هدایت شده از گل یاس
🌷 نکته تفسیری صفحه ۳۱۸🌷 فتنه‏ ی سامری قسمت ـ2: هنگامی که حضرت موسی (ع) برای راز و نیاز با خدا و گرفتن الواح تورات در کوه طور بود، خبر گوساله پرست شدن قومش را از خدا دریافت کرد. از این رو پس از تمام شدن مدّت معیّنِ وعده‏ ی او با خدا، در حالی که الواح تورات را در دست داشت، با ناراحتی نزد قومش بازگشت و مشاهده کرد که چگونه جهل و نادانی قومش، زحمات چندین ساله ی او را در چند روز به باد داده است. آری، هزاران نفر از مردم بنی اسرائیل، در برابر مجسّمه ای طلایین به سجده می افتادند و با گوساله‏ ی مقدّسشان راز و نیاز می کردند! موسی با دیدن این صحنه فریاد برآورد: مگر پروردگارتان به شما وعده های خوبی نداده بود؟ مگر مژده‏ ی نزول تورات و نجات و پیروزی و سرافرازیتان را نشنیده بودید؟ چرا خودتان را به این روز انداختید؟ آیا ده روز تأخیر من باید شما را به اینجا بکشاند؟! در این هنگام، مردم بیچاره که با نهیب های موسی تکانی خورده و تازه فهمیده که بودند مرتکب چه گناه بزرگی شده اند، تقصیر را بر گردن سامری انداختند و گفتند: ما با اختیار خودمان این کار را نکردیم؛ هر چه هست، زیر سر سامری است! البتّه خدا هیچ گاه بهانه‏ ی گوساله پرستان را نپذیرفت و با سرزنشِ آن ها فرمود: آیا نمی دیدند که آن گوساله نه حرفی می زد و نه سود و زیانی به آنان می رساند؟ پس چرا عقلشان را به کار نگرفتند؟ موسی که انحراف سخت بنی اسرائیل آزرده اش کرده بود، برای بیدار کردن ذهن های خفته ی بنی اسرائیل و توجّه دادن آن ها به زشتی بسیار اعمالشان، الواح تورات را با آن همه عظمت بر زمین گذاشت و بر سر برادر بزرگ ترش هارون که خود پیامبر الهی بود فریاد برآورد: این چه وضعی است؟ چرا وقتی انحراف این ها را دیدی، با آنان برخورد نکردی؟ آیا از فرمان من سرپیچی کردی؟! هارون، برادرش را آرام کرد و گفت: برادر، مرا سرزنش نکن. من ترسیدم که تو بگویی میان بنی اسرائیل تفرقه افکندی و سفارش من به حفظ وحدت جامعه را رعایت نکردی. آری، این مطلب حیاتی یعنی وحدت و یکپارچگی یکی از مهم ترین نیازهای یک جامعه برای ادامه‏ ی زندگی اش است. از این رو هارون که گمان می کرد برخورد با سامری، با متلاشی شدن جامعه ی بنی اسرائیل مساوی باشد، ترجیح داد تا بازگشت برادرش موسی سکوت کند. درست به ‏همین ‏سبب نیز موسی دلیل برادرش را پذیرفت و دیگر او را سرزنش نکرد. بر اساس روایات، در امّت اسلامی نیز حادثه ای شبیه ماجرای گوساله پرستی در بنی اسرائیل رخ داد؛ بدین ‏ترتیب که پس از پیامبر ، توصیه ی مهم ایشان در مورد جانشینی علی نادیده گرفته شد. در آن زمان، انحراف بسیار بزرگی در امّت اسلامی ایجاد شد؛ ولی علی برای حفظِ وحدت امت اسلامی، راه سکوت را پیش گرفت و از حقّ مسلّم خود صرف ‏نظر کرد. سرگذشت بنی اسرائیل، بیشتر از هر داستانی در قرآن بازگو شده است. در روایتی از پیامبر اسلام می خوانیم: «هر آنچه در میان بنی اسرائیل اتّفاق افتاد، با شباهت زیادی در این امّت نیز اتّفاق می افتد.» بنابراین ما مسلمانان باید با سرگذشت بنی اسرائیل به خوبی آشنا شویم و اشتباهات آنان را تکرار نکنیم.