🌷 نکته تفسیری صفحه ۳۹۹🌷 دوستی هایی که به دشمنی تبدیل خواهد شد: یکی از خصلت های مشترک انسان ها، داشتن دوست است. این ویژگی چنان عمومی است که اگر کسی دوستی نداشته باشد، از نظر دیگران نقص و مشکل شمرده می شود. دوستی ها، از یک نگاه، به دو بخش تقسیم می شوند: دوستی های خدایی و دوستی های غیرخدایی. دوستی های خدایی، دوستی هایی هستند که رشته ی اصلی آن، ایمان به خدا و فرمانبرداری از اوست. البتّه ممکن است این نوع دوستی ها در احوال گوناگونی ایجاد شود؛ مثلاً به ‏علت هم سایه بودن، هم‏کلاسی بودن، همکار بودن و ... . البته دوستی های خدایی تنها در حالی به وجود می آید که هر دو طرف دوستی، برای خدا، اولیای دین و دستورهای او احترام قائل باشند و نسبت به ایمان طرف مقابل حساسیّت داشته باشند. رفاقت های غیرخدایی امّا رفاقت هایی است که بر اساس هر چیزی ممکن است شکل گیرد؛ هر چیزی جز خدا؛ چیزهایی مانند پول، مقام، شهوت، خوش گذرانی، علایق سیاسی و ... . در تمام این دوستی ها، یاد خدا و دستورهای او کم‏رنگ و برای دو طرف دوستی بی‌اهمّیّت است. این آیه‏ به یکی از انواع این دوستی ها اشاره کرده است؛ رفاقتی که مبنای آن، پرستش بت های بی جان و بی شعور است! بر این اساس، بت ها برای مشرکان نوعی رمز وحدت محسوب می شده و آنان را به یکدیگر نزدیک می کرده اند. حضرت ابراهیم به مشرکان قومش فرمود که این نوع دوستی، فقط تا پایان زندگی دنیایی تان ادامه دارد و در قیامت به دشمنی تبدیل می شود، و در آن روز، دوستان قدیم، یکدیگر را لعنت خواهند کرد؛ زیرا در آنجا می‏فهمند که مبنای دوستی ایشان، مبنای سست و پوچی بوده و رفاقت زودگذر آنان، سعادت ابدی شان را از بین برده است. آری، این فرجام تمام دوستی های غیرخدایی است که اگر تا پایان عمر انسان نیز ادامه پیدا کند، بدون شک در جهان دیگر خبری از آن نیست و به دشمنی تبدیل خواهد شد؛ چنان که در آیه‏ ی 67 سوره‏ ی زخرف می خوانیم: «در قیامت، همه‏ ی دوستان، دشمن یکدیگر خواهند شد؛ مگر پرهیزکاران.»؛ چراکه پیوند دوستیِ پرهیزکاران در دنیا، بر اساس توجّه به خدا و خشنودی او محکم شده بوده و خدا نیز برای همیشه باقی خواهد ماند . پیشوایان فرزانه ی ما تأکید فراوانی بر دوستی های خدایی نموده و پیروانشان را از دوستی های غیرخدایی نهی کرده اند. امیر مؤمنان علی فرموده است: «مردم، برادر یکدیگرند؛ ولی هر کس که برادری اش غیرخدایی باشد، به دشمنی تبدیل خواهد شد.» در حدیث دیگری از همان حضرت می خوانیم: «هیچ گروهی، بر پایه‏ ی مطالب غیرخدایی با یکدیگر دوستی نکردند مگر اینکه در روز قیامت که انسان ها در پیشگاه خدا حاضر می شوند، آن دوستی مایه‏ ی ننگشان خواهد شد.» از امام صادق نیز نقل شده است: «پیروان و شیعیانِ باایمان ما اگر تقوای الهی پیشه کنند، تا هنگامی که از یکدیگر جدا نشده اند، خدا لطف و خشنودی اش را بر آنان می گستراند و پیوسته گناهانشان از آنان می افتد، همان طور که برگ از درخت می افتد، و پیوسته یاری خدا شامل حال کسی است که به دوستش بیشتر علاقه داشته باشد.»