🌷نکته تفسیری صفحه ۱۵۷🌷 👈چند شرط مهم برای دعا: ما و همه‏ ی موجودات جهان، به لطف خدای بزرگ نیازمندیم. البته نیاز ما به خدا، با نیاز ما به یکدیگر تفاوت اساسی دارد؛ ما در تمام امور زندگی و لحظه لحظه‏ ی عمرمان به خدا نیاز داریم. برای هر تپش قلب، هر دم و بازدم، هر بار فرود آوردن پلک و بلند کردن آن و...، به لطف خدا محتاجیم. به همین سبب، خداوند در آیه‏ ی 29 سوره‏ی رحمان می فرماید: «تمام موجوداتی که در آسمان ها و زمین هستند، از او تقاضا می کنند.» آری، همه‏ ی مخلوقات خدا با زبان حال از او می خواهند که لطف خود را بر آنان ارزانی کند. علاوه بر این تقاضای همگانی، خداوند به بندگان خود آموخته است که برای جلب نظر او و برآورده شدن نیازهایشان دعا کنند و نیازهایشان را به زبان آورند و از خدا طلب کنند، و به آنان وعده داده که تقاضای آنان را برآورده کند؛ امّا بر اساس آیات قرآن و روایات معصومین، استجابت دعا شروطی دارد که بی توجّهی به آن ها، باعث بی اثر ماندن دعا می شود. خداوند در این دو آیه، به چهار شرط مهم که برای استجابت دعا لازم است، اشاره کرده است: 1ـ نخستین و مهم ترین شرط دعا، «وجود حالت زاری و تضـرّع» در هنگام دعاست؛ زیرا اصل دعا، درخواست و تقاضای از خداست و ممکن نیست که شخص محتاج، تقاضای خود را با غرور و بی توجّهی طرح کند؛ بلکه باید حاجت خود را با زاری و التماس، نزد خدا بر زبان آورد. در روایات آمده است که پیامبر خدا هنگامی که دعا می کرد، دستان خویش را مانند گدایی که غذا مي‏خواهد، به سوی آسمان بلند می کرد . همچنین در حالات آن حضرت می خوانیم که یک بار در هنگام دعا آنقدر به درگاه خدا زاری کرد و دستان خود را به آسمان بلند کرد که نزدیک بود عبا از دوشش بر زمین افتد. 2ـ دوّمین شرط دعا در این آیات، «دعای پنهانی» است؛ زیرا اگرچه دعا در همه‏ ی حالات مناسب و نیکوست، ممکن است دعایی که در حضور دیگران انجام می شود، به ریا و خودنمایی بیالاید و توجّه به خدا در آن کم‏رنگ شود. به همین سبب در روایتی می خوانیم که خداوند به حضرت موسی فرمود: «ای فرزند عمران، از چشمانت اشک، از قلبت خشوع و از بدنت فروتنی به من ببخش و مرا در تاریکی شب بخوان تا دریابی که من نزدیکم و پاسخ تو را می دهم.» 3 و 4ـ سومین و چهارمین شرط از شروط دعا، داشتن حالت «ترس» و «امید» در هنگام دعاست؛ ترس از کیفر گناهانی که انجام داده ایم، و امید به لطف و بخشش خدا. ما نه باید چنان از کارهای خود راضی باشیم که خیال کنیم هیچ نقطه‏ ی تاریکی در زندگی مان وجود ندارد و نه چنان مأیوس باشیم که خود را شایسته‏ ی بخشش خدا و پاسخ او ندانیم؛ بلکه باید امیدوار باشیم که خدا ما را می بخشد و دعایمان را مستجاب می کند. آری، حقیقت دعا، خواست و تقاضایی است که از دل سرچشمه می گیرد و تنها لقلقه‏ ی زبان نیست. هنگامی که این درخواست حقیقی با شروطش همراه شود، پاسخ خدا حتمی خواهد بود. به یاد داشته باشیم که پیشوای ششم ما فرموده است: «خداوند، دعایی را که در پس قلبی فراموش کار باشد، مستجاب نمی کند؛ بنابراین هنگامی که دعا می کنی، با تمام وجود دعا كن، و پس از آن یقین داشته باش که دعایت مستجاب خواهد شد.» درباره‏ ی استجابت دعا و شرایط آن، نکاتی وجود دارد که در جای دیگری به آن اشاره خواهد شد.