☀️2) ابوبصیر میگوید: به امام باقر ع عرض کردم: آیا درست است که رسول الله ص مرتباً از بخل به خداوند پناه میبرد؟
فرمود: بله ای ابومحمد! در هر صبح و شام؛ و ما نیز از بخل به خداوند پناه میبریم که خداوند می فرماید «و کسی که حرص و بخل نفس خویش را نگه دارد آناناند که رستگاراناند» () و به تو خبر دهم از عاقبت بخل؟ همانا قوم لوط اهل آبادیای بودند که بسیار بر طعام حریص بودند. و این بخل ورزیدن آنان را به دردی گرفتار کرد که دوا نداشت!
گفتم: به چه عاقبتی گرفتارشان کرد؟
فرمود: همانا قوم لوط در مسیر کاروانهای شام و مصر بودند؛ و کاروانها بر آنان فرود میآمدند و اینان از آنان پذیرایی میکردند. چون آن کاروانها زیاد شدند بخلورزی و پست و لئیم بودن به آنان فشار آورد و بخل آنان را وادار کرد که وقتی میهمانی بر آنان وارد میشود به اینکه با عمل شنیعی انجام دهند او را بیآبرو کنند؛ و آنان این کار را با میهمانان انجام می دادند تا بدین ترتیب از کسی که بر آنان وارد میشد انتقام بگیرند. این کارشان در آن آبادی شیوع پیدا کرد و دیگر مردمان پرهیز داشتند که بر آنان وارد شوند؛ پس این بخل آنان را به بلایی مبتلا کرد که نمیتوانستند آن را از خویش دفع کنند بدون اینکه واقعا رغبتی بدان داشته باشند تا حدی که کار به جایی رسید که این را از مردان در سرزمینها [ِ دیگر] طلب میکردند و برایش اجرتی قرار میدادند.
سپس فرمود: و چه دردی است بخل ورزیدن و چه بد عاقبت است و چه اندازه زشت و قبیح است نزد خداوند متعال!
گفتم فدایت شوم. آیا اهالی شهر لوط همهشان این چنین کاری میکردند؟
فرمود: بله، به جز اهل خانهای از آنان از مسلمین. آیا سخن خداوند را نشنیدهای که فرمود «پس بیرون کردیم هرکه از مومنان را که در آنجا بود؛ پس جز خانهای از مسلمین نیافتیم» (ذاریات/35-36)
سپس امام باقر ع فرمود: حضرت لوط سی سال در قومش درنگ کرد و آنان را به خداوند متعال میخواند از عذابش هشدار میداد؛ و آنان قومی بودند که برای قضای حاجت که میرفتند نظافت نمیکردند و بعد از جنابت هم خود را تطهیر نمینمودند؛ و حضرت لوط ع پسرخاله حضرت ابراهیم ع بود و همسر ابراهیم ع، ساره، خواهر حضرت لوط ع بود؛ و حضرت لوط ع و حضرت ابراهیم ع هر دو پیامبر مرسل بودند؛ و خود لوط ع فردی سخاوتمند و اهل اکرام بود و وقتی میهمان بر او وارد میشد بخوبی پذیرایی میکرد و آنان را از قوم خود برحذر میداشت. قومش چون چنین دیدند به او گفتند «آیا ما تو را از جهانیان نهی نکردیم» (حجر/70) که میهمانی را که بر تو وارد میشود این چنین پذیرایی و احترام نکنی؟ اگر این بار چنین کردی میهمانی که بر تو وارد شود را با عمل شنیع خود، بیآبرو، و تو را خوار خواهیم کرد.
و از این رو بود که وقتی میهمانی بر حضرت لوط وارد میشود وی برای اینکه مبادا قومش بخواهند با او عمل شنیعی انجام دهند آمدن آنان را مخفی نگه می داشت بدین جهت که عشیره و خویشاوندانی [که او را در برابر قومش یاری کنند] نداشت.
و حضرت لوط ع و حضرت ابراهیم ع همواره منتظر نزول عذاب بر قومشان بودند چرا که هر دو نزد خداوند متعال منزلت شریفی داشتند؛ و خداوند متعال هر بار که میخواست قوم لوط را عذاب کند مودت و خلیل بودن حضرت ابراهیم و محبت حضرت لوط مانع میشد و عذابشان را به تاخیر میانداخت.
📚علل الشرائع، ج2، ص548-550؛ تفسير العياشي، ج2، ص245-247؛ قصص الأنبياء ع (للراوندي)، ص118-119
💠ادامه این روایت داستان آمدن فرشتگان نزد حضرت ابراهیم ع را به تفصیل مطرح کرده که آن را بعدا در ضمن آیات مربوطه خواهیم آورد؛ ان شاءالله.
📚همچنین روایتی دیگر در علل الشرائع، ج2، ص550-551؛ قصص الأنبياء عليهم السلام (للراوندي)، ص117-118 و روایت دیگری در قصص الأنبياء عليهم السلام (للراوندي)، ص120 آمده است که داستان قوم لوط را به تفصیل شرح میدهد و مطلب را از همین مساله بخیل بودن آنان شروع میکند و به شرح مفصل چگونگی آمدن فرشتگان و وقایعی که رخ داد میپردازد، که ان شاءالله در ذیل آیات دیگر مطرح خواهد شد.
@Yekaye