- تمام هستى يك مدبّر دارد، نه آن گونه كه بعضى مشركان براى هر يك از آسمان و زمين يك مدبّر خاص مى پنداشتند. «السّماء رفعها... و الارض وضعها» - زمين براى كاميابى و بهره بردارى همه موجودات زمينى و از جمله انسان است. «وضعها للانام» - قرآن، ابتدا نعمت هاى معنوى و سپس نعمت هاى مادّى را شمارش مى كند. «علّم القرآن... علّمه البيان... فيها فاكهة و النّخل» - ميوه، نقش مهمى در تغذيه انسان دارد. بعد از آفرينش زمين، نام ميوه آمده است. «والارض... فيها فاكهة» - در ميان ميوه ها، ارزش خرما از بقيه جداست. «فيها فاكهة... والنّخل» - پوسته و حتّى غلاف دور نباتات، نعمت است. «والحبّ ذو العصف» - بوى خوشِ گياهان، يكى از نعمت هاى الهى است. «و الريحان» - تكذيب آيات الهى، سرزنش را به دنبال دارد. «فباىّ آلاء ربّكما تكذبان» - جن نيز مثل انسان، مسئول، مكلّف و بهره مند از نعمت هاى زمين است. «فباىّ آلاء ربّكما تكذّبان» - خداوند نعمت ها را براى رشد و تربيت همه جانبه انسان و جن آفريده است. «آلاءِ ربّكما»