تفسیر نور (محسن قرائتی)
سوره قصص آیه ۲۹
فَلَمَّا قَضى مُوسَى الْأَجَلَ وَ سارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِنْ جانِبِ الطُّورِ ناراً قالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ ناراً لَعَلِّي آتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَةٍ مِنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ «29»
پس چون موسى، مدّت (قرارداد خود با شعيب) را به پايان رساند و با خانواده‌اش رهسپار گرديد، از سوى (كوه) طور آتشى را ديد. به خانواده‌اش گفت: (همين جا) بمانيد، همانا من آتشى ديده‌ام، (مى‌روم تا) شايد از آن خبرى بيابم يا مقدارى آتش برايتان بياورم تا (با آن) گرم شويد.
نکته ها
«آنَسْتُ»، به معناى مشاهده كردنى است كه در آن انس و آرامش باشد. «جَذْوَةٍ» به معناى قطعه و كلمه‌ى «تَصْطَلُونَ» از ريشه «صلى» به معناى گرم شدن با آتش است.
تمام خطاب‌هاى حضرت موسى به همسرش، با ضمير جمع آمده است. «امْكُثُوا- آتِيكُمْ- لَعَلَّكُمْ- تَصْطَلُونَ» شايد به خاطر آن كه حضرت در آن ده سالى كه با همسرش زندگى مى‌كرده، صاحب فرزند يا فرزندانى شده است.
جلد 7 - صفحه 49
از جملات «سارَ بِأَهْلِهِ»، «آتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ» و «لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ» در اين آيه و از جمله‌ى «أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدىً» در آيه‌ى 10 سوره‌ى طه استفاده مى‌شود كه حضرت موسى در شب حركت كرده است، شبى سرد و ظلمانى كه در اين ميان راه را نيز گم كرده بود.
پیام ها
1- مؤمن، به شرط و قرارداد خود، وفادار است. «قَضى مُوسَى الْأَجَلَ»
2- زن و فرزند نبايد مانع حركت، هجرت و انجام مسئوليّت‌ها شوند، چنانكه مرد هم نبايد آنها را رها كند، بلكه بايد در كنار وهمراه يكديگر باشند. «سارَ بِأَهْلِهِ»
3- در جايى‌كه اطمينان خاطر نداريم، خانواده خود را نبريم. «امْكُثُوا» ديدن آتش، به قرينه جمله‌ى «إِنِّي آنَسْتُ ناراً»، مخصوص حضرت موسى بوده و براى آن حضرت مبهم بوده است، لذا از خانواده‌اش خواست كه در همانجا منتظر بمانند تا خود تنها به نزد آتش رود و برگردد.
4- هر كجا كه به تحقّق قول خود مطمئن نيستيم، وعده‌ى قطعى ندهيم. «لَعَلِّي آتِيكُمْ- لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ» (كلمه‌ى «لعل» به معناى شايد است، يعنى شايد خبرى بياورم يا شايد قطعه آتشى براى گرم شدن بياورم.)
5- مرد، مسئول رفع نيازمندى‌هاى همسر وخانواده خود است. «لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ»
6- براى رسيدن به مقامات عالى عرفان، لازم نيست با زن وفرزند متاركه كنيم، بلكه مى‌توان بطور عادّى وطبيعى و ساده زندگى كرد و به بالاترين درجات عرفان نيز رسيد. سارَ بِأَهْلِهِ ... قالَ لِأَهْلِهِ ... لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ
پانویس