🌷نکته تفسیری صفحه ۱۵۶🌷 👈 اصحاب اعراف: بخش عمده ای از آیات قرآن، در مورد معاد سخن می گوید. این بخش از قرآن، به مراحل گوناگونی که انسان ها از هنگام جان دادن به بعد تجربه می کنند، اشاره می کند. این بخش معمولاً با بیان ویژگی های بهشت یا دوزخ به پایان می رسد. این آیات امّا در مورد یکی از مراحل عجیبی سخن می گوید که برخی از انسان ها در قیامت در آن قرار می گیرند. بر اساس این آیات، پس از بهشتی شدنِ مؤمنانِ نیکوکار و دوزخی شدن کافرانِ بدکردار، گروهی از مردم باقی می مانند که اگرچه در دنیا ایمان داشته اند، گناهان و کارهای زشتشان از بهشتی شدن آنان جلوگیری می کند و حتّی آنان را تا مرز دوزخی شدن پیش می برد. آنان در «اعراف» (مکانی بلند) که بین بهشت و دوزخ قرار دارد، می ایستند و به حال و روز هر دو گروه بهشتی و دوزخی نظاره می‏کنند. گاهی به اهل بهشت و نعمت هایشان نگاه می کنند و به آنان درود می فرستند و آرزو می کنند که ایکاش با آنها می بودند؛ ولی حسـرت می خورند که گناهانشان اجازه‏ ی ورود به بهشت را از آنان گرفته است. گاهی هم نظرشان را به آن طرف یعنی جهنّم می اندازند و با دیدن عذاب های هولناک آن، از خدا درخواست می کنند که به آنان رحم کند و ایشان را با ستمکارانی که در آتش دوزخ می سوزند، قرار ندهد. البته در اعراف، افراد دیگری نیز حضور دارند؛ افراد بزرگ و والامقامی که همه‏ ی بهشتیان و دوزخیان را به خوبی می شناسند و اختیارات گسترده ای از سوی خدا به آنان داده شده است. در آن هنگام، این افراد به فریاد کسانی که در اعراف قرار دارند، می رسند و به آنان فرمان می دهند که بدون هیچ ترس و وحشتی وارد بهشت شوند. امام صادق در توضیح این آیات فرموده است: «اعراف، تپه ای بین بهشت و دوزخ است که تمام پیامبران و جانشینان آن ها، همراه افراد گنهکار زمان خودشان [که ایمان داشته اند] بر آن می ایستند؛ همانطور که فرمانده یک لشکر همراه افراد ناتوان لشکر می ایستد [و به آنان کمک می کند]. این در حالی است که افراد نیکوکار [پیشتر] به بهشت روانه شده اند. در آن هنگام، جانشینان پیامبران به آن گنهکاران می‏گویند: به برادران نیکوکار خود نگاه کنید که به بهشت روانه شده اند. و آنان به بهشتیان سلام می کنند.» این آیات، به یکی از اعتقادات مهم ما یعنی «شفاعت» اشاره می‏ کند. بر اساس این عقیده، پیشوایان بزرگ دین، فرشتگان، شهیدان و افراد صالح و نیکوکار با اجازه‏ ی خدا در روز قیامت به برخی از افراد باایمان که صلاحیت کامل برای بهشتی شدن ندارند، کمک می کنند و خداوند به سبب درخواست آن بندگان پاک، از گناهان این افراد صرف نظر می کند. در واقع، شفاعت، یکی از جلوه های رحمت و بخشایش خداست که در آینه ی برخی از بندگان شایسته‏ ی او نمایان می شود.