📌 تاریخ و نظریه ها 💢 هر جامعه ای متناسب با نیاز های اجتماعی و فرهنگی اش علومی را تولید می کند و اگر جامعه ای توانسته است فرهنگی و تمدنی ایجاد نماید نشان از آن دارد که اندیشه هایی در باب انسان و جهان و طبیعت و روابط میان انسان ها و روابط انسان و طبیعت داشته است. علوم انسانی ، علومی اند که با تاریخ مرتبط اند، به کنش انسانی مرتبط اند، نیازمند به بحث نظری اند، نظری به معنی چارچوب مفهومی که از طریق آن چارچوب مفهومی و نظری می توان سخن از علوم انسانی تبیین کننده و توصیف کننده را داشت. در تمدن اسلامی مبتنی بر آیات قرآن و نیاز های جامعه، علومی ناظر به حیات انسانی و کنش انسانی شکل گرفت از جمله عرفان ، اخلاق عملی ، حکمت عملی و فقه که علم فقه موثر ترین این علوم بر کنش انسان بود و از عمومیت بیشتری در تبیین و توصیف و تجویز کنش انسانی بهره داشت . ⭕️ اما با ظهور مدرنیته و تحولات بزرگی مثل رنسانس ، شکاکیت نسبت به دین و فلسفه، انقلاب صنعتی ، انقلاب فرانسه، انقلاب آمریکا و شکل گیری جامعه مدرن اروپایی در آمریکا و تدوین قانون اساسی آمریکا، اندیشه و بنیان جدیدی در علوم انسانی ایجاد شد که بیشتر به منافع و طبیعت و زندگی انضمامی و روزمره انسان توجه داشت .این تلقی از حیات انسانی و مدرنیته و علوم برآمده از تحولات غربی، از اوایل قرن سیزدهم هجری وارد دنیای اسلام شد و انسان مسلمان با این تحولات آشنا شد که در مواجهه با تمدن غرب و مدرنیته برخی به سمت تقلید و ترجمه مطلق این آثار حرکت کردند، برخی به ستیز مطلق برخاستند و برخی هم بی خیال بودند ودغدغه ای نسبت به این مسئله نداشتند. اما جریان چهارمی با عنوان احیاء تفکر اسلامی و بیداری اسلامی شکل گرفت که از سید جمال الدین اسدآبادی و شاگردان او شروع شد و با دیگر متفکران و عالمان اسلامی ادامه یافت . ⭕️ این نهضت، نهضتی بود برای جمع اسلام و تجدد ، نهضتی برای اینکه انسان مسلمان در مواجهه با تحولات و بحران هایی که انسان متجدد با آن درگیر است مثل بحران های معرفتی ، الحاد ، سودگرایی و بحران های اخلاقی و دیگر مسائل آن، بتواند مواجهه ای منطقی و عالمانه و عاقلانه با تمدن و فرهنگ ومحصولات آن داشته باشند،که نه به تکفیر بیانجامد و غرب را شیطانی بدانند و نه مقهور غرب شده و به صحیح انگاری تمام گزاره های غربی قائل شوند. ⭕️ اندیشمندانی مثل سید جمال الدین اسدآبادی ، محمد عبده،سیدقطب ، اقبال لاهوری، شهید صدر ، شهید مطهری ، امام ، علامه و روشنفکران و مصلحان دیگری که تلاش های فراوانی در این زمینه داشته اند ، این گفتمان در باب احیاء تفکر اسلامی سعی کرده اند تا مسلمانان برخوردی عاقلانه و آگاهانه هم با مدرنیته و هم سنت اسلامی و میراث علمی تمدن اسلامی داشته باشند. ⭕️ جریانی که در آن هم تراث علمی تمدن اسلامی باز خوانی می شنود و هم یک مواجهه عمیق با قرآن و روایات وعقل اتفاق می افتد و یک دستگاه اجتهادی و منطقی سامان می یابد. از سوی دیگر یک مواجهه حکیمانه و اجتهادی و انتقادی با تراث بشری تمدن غرب و کشور های تابع تمدن غرب آغاز می کند . به تعبیر آیت الله خامنه ای یک مبادله فرهنگی میان اسلام و غرب برقرار میکند که به صورت اجتهادی سعی در تولید و تبیین معارف اسلامی در نسبت با نوآوری های جهان جدید هست دارد. ⭕️ ابتدای این جریان را می توان در سید جمال و شاگردانش دید ولی مراحل تکامل یافته آنرا باید در آثار حضرت امام وعلامه طباطبایی و شهید مطهری و اشخاص دیگری مثل شهید بهشتی، شهید صدر ، امام موسی صدر ، آقای جوادی وآقای مصباح دید و مراجعه کرد. لینک کانال #علوم_انسانی_اسلامی ↙️↙️ 🆔 @olum_ensani_eslami