🌷 نکته تفسیری صفحه ۵۲۱🌷 توجّه به خدا و خلق خدا: این آیات از پرهیزکاران سخن می گوید؛ از فرجام نیکویشان در بهشتِ جاوید و حضورشان در باغ های سرسبز و در کنار چشمه سارهای زلال آن(اِنَّ المُتَّقینَ فی جَنّاتٍ وُ عُیون)؛ از این که با کمال میل و رغبت، هدیه های پروردگار را دریافت می کنند و در قصرهای باشکوه بهشت و نعمت های بی پایان آن تا ابد به سر می برند (آخِذینَ ماِّ آتاهُم رَبُّهُم). آنان اما بیهوده به این سرنوشت وصف ناشدنی دست نیافته اند؛ بلکه پیش از رسیدن به آن، در عالمی به نام دنیا به¬خوبی زندگی کرده¬اند و عمرشان را به نیکوکاری گذرانده اند(اِنَّهُم کانوا قَبلَ ذلِکَ مُحسِنین). آنان کارهای خوب بسیاری داشته اند که از میان آن ها، دو کار، بسیار درخشان و ارزشمند است. نخست آنکه آنان از تاریکی شب بیشترین استفاده را می کردند تا دل و جان خود را روشن کنند. ایشان، اهل راز و نیاز شبانه بودند و اندکی از شب را به خواب می گذراندند(کانوا قَلیلاً مِنَ الَّیلِ ما یَهجَعون)؛ بلکه معمولاً در ساعات پایانی شب، از خواب ناز برمی خاستند و با معبود خود نجوا می کردند و از او برای اشتباهات و خطاهایشان آمرزش می خواستند(وَ بِالاَسحارِهُم یَستَغفِرون). پیشوایان دین ما تأکید فراوانی بر شب زنده داری و برپایی نماز شب و استفاده از سحرگاه ها کرده اند. در حدیثی می خوانیم که پیامبر ضمن توصیه هایی به حضرت علی، سه مرتبه پشت سر هم به نماز شب سفارش کرد . در روایت دیگری از همان حضرت نقل شده است: «دو رکعت نماز در دل شب، از دنیا و آنچه در آن است، نزد من محبوب تر است.» دوّمین ویژگیِ نیکوی پرهیزکاران که در این آیات به آن اشاره شده، توجّهِ ویژه به نیازمندان و فقراست؛ تا حدّی که آنان علاوه بر ادای حقوق واجب مالی خود مانند زکات و خمس، حق مشخّصی را در مال خویش برای افراد نیازمند قرار می دادند (وَ فیِّ اَموالِهِم حَقٌّ لِلسّاِّئِلِ وَ المَحروم)؛ چنان که گویی نیازمندان در دارایی آنان سهم معیّنی دارند و ایشان به آن ها بدهکار هستند. در روایتی از امام صادق می خوانیم: «این حقِ مشخّص، چیزی غیر از زکات [و واجبات مالی] است، و آن، چیزی است که انسان در دارایی اش مشخّص می کند و پرداخت آن را بر خودش لازم می کند... اگر بخواهد، هر روز [به فقرا] پرداخت می کند، و اگر بخواهد، در هر جمعه، و اگر بخواهد، در هر ماه.» آری، این دو ویژگی پرهیزکاران، نشان دهنده ی این حقیقت است که آنان افرادی تک بعدی نیستند که فقط به عبادت بیندیشند و در قبال مشکلات جامعه بی تفاوت باشند، یا چنان به کار و فعّالیّت اجتماعی سرگرم شوند که از عبادت خدا غافل بمانند؛ بلکه با برنامه ریزی حساب شده ای، در هر دو زمینه، خود را رشد می دهند .