حرکت فرهنگی امام باقر بعد از خون شهداء (1 ) عصر امام باقر در آغاز دوران امامت امام باقر عليه السلام، حدود سه دهه از واقعه کربلا گذشته بود و نسلي جديد - که از آن دوران، چيزي به ياد نداشت - وارد عرصه اجتماع شده بود. در اين سي سال، قيام‏ها و وقايع تلخ ديگري نيز اتّفاق افتاد. مثل: قيام توّابين، قيام زبير، قيام مختار، قيام مردم مدينه و واقعه حرّه که همگي آنها در نهايت، با شکست همراه بود و در سرکوب آنها بني اميّه از هر نوع قساوت نسبت به قيام‏کنندگان و بي‏حرمتي به دو حرم مقدّس مکّه و مدينه، دريغ نورزيدند. گذشت زمان، وقايع تلخ ديگر پس از عاشورا و کشتار قاتلان امام حسين‏ عليه السلام از سوي مختار، مانع از آن نشدند که امام باقر عليه السلام واقعه عاشورا را به فراموشي بسپارند؛ بلکه همچون پدر گرامي خود درصدد بودند از فرصت‏هاي به وجود آمده براي احياي نام سيّدالشهدا عليه السلام و زنده نگه داشتن فاجعه کربلا و مصيبت امام‏ عليه السلام استفاده کنند و اين به معناي تلاش براي آييني کردن عزاداري امام‏ عليه السلام است. از آن‏جا که در زمان ايشان، مردم نسبت به خاندان علوي شناخت بيشتري پيدا کرده بودند، ايشان از جايگاه اجتماعي بالايي برخوردار شدند و مرجعيت علمي و ديني براي جويندگان دانش‏هاي ديني يافتند. لذا، حوزه نفوذ کلام و گستره تأثيرگذاري ايشان از پدر گرامي‏شان افزون‏تر بود. از اين رو، شاهد تلاش بيشتري از سوي ايشان در پي ريزي آيين عزاداري در مذهب تشيّع هستيم. در اين زمينه، علاوه بر نقل گفتارِ شاهد ماجراي کربلا يعني امام سجاد عليه السلام در فضيلت گريه بر امام حسين‏ عليه السلام، [1] در منزل خود نيز مجلس مرثيه‏خواني تشکيل مي‏دادند و مرثيه‏سرايان را تشويق مي‏کردند [2] و شيعيان را نيز به تشکيل مجلس عزا در منازل خود، ترغيب مي‏کردند. البته اين کار را با رعايت احتياط مي‏کردند تا از برخورد حکومت با آنها در امان باشند. [3] . در آن دوران، که بني اميّه بر شيعيان و علويان سخت مي‏گرفتند، اقامه عزا بيش از اين مقدار ممکن نبود و امام از شيعيان مي‏خواستند تا آن‏جا که مقدور آنان است، براي سيد الشهدا عزاداري کنند. بنابر اين در زمان ايشان، تشکيل مجلس عزاداري در منازل - مقداري که در توان شيعيان بود - بنيان‏گذاري شد و حتّي ادب تعزيت گفتن به يکديگر در اين مجالس بيان شد [4] (روايت مالک جهني). و شاعران توانا، به مرثيه‏سرايي براي امام حسين‏ عليه السلام تشويق شدند [5] (روايت کميت). و براي نخستين بار، تعطيل کردن روز عاشورا و روز عزا دانستن آن درخواست شد. [6] از همه اينها مهم‏تر توجّه دادن شيعيان به اين نکته است که عزاداري سيّدالشهدا در دنيا به دين آنها ياري مي‏رساند و در آخرت، موجب هم‏جواري با پيامبر خدا مي‏شود. [7] . [1] الخصال، ص 517، ح 4. [2] مروج الذهب، ج 3، ص 242؛ کفاية الأثر، ص 248؛ بحارالأنوار، ج 36، ص 390، ح 2. [3] اين نکته از تعبير حضرت «يأمر من في داره ممّن لا يتّقيه، بالبکاء عليه» در متن حديث موجود در مصباح المتهجّد، شيخ طوسي به نقل از پدر صالح بن عقبه بر مي‏آيد. (مصباح المتهجّد، ص 772). [4] کامل الزيارات، ص 326، ح 556؛ مصباح المتهجّد، ص 773. [5] کفاية الأثر، ص 248؛ بحارالأنوار، ج 36، ص 391، ح 2. [6] کامل الزيارات، ص 326، ح 556؛ مصباح المتهجّد، ص 773؛ بحارالأنوار، ج 101، ص 290، ح 1. [7] فضل زيارة الحسين، ص 48، ح 25. ❤️ مبلغ امام حسین ع باشیم ❤️ آیدی استاد برای طرح سوالات مقتل تلگرام @m_h_tabemanesh2 ایتا @m_h_tabemanesh ┄┅┅┅❅❁❅┅┅┅┄ "کلاس آنلاین مقتل شناسی" https://t.me/joinchat/1mMEyJCOrVMwYmI0 "باب الحسین(ع)" https://t.me/Babolhusein ضامن اشک تلگرام https://telegram.me/zameneashk کانال ضامن اشک ایتا https://eitaa.com/zameneashk1