مزارات زاوقان وقف نامه های متعددی در اوقاف دارند، قطعا این اسناد دارای اطلاعات مهمی است که متاسفانه اوقاف سمنان همکاری لازم را ندارد و این سیاست غلط اوقاف کشور است.

آب انبار زیبای گنبد علویون زاوقان که تا دوران پهلوی فعال بود، امامزادگان این منطقه دارای آب انبار هستند.

ضریح علویون زاوقان مردم سمنان معتقدند در برابر حمله ی مغول در نیمه اول قرن هفتم سادات زاوقان ایستادگی کرده و به شهادت رسیده اند که بسیاری از مزارات متعلق به این شهداست.

ضریح مطهر علویون زاوقان که در بین آنان قطعا از اجداد طایفه ی کیا هستند، چون طایفه کیا امزادگان این منطقه بخصوص اینجا را جد خود دانسته و دهها مزار تاریخی کیاکیون دور ضریح بوده که رویش را سنگ فرش کرده اند.

ضریح علویون سمنان اوقاف و مردم بسیاری از شهرها مدعی رسیدگی شایسته مزاراتشان هستند، باید بیایید مزارات سمنان را از نظر آبادی، تمیزی و زوار داشتن ببینند یاد بگیرند.

آسید احمد کیا همکار من و حضرت علامه بحرالعلوم در تألیف کتاب زین الدین مهدی در گنبد علویون زاوقان سمنان

گنبد علویون زاوقان سمنان

گنبد علویون زاوقان سمنان

گنبد علویون زاوقان سمنان

مزارات سید زین الدین مهدی و سید ضیاء الدینِ علی صالح زاوقان سمنان علی صالح قطعا در شهر مهران مدفون است و نسبت دادن به این مکان بی شک غلط است، اینجا مزار جد سادات ضیایی اعرجی است

از کتیبه های گنبد علویون سمنان: استاد علامه محمد صالح حایری مازندرانی بعد از سخنرانی کوبنده بر علیه رضاخان، زندانی شده و به زاوقان تبعید می شود، ایشان در دوره پهلوی دوم با دختری عفیفه از سادات کیای اعرجی سمنان ازدواج کرده و همسر بزرگوارشان با ۸۵ سال سن هم اینک در قید حیاتند، پژوهش مزارات علامه حایری که در اوقاف بیان شد نیمه کاره بود چون حضرت ایشان در سال ۱۳۵۰ به رحمت خدا رفتند و همچنین قطعا در سمنان تمام منابع علم انساب در دسترسشان نبود، مثالی میزنم: حضرت آیت الله نجفی مرعشی که قله ی علم انساب بود در مورد نسب نامه شخص خودش که بعدها به منابع بیشتری دست پیدا کرد اعلام نمود نسب نامه ی درست جدید و من اینه و نسب نامه ی قبلی من باطله. پس اظهار نظر علمی جدید در نسب شناسی امری متداول و عادی است، آنچه مسلمه مزارات سمنان بخصوص گنبد علویون مدفن اجداد طایفه ی محترم کیای سمنان است، اما باید توجه داشت هم مثلا عبیدالله اعرج چندین نامدار در نسلهای بعد خود دارد و چندین مزار در نقاط دیگر هم به منسوب به این نام است. اینجا مزار عبیدلله الاعرج اول نیست اما مزار اجداد کیاکیون هست که در موردش بعدا می نویسم.

امامزاده حسین الاصغر چون پدر جد سادات اعرجی حضرت حسین اصغر پسر حضرت امام سجاد ع است، باید مزار منسوب به ایشان بررسی شود، از قدیم الایام شخصیت مدفون در این بقعه به عنوان حسین الاصغر، فرزند بلافصل امام زین العابدین (علیه السلام) خوانده می شده است. در نیشابور دو تن از سادات حسین زندگی می کردند که بسیار خوش نام وجلیل القدر وعظیم الشأن بودند. یکی از آن دو حسین الاکبر بن محمد الکرش بن جعفر بن عیسی غضاره بن علی بن الحسین الاصغر بن امام زین العابدین (علیه السلام) است که ملقب به رندانی بود و بیهقی نیز نام جدش را از جمله مهاجرین نوادگانش به نیشابور ذکر نموده است. به نظر می رسد شخصیت مدفون در این بقعه همین ابو عبدالله حسین است که در کنیه و نام و نام پدر با حسین اصغر تشابه اسمی داشته و همچون او به زهد و تقوی و نیز نقل حدیث شهرت داشته است. علامه سیداحمد کیاگیلانی ذیل سادات اردلان نیشابورمی نویسد: نسب شریف سادات اردلان نیشابور شاه حسین بن محمد بن حسین بن فضل بن علی بن افضل بن سعدالدین اسماعیل بن حسن بن حسین بن جعفر بن حسن بن جعفر بن حسین بن محمد بن عبدالله حسین بن حسن بن حسین الاصغر بن امام زین العابدین (علیه السلام) است. بر این اساس چون شاه حسین نواده حسین الاصغر بوده؛ لذا به حسین الاصغر خوانده شده است و از سادات قرن هفتم و اواسط قرن هشتم هجری است.