه دانسته شده است [همان، ص 84، ح 1794]. نیز بجا آوردنِ قضای این سه روزها در زمستان تأیید شده است [همان، ح 1795]. اگر کسی روزه باشد و به منزل یکی از دوستانش برود و خوراکی به او تعارف شود (نه لزوماً به عنوان اجابت دعوت برادر مؤمن)، بهتر است بخورد و روایت شده است که ثواب روزه اش هفتاد برابر می شود [همان، ح 1797 و 1798]. بنابراین لازم نیست که برادر دینی، انسان را دعوت کند تا وجوبِ اجابتِ دعوتِ مؤمن، جوازِ افطارِ روزه ی مستحبی اش باشد، بلکه همین که در منزل کسی، دیگران را از روزه ی خود با خبر نکند و اگر چای یا میوه ای آوردند بخورد، با شکستن روزه اش، ثواب آن روزه، هفتاد برابر می شود. نتیجه سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در پایان عمر مبارکشان، بر روزه ی مستحبیِ سه روز از هر ماه مستقر شده است؛ اولین پنج شنبه ی ماه قمری، اولین چهارشنبه پس از روز دهم ماه قمری و آخرین پنج شنبه ی ماه قمری. این سه روز در هر ماه، معادل روزه ی تمام عمر (صوم الدهر) دانسته شده است. کسانی که می خواهند به این ثواب عظیم نائل شوند، اما به هر دلیلی توان روزه گرفتن ندارند، می توانند یک مُد طعام (معادل 3000 تومان در سال 1398) بابت هر روز به فقیر بدهند. اگر کسی روزه مستحبی گرفته باشد و به منزل یکی از دوستانش برود، اگر چای یا میوه ای آوردند، لازم نیست آنها را از روزه ی خود با خبر کند بلکه بهتر است بخورد، به این طریق هم ثواب روزه اش هفتاد برابر می شود و هم لازم نیست روزه ی خود را ادامه دهد. والحمدلله رب العالمین محمد ذکاوت صفت ـ قم ـ 6 مرداد 1398 @tth_ir