علی علیه السّلام عالم بظاهر و باطن قرآن بوده از جمله حافظ ابو نعیم اصفهانی در ص ۶۵ جلد اول حلیة الاولیاء و محمّد بن یوسف گنجی شافعی در باب ۷۴ کفایت الطالب و سلیمان بلخی در ص ۷۴ ضمن باب ۱۴ ینابیع الموده از فصل الخطاب مسندا از عبد اللّه بن مسعود کاتب الوحی نقل نموده اند که گفت انّ القرآن انزل علی سبعة احرف ما منها حرف إلاّ و له ظهر و بطن و انّ علیّ بن أبی طالب عنده علم الظاهر و الباطن [۱] . ---------- [۱]: ۱) قرآن نازل گردیده بر هفت حرف و هر حرفی از آنها ظاهری دارد و باطنی و نزد علی بن أبی طالب علیه السّلام علم ظاهر و باطن قرآن می‌باشد. پیغمبر هزار باب از علم در سینۀ علی بازنمود اکابر علماء خودتان در کتب معتبرۀ خود تصدیق دارند که علی علیه السّلام صاحب علم لدنّی بوده چون مرتضای از خلق بعد از رسول اللّه بوده که از جمله آنها حجة الاسلام ابو حامد غزّالی است که در کتاب بیان علم لدنی نقل نموده که علی علیه السّلام فرمود رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم زبان خود را در دهان من گذارد پس برای من از لعاب دهان آن حضرت هزار باب از علم باز شد که از هر بابی هزار باب دیگر باز می‌شود. و نیز خواجه کلان سلیمان بلخی حنفی در ص ۷۷ ضمن باب ۱۴ ینابیع الموده از أصبغ بن نباته نقل می‌کند که گفت شنیدم از امیر المؤمنین علی علیه السّلام که می‌فرمود انّ رسول اللّه (ص) علّمنی ألف باب و کل باب منها یفتح ألف باب فذلک ألف ألف باب حتّی علمت ما کان و ما یکون الی یوم القیمة و علم المنایا و البلایا و فصل الخطاب [۱] . و نیز در همان باب از ابن مغازلی فقیه شافعی نقل می‌نماید بسند خودش از ابی الصباح از ابن عباس از رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم که فرمود لمّا صرت بین یدی ربّی کلّمنی و ناجانی فما علمت شیئا الاّ علّمته علیّا فهو باب علمی [۲] . و نیز همین خبر را از موفق بن احمد خوارزمی اخطب الخطباء باین طریق نقل می‌کند که آن حضرت فرمود اتانی جبرئیل بدر نوک من الجنّة فجلست علیه فلمّا صرت بین یدی ربّی کلّمنی و ناجانی فما علمت شیئا الاّ علمته علیّا فهو باب علمی ثم دعاه الیه فقال یا علیّ سلمک سلمی و حربک حربی و انت العلم فیما بینی و بین امّتی [۳] . در این باب اخبار بسیاری از اکابر علماء خودتان مانند امام احمد بن حنبل و محمّد ابن طلحه شافعی و اخطب الخطباء خوارزمی و ابو حامد غزّالی و جلال الدین سیوطی و امام احمد ثعلبی و میر سید علی همدانی و دیگران رسیده که بطرق مختلفه و الفاظ و عبارات متفاوته نقل نموده اند که رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم هزار باب از علم که از هر بابی هزار باب دیگر باز می‌شود در سینه علی علیه السّلام بودیعه گذارد. ---------- [۱]: ۱) بدرستی که رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله یاد داد بمن هزار باب که از هر بابی از آنها باز می‌شود هزار باب پس این می‌شود هزار هزار باب تا آن که دانستم آنچه شده و آن چه می‌شود تا روز قیامت و دانستم علم بلایا و منایا و فصل الخطاب را. [۲]: ۲) چون شب معراج بمقام قرب حق رسیدم خداوند با من حرف زد و نجوی نمود پس آنچه یاد گرفتم یاد دادم بعلی پس علی است باب علم من. [۳]: ۳) جبرئیل پیش من آمد با گلیمی از بساطهای بهشت پس من بر او نشستم تا رسیدم بخانه قرب حق پس حقتعالی با من حرف زد و نجوی نمود آنچه از خدا گرفتم بعلی یاد دادم پس او است باب علم من آنگاه علی را خواند و فرمود یا علی صلح و سلم با تو صلح و سلم با تو صلح و سلم با من است و جنگ با تو جنگ با من است و توئی علم بین من و بین امت من. و نیز حافظ ابو نعیم اصفهانی در حلیة الاولیاء و مولی علی متقی در ص ۳۹۲ جلد ششم کنز العمّال و ابو یعلی از کامل بن طلحه از ابن لهیعه از حی بن عبد مغافری از ابو عبد الرحمن حبلی از عبد اللّه بن عمر روایت نموده اند که رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در مرض موت خود فرمود ادعوا الیّ اخی فجاء ابو بکر فاعرض عنه ثم قال ادعوا الیّ اخی فجاء عثمان فاعرض عنه ثم دعی له علیّ فستره بثوبه و اکبّ علیه فلمّا خرج من عنده قیل له ما قال لک قال علّمنی ألف باب کلّ باب یفتح ألف باب [۱] . حافظ ابو نعیم احمد بن عبد اللّه اصفهانی متوفی سال ۴۳۰ قمری در ص ۶۵ جلد اول حلیة الاولیاء در فضائل علی علیه السّلام و محمد جزری در ص ۱۴ أسنی المطالب و محمد بن یوسف گنجی شافعی در باب ۴۸ کفایت الطالب مسندا از احمد بن عمران بن سلمة بن عبد اللّه نقل نموده اند که گفت نزد رسول خدا بودیم پس سؤال شد از علی أبی طالب حضرت فرمود قسّمت الحکمة عشرة اجزاء فاعطی علیّ تسعة اجزاء و الناس جزءا واحدا [۲] .