💠 نقدی علمی بر روش‌های متناقض تعیین خلیفه در اندیشه سیاسی خلفا #قسمت_اول 🖌 دکتر ابوذر یاسری عضو هیئت علمی دانشگاه ⭕️ پرسش: خلیفه اول و دوم برای تعیین جانشینان خود از کدام روش و فلسفه سیاسی پیروی کردند؟ ✅ پاسخ: 🔹1⃣🔹چنانچه بخواهیم الگوی انتخاب رهبر در شورای سقیفه را با ادبیات علم سیاست، بیان کنیم می توان چنین گفت، که اندیشه سیاسی سقیفه بر پایه‌ی دموکراسی اشراف (طبقه ویژه= الیگارشی) استوار گردیده بود. 🔹بدین معنا که صرفا تعدادی اندک و تعیین شده بدون وجود نهاد نظارتی و با این فرض اثبات نشده که سران برگزیده از بین انصار و مهاجرین اند، حق حضور در شورا و انتخاب یافتند. 🔹در واقع این انتخاب نه تنها با رأی اکثریت مردم مدینه و حق رأی و مشارکت سیاسی ایشان نبود بلکه با حضور اعضای اختصاصی (اشراف) در شورا (مجلس) سنا (برگزیدگان) صورت گرفت. 🔹محققان تاریخی به این نتایج رسیده‌اند که از بین مهاجرین تنها ابوبکر، عمر و ابوعبیده در جلسه سقیفه حضور داشتند که امکان همراهی چند ملازم شخصی، اعضای خانواده و موالی این سه نفر نیز دور از ذهن نیست. همین‌گونه برخی محققان حضور سالم بنده آزاد شده ابوحذیفه را ذکر می‌کنند که از نخستین افرادی بود که در سقیفه با ابوبکر بیعت کرد؛ هرچند هیچ‌یک از منابع معتبر نخستین، درباره حضور وی سخنی به میان نیاورده‎اند. منابع درباره حضور دیگر مهاجرین حتی اصحاب مرتبه متوسط یا پایین غیر از این افراد، سخنی به میان نیاورده‎اند (۱)  🔹برخی محققین با استناداتی تصریح کرده‎اند که تعداد مهاجرین حاضر در سقیفه بسیار کم بوده است.(۲) 🔹معروف‎ترین انصار حاضر در سقیفه به گزارش منابع عبارتند از: سعد بن عباده، پسرش قیس، بشیر بن سعد پسر عمو و رقیب سعد، اسید بن حضیر، ثابت بن قیس، منذر بن ارقم، براء بن عازب، حباب بن منذر.(۳) 🔹ابن قتیبه با عبارت «اگر سعد یارانی برای جنگ با آنان می‎یافت بی‌شک با آنان مبارزه می‎کرد.» (۴) کنایه‌ای جدی درباره عدم اجماع انصار ناشی از کم بودن تعداد حاضران در شورا دارد. 🔹به علاوه، آنچه در عمل در سقیفه اتفاق افتاد نظر و اقدام خلیفه دوم برای بیعت با خلیفه اول و سپس اجبار او در انتصاب خلیفه اول بود. چنانکه تاریخ نقل کرده از بیعت اجباری برای خلیفه استفاده شد.(۵) 🔹گزارش این اجتماع و علت برپایی آن به ابوبکر و عمر می‌رسد و این دو به اتفاق ابوعبیده جراح به سمت سقیفه حرکت می‌کنند. با ورود آنان به این جمع، ابوبکر با جلوگیری از سخنرانی عمر، ابتکار عمل را در دست گرفته و طی سخنانی برتری مهاجران و اولویت قریش برای جانشینی پیامبر را ثابت می‌کند.(۶) 🔹این سخنان با مخالفت و موافقت حاضرین مواجه شده و برخی نیز به شایستگی علی(ع) و عدم بیعت با غیر از او اشاره می‌کنند؛ (۷) 🔹ولی در نهایت ابوبکر، عمر و ابوعبیده را به‌عنوان افراد شایسته برای این مقام معرفی می‌کند. این دو تن طی سخنانی با پیشنهاد ابوبکر مخالفت می‌کنند. (۸) 🔹در نهایت خلیفه دوم، خارج از روال دموکراتیک و مردم‌سالاری دینی، خلیفه اول را منصوب و برای او بیعت می گیرد. اما دلیل خلیفه دوم نیز قابل توجه است: برای به گزارش منابع تاریخی، عمر بن خطاب درباره این لحظات گفته است: 🔹«در این لحظه سروصدا و همهمه حاضران از هر طرف برخاست و سخنان نامفهوم از هر گوشه شنیده می‌شد، تا آنجا که ترسیدم اختلاف، موجب از هم گسیختگی شیرازه کار ما بشود. این بود که به ابوبکر گفتم: دستت را دراز کن تا با تو بیعت کنم.» اما پیش از آن‌که دست عمر در دست ابوبکر قرار بگیرد، بشیر بن سعد خزرجی از رقبای سعد بن عباده، پیش‌دستی کرده و دست به دست ابوبکر زد و با او بیعت کرد. (۹) 🔹پس از این اتفاق، هجوم حاضران در سقیفه برای بیعت با ابوبکر آغاز می‌شود تا جایی که از شتاب افراد این احتمال وجود داشته است که سعد بن عبادۀ بیمار، زیر دست و پای آن‌ها لگدمال شود. این جریان موجب درگیری تندی بین عمر، سعد و قیس فرزند سعد می‎شود که این برخوردها با دخالت ابوبکر به پایان می‎رسد. (۱۰) 🔶🔹انتساب روش شورا و دموکراسی به اندیشه سیاسی توحیدی هر چند محل بحث جدی است، لکن نکته اساسی تر این است که همین روش شورایی انتخاب رهبر نیز در تعیین خلیفه دوم صددرصد نقض گردید. 🔺 ادامه دارد ... 🔻پی نوشت‌ها: ۱. مادلونگ، ویلفرد، جانشینی محمد، ۱۳۷۷ ش، ص۵۲. ۲. عبدالمقصود، السقیفه و الخلافه، ۱۴۲۷ق، ص۳۱۷. ۳. ابن قتیبة، الامامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۱-۲۶. ۴. ابن قتیبة، همان، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷. ۵. نهج‌البلاغه، خطبه ۲۸ ۶. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ،‌ دار صادر، ج۲، ص۳۲۷. ۷. ابن اثیر، همان،، ج۲، ص۳۲۵. ۸. طبری، تاریخ الطبری: تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۰۶. ۹. طبری، همان، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ،‌ دار صادر، ج۲، ص۳۲۷. ۱۰. ابن‌قتیبه، همان، ج۱، ص۲۷. 🅾 eitaa.com/ANALYSTS 🍃

💠 نقدی علمی بر روش‌های متناقض تعیین خلیفه در اندیشه سیاسی خلفا 🔹قسمت دوم (پایانی)🔹 🖌 دکتر ابوذر یاسری عضو هیئت علمی دانشگاه 🔹2⃣🔹ماجرای تعیین خلیفه دوم کاملا انتصابی و غیر انتخابی و غیر شورایی است. تاریخ نقل می کند، خلیفه اول در بستر احتضار، به عثمان گفت حاضر شود و وصیّت او را نسبت به تعیین خلیفه بعد بنویسد و گفت: بنویس: بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم... ولی بیهوش شد. عثمان از جانب خودش نوشت: اَمّا بَعْدُ فَاِنّى قَدْ اسْتَخْلَفْتُ عَلَیْکُمْ عُمَرَ بْنِ الْخَطّابِ وَ لَمْ آلُکُمْ خَیْراً»؛ من عمر بن خطاب را خلیفه بر شما قرار دادم و از هیچ خیر و خوبى فرو گذار نکردم. خلیفه به هوش آمد و گفت: چه نوشتی؟ او خواند و ابوبکر تکبیر گفت و در حقّ او دعا کرد. (۱۰) 🔹از این روش انتصاب خلیفه، نتیجه گیری می‌شود که در واقع «عثمان» خلیفه دوم را منصوب نموده است. و اگر فرضاً «خلیفه» به هوش نمی‌آمد این وصیت‌نامه به عنوان خلیفه و وصیت «ابوبکر» منتشر می‌شد. این روش انتصاب چنانکه بیان شد، از نوع غیر دموکراتیک و غیر شورایی و بدون دخالت شورا صورت گرفت در حالیکه بنابه سیره سقیفه، شیخ و خلیفه اول، می بایست انتخاب خلیفه را به روش دموکراتیک شورا می سپرد نه به عثمان. 🔹3⃣🔹نکته قابل توجه و دارای اهمیت بعد اینکه، خلیفه اول در بستر بیماری و در حال غلبه بی هوشی است. این حالت دقیقا بر خلاف روش ایشان در رفتار با روش پیامبر عظیم الشأن (ص) است. دقیقا به همین دلیل، خلیفه دوم وصیت رسول اعظم (ص) را غیر نافذ خوانده و گفته بود: همانا این مرد [چون در بیماری است و -نعوذ بالله-] هزیان می گوید [بنابراین وصیتش در این حال قابل قبول نیست. (۱۱) 🔹4⃣🔹نکته شگفت‌انگیز تر اینکه روش انتخاب خلیفه سوم با هر دو روش گذشته متفاوت بود. این بار خلیفه دوم، اعضایی را برای شورای اصطلاحا خبرگان رهبری با ترکیبی کاملا به خواست و میل شخصی خویش منصوب نمود و چون تعداد عددی آن زوج (۶ نفره) بود دستور داد اگر ۳ به ۳ اختلاف کردند نظر آن نیمه ای نافذ است که عبدالرحمن عوف، داماد عثمان در آن است. 🔶🔹از منظر علم سیاست و اندیشه سیاسی، روش تعیین خلیفه با آنچه بیان شد محل نقد جدی علمی است. این مهم‌ترین نکته ای است که هر محقّق علوم سیاسی دینی باید به آن پاسخ دهد. این موضوع، قطعا از بحث درباره واژه «ولایت، مولا» در نتیجه بحث حکومت دینی مؤثرتر و روشن تر است. 🔻پی‌نوشت‌ها: ۱۰. کامل ابن اثیر، ج ۲، ص ۴۵۲. ۱۱. صحیح بخاری، ج۱، ص۳۷، ج۴، ص۶۶، ج۵، ص۱۳۷-۱۳۸، ج۷، ص۹؛ صحیح مسلم، ج۵، ص۷۵-۷۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۴۲-۲۴۵. 🅾 eitaa.com/ANALYSTS 🍃

🔺جناب ظریف درست می گوید؟ محمدجواد ظریف دیروز در حاشیه‌ی جلسه‌ی هیئت دولت با قاطعیت تمام ادعا کرده است که: «من شهادت می‌دهم هیچ‌یک از مذاکره‌کنندگان به آمریکا اعتماد نکردند.» به منظور واکاوی این مدعای بزرگ برجامی، چند عرصه‌ی #درون‌متنی را با یکدیگر به نظاره می‌نشینیم تا با تأمل و تعمق در آن‌ها بتوانیم میزان صحت یا سقم مدعای مذکور را بسنجیم. 🔹مؤلفه‌های برنامه‌ی هسته‌ای ایران 🔹وجود عبارات مبهم و تفسیرپذیر 🔹سازوکار حل اختلافات آقای ظریف در ۲۹ شهریور ۹۳ در مصاحبه با خبرنگار شبکه PBS آمریکا اظهار می‌کند: «ما محدودیت‌هایی را که پرزیدنت اوباما برای وادار کردن کنگره به لغو تحریمها با آن مواجه است درک می‌کنیم و همانطور که ما نمی‌پذیریم آنها از ما امری غیرممکن را بخواهند، ما هم از آن‌ها نمی‌خواهیم که اقدامی غیرممکن انجام دهند. ما در امور داخلی آمریکا دخالت نمی‌کنیم، اگر اوباما به ما قول می‌دهد که کاری بکند، ما آن را می‌پذیریم و به قولش احترام می‌گذاریم». متن کامل این یادداشت و اسناد آن را در کانال #انجمن_مدرسان_بیانیه_گام_دوم بخوانید🔻 🌐 eitaa.com/ANALYSTS 🌼🍃 🍃

✳️ آغاز مرحله چهارم نظام فکری انقلاب اسلامی بر مبنای اندیشه استاد مطهری 🔸پنجشنبه ۱۴ مرداد 🔸ساعت ۲۱:۰۰ لینک جلسه اول 🔻 https://www.skyroom.online/ch/virtualtums/nahad-rahbari-uni پس از ورود نام خود را ثبت بفرمایید. حضور و غیاب و میزان حضور بر اساس سامانه انجام می پذیرد. ❇️ @SyasatMotahar 🌼🍃 🍃

🌻🍃 آشنایی با سیر مطالعاتی نظام فکری انقلاب اسلامی بر مبنای اندیشه استاد مطهری #تیزر_ویژه_سیر_مطالعاتی🔻 🍃https://www.aparat.com/v/wcgeO/ آغاز مرحله چهارم🔻 #رایگان #مجازی 🔸پنجشنبه ۱۴ مرداد 🔸ساعت ۲۱:۰۰ #لینک_جلسه_اول🔻 https://www.skyroom.online/ch/virtualtums/nahad-rahbari-uni پس از ورود نام خود را ثبت بفرمایید. حضور و غیاب و میزان حضور بر اساس سامانه انجام می پذیرد. #مدرسه_سیاست_بینش_مطهر🔻 ❇️ eitaa.com/SyasatMotahar

🌻 آشنایی با سیر مطالعاتی نظام فکری انقلاب اسلامی بر مبنای اندیشه استاد مطهری 🍃 https://www.aparat.com/v/wcgeO/ #مدرسه_سیاست_بینش_مطهر🔻 🍃eitaa.com/SyasatMotahar

🔊 #بشنوید ✳️ نظام فکری انقلاب اسلامی بر مبنای اندیشه استاد مطهری 🔸مرحله چهارم 🔹کتاب تربیت و رشد اسلامی 🔸مقرری اول - بخش اول 🔹پنجشنبه 14 مرداد 1400 🔸ساعت 21:00 تا 23:00 🔹مدرس: دکتر ابوذر یاسری 🔸جهت #ثبت‌نام در این دوره به آیدی زیر پیام دهید👇 👉 @analyst #مدرسه_سیاست_بینش_مطهر🔻 ❇️ @Syasatmotahar

#استاد_مطهری ✳️ چرا اقامه عزای سیدالشهدا علیه‌السلام، با گذشت حدود چهارده قرن همچنان #ضرورت دارد؟ #مدرسه‌سیاست‌بینش‌مطهر🔻 ❇️ eitaa.com/syasatmotahar 🍃

کانال #انجمن_مدرسان_بیانیه_گام_دوم در پیام‌رسان روبیکا آغاز به کار کرد. سلسله نشست های: 🔺تحلیل قیام عاشورا با الهام از بیانیه گام دوم ▫️دکتر ابوذر یاسری 🔹 #پخش_زنده 🔹پیام‌رسان #روبیکا 🔹نشست اول: ▫️سه شنبه ۱۹ مردادماه ▫️ساعت ۱۲:۱۵ تا ۱۲:۴۵ با ما همراه باشید🔻 🌐 rubika.ir/analysts_ir 🌐 eitaa.com/ANALYSTS 🍃

✳️ جلسه دوم از مرحله چهارم 🔸کتاب تربیت و رشد اسلامی تکمیل دروس اول تا سوم 🔸کتاب بینش و رفتار قرآنی سوره علق 🔹لینک کلاس در کانال مدرسه سیاست ارائه می گردد. اعضای گرامی دوره پس از ورود نام خود را ثبت بفرمایید. حضور و غیاب و میزان حضور بر اساس سامانه انجام می پذیرد. #مدرسه_سیاست_بینش_مطهر ❇️ @syasatmotahar

🔺پیام رهبر معظم انقلاب به مسئولین و مردم بیماری کرونا امروز مسئله ی اول کشور است. 1400/05/20 #گروه_های_جهادی #بسیج_آزمایش_بیماریابی_عمومی #مساجد_محور_نهضت_مواسات #انجمن_مدرسان_بیانیه_گام_دوم🔻 🏴 eitaa.com/analysts 🏴 rubika.ir/analysts_ir 🍃