هرچند اشاره به ولایت امیرالمؤمنین، علی(ع)، در شعر فارسی پیشینه بسیار دارد، اما مضمونسازیهای متعدد از واقعه غدیر خم در سالهای پس از انقلاب بر تنوع شعر علوی معاصر افزوده است.
اشعار علوی در ادبیات فارسی موضوعات گستردهای را شامل میشود؛ از پرداختن به شخصیت و سیره ایشان، تا شجاعت و دلاوریهای حضرت در میدان رزم و عدالتخواهی ایشان و البته سخنان نبی مکرم اسلام(ص) در روز عید غدیر که فرمودند: ««مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ»
یکی از قدیمیترین سرودههای فارسی در وصف امام علی(ع) و اثبات ولایت ایشان، شعری است از کسایی مروزی با این ابیات:
فهم کن گر مؤمنی فضل امیرالمؤنین
فضل حیدر، شیر یزدان، مرتضای پاکدین
فضل آن کس کز پیمبر بگذری، فاضلتر اوست
فضل آن رکن مسلمانی، امام المتّقین
فضل زین الاصفیا، داماد فخر انبیا
کآفریدش خالق خلقآفرین از آفرین
ای نواصب، گر ندانی فضل سرّ ذوالجلال
آیت قربی نگه کن و آن ِ اصحاب الیمین
«قل تعالوا ندع» بر خوان، ور ندانی گوش دار
لعنت یزدان ببین از «نبتهل» تا «کاذبین»
«لا فتی الّا علی» برخوان و تفسیرش بدان
یا که گفت و یا که داند گفت جز «روح الیمین»؟
آن نبی، وز انبیا کس نی به علم او را نظیر
وین ولی، وز اولیا کس نی به فضل او را قرین
آن چراغ عالم آمد، وز همه عالم بدیع
وین امام امت آمد، وز همه امت گزین...
پس از کسایی، نمونههایی از سرودههایی با موضوع ولایت امیرالمؤمنین(ع) را در اشعار شاعرانی مانند فردوسی، مولانا و... نیز دیده میشود.
در ادبیات معاصر فارسی نیز واقعه غدیر خم و ولایت امیرالمؤمنین، علی(ع) نیز تجلی بسیار یافته است . پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این موضوع در شعر فارسی نمود بیشتری یافت. مضمونسازیهای متعدد از واقعه غدیر خم بر تنوع شعر علوی معاصر افزود. سرودههای ذیل نمونهای از اشعار معاصر درباره واقعه غدیر خم است:
ملکالشعرای بهار:
در غدیر خم امروز، بادهای به جوش آمد
کز صفای او روشن، جان باده نوش آمد
وان مبشر رحمت، باز در خروش آمد
کان صنم کز عشاق، برده عقل و هوش آمد
با هیولیِ توحید، در لباس انسانی
در غدیر خم یزدان، گفت مر پیمبر را
کز پی کمال دین، شو پذیره حیدر را
پس پیمبر اندر دشت، بر نهاد منبر را
برد بر سر منبر، حیدر فلک فر را
شد جهان دل روشن، زان دو شمس روحانی
گفت بشنوید ای قوم! قول حق تعالی را
هم به جان بیاویزید! گوهر تولا را
پوزش آورید از جان، این ستوده مولا را
این وصی بر حق را، این ولی والا را...
محمدحسین شهریار:
نه با آن خطبه «من کنت مولاه»
علی را بُرد بر اعلا و اعلن؟
نه خود فریادِ «بخّاً بخ» کشیدید
من اینها شور خوانم یا که شیون؟
چه شد عهد خدا بر من شکستید
الا ای حاسدان عهد بشکن
اگر سنجند هر سهمی در اسلام
هر آن کو سهمگینتر، حصّه من
نه احمد در «مؤاخاتم» به خود خواند
نه خود با من پسر عمّ و پدر زن؟
مرتضی امیری اسفندقه:
صدای کیست چنین دلپذیر میآید؟
کدام چشمه به این گرمسیر میآید؟
صدای کیست که اینگونه روشن و گیراست؟
که بود و کیست که از این مسیر میآید؟
چه گفته است مگر جبرئیل با احمد؟
صدای کاتب و کلک دبیر میآید
خبر به روشنی روز در فضا پیچید
خبر دهید: کسی دستگیر میآید
کسی بزرگتر از آسمان و هرچه در اوست
به دستگیری طفل صغیر میآید
علی به جای محمد به انتخاب خدا
خبر دهید: بشیری نذیر میآید
کسی به سختی سوهان، به سختی صخره
کسی به نرمی موج حریر میآید
کسی که مثل کسی نیست، مثل او تنهاست
کسی شبیه خودش، بینظیر میآید
خبر دهید که: دریا به چشمه خواهد ریخت
خبر دهید به یاران: غدیر میآید
به سالکان طریق شرافت و شمشیر
خبر دهید که از راه، پیر میآید
خبر دهید به یاران: دوباره از بیشه
صدای زندۀ یک شرزه شیر میآید
خُم غدیر به دوش از کرانهها، مردی
به آبیاریِ خاکِ کویر میآید
کسی دوباره به پای یتیم میسوزد
کسی دوباره سراغ فقیر میآید
کسی حماسهتر از این حماسههای سبُک
کسی که مرگ به چشمش حقیر، میآید
غدیر آمد و من خواب دیدهام دیشب
کسی سراغ منِ گوشهگیر میآید
کسی به کلبۀ شاعر، به کلبۀ درویش
به دیدهبوسیِ عید غدیر میآید
شبیهِ چشمه کسی جاری و تپنده، کسی
شبیهِ آینه روشنضمیر میآید
علی همیشه بزرگ است در تمام فصول
امیر عشق همیشه امیر میآید
به سربلندی او هر که معترف نشود
به هر کجا که رَوَد سر به زیر میآید
شبیه آیۀ قرآن نمیتوان آورد
کجا شبیه به این مرد، گیر میآید؟
مگر ندیدهای آن اتفاق روشن را؟
به این محلّه خبرها چه دیر میآید!
بیا که منکر مولا اگر چه آزاد است
به عرصهگاه قیامت، اسیر میآید
بیا که منکِر مولا اگر چه پخته، ولی
هنوز از دهنش بوی شیر میآید
علی همیشه بزرگ است در تمام فصول
امیرِ عشق همیشه امیر میآید
🔔اداره کل کتابخانه های عمومی استان اصفهان برگزار می کند🔔
🔸مسابقه بزرگ کتاب خوانی غدیر
《بچه ای که نمی خواست آدم باشد! 》
🎁 همراه با جوایز ارزنده 🎁
⌛️ از ۶ مرداد ماه تا ۶ شهریور ماه
📚 روش های تهیه کتاب
جهت خرید کتاب الکترونیکی در کتابیکا به لینک زیر مراجعه فرمایید.
https://ketabika.com/book/364232
با ارسال کلمه ketab از تخفیف ویژه مسابقه بهرمند شوید.
📦همچنین می توانید این کتاب را از تمامی کتابخانه های عمومی سراسر استان امانت بگیرید.
🔹 جهت شرکت در مسابقه به samakpl.ir مراجعه فرمایید.
#مسابقه_کتابخوانی
#عید_غدیر
#بچه_ای_که_نمیخواست_آدم_باشد
#اداره_کل_کتابخانه_های_عمومی_استان_اصفهان
11.62M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
بلندخوانی قسمتی از کتاب "روزی که گوشهای پادشاه کوتوله دراز شد" ، نوشته مهدی میرکیایی
☝️قصه صوتی " بمان حکیمه"
از کتاب" ده قصه از امام زمان(عج)"
ویژه یازدهمین جشنواره کتابخوانی رضوی
رده سنی نوجوان: ۱۳ تا ۱۷ سال
با صدای زهرا عمادی، عضو فعال کتابخانه
☝️قصه صوتی " خواستگاری"
از کتاب" ده قصه از امام زمان(عج)"
ویژه یازدهمین جشنواره کتابخوانی رضوی
رده سنی نوجوان: ۱۳ تا ۱۷ سال
با صدای زهرا عمادی، عضو فعال کتابخانه