درباره‏ ى صلوات بر مومنين خداوند فرموده: هو الذ ى يصلى عليكم و ملائكته. خداوند است كه بر شما رحمت می‏فرستد و همچنين فرشتگانش.

اين عبارت امام سجاد علیه السلام حاو ى سه مطلب است: اول آنكه حضرت زين‏العابدين (علیه السلام) صلوات افضل و برتر را برا ى محمد و آلش از خداوند درخواست می‏نمايد دوم عرض می‏كند: بار الها! صلواتت بر رسول اكرم (ص) و آل طاهرينش همانند برترين صلواتى باشد كه پيش از پيمبر اسلام (ص) بر يكى از بندگانت فرستاده‏ا ى. ما نمی‏دانيم كه بار ى تعالى قبل از پيشوا ى اسلام (ص) بر كدامين بنده‏ ى صالحش افضل صلوات را فرستاده است، ولى از رواياتى كه ذيل آيه‏ ى ان الله و ملائكته يصلون عل ى النبى در كتب تفاسير و همچنين ديگر كتب حديث آمده، می‏توان گفت: بنده‏ ى مشمول صلوات افضل و برتر، حضرت ابراهيم خليل الرحمن (علیه السلام) است.

كعب بن عجره می‏گويد: وقى آيه‏ ى ) ان الله و ملائكته يصلون ( بر رسول اكرم (ص) نازل شد، به حضرت عرض كرديم: ما سلام گفتن بر شما را دانستيم، چگونه بر شما صلوات بفرستيم؟ فرمود: بگوييد: . اللهم صل على محمد و آل محمد كما صليت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد و بارك على محمد و آل محمد كما باركت على ابراهيم و آل ابراهيم انك حميد مجيد. بار الها! درود فرست بر محمد و آلش، همچنان كه درود فرستادى بر ابراهيم و آل ابراهيم كه تو ستايش شده‏ ى با مجد و عظمتى، بار الها! كرامت خود را ادامه بده بر محمد و آلش، همانطور كه ادامه دادى بر ابراهيم خليل و آلش كه تو حميد و مجيد ى.

رسول اكرم (ص) به درخواست‏كنندگان تعليم صلوات فرمود: بگوييد: صل على محمد و على آل محمد كما صليت على ابراهيم و على آل ابراهيم فى العالمين انك حميد مجيد. بار الها! درود فرست بر محمد و بر آلش همانطور كه درود فرستاد ى بر ابراهيم و بر آل ابراهيم در عالم كه تو حميد و مجيد ى.

ابراهيم خليل عليه‏السلام، آن موحد عالى قدر و ثابت قدم بود كه در راه اطاعت اوامر الهى به تمام مصائب و مشكلات تن داد، آماده شد فرزند خود اسمعيل را به امر او قربان ى كند، برا ى مبارزه با بت‏پرستى و بت‏پرستان در فرصت مناسب به بتخانه رفت و بتها را در هم شكست و بر اثر اين كار، مشركين آنچنان خشمگين شدند كه تصميم گرفتند ابراهيم را در آتش بسوزانند و آن حضرت برا ى خدا آماده‏ ى آن خطر عظيم گرديد، حتى برا ى نجات خويش از يار ى جبرئيل امين چشم پوشيد، فقط به فيض بارى تعالى متوجه بود و سرانجام، قادر متعال نجاتش داد. اين انسان الهى و عالى قدر با خدمات بزرگ و پرارزشى كه در راه اعلاى حق انجام داده بود، شايسته‏ ى آن شد كه مشمول افضل صلوات الهى گردد.

حضرت زين‏العابدين (علیه السلام) از خداوند صلواتى را كه پيش از نبى اكرم اسلام (ص) نصيب ابراهيم خليل (علیه السلام) گرديده، برا ى حضرت محمد و آلش درخواست نمود، صلواتى اينچنين بعد از نبى اكرم (ص) شايسته‏ ى اميرالمومنين (علیه السلام) و صديقه‏ ى اطهر (س) و ساير ائمه‏ ى معصومين عليهم‏السلام است. نمی‏دانيم در طول قرون و اعصار آيا كسى بعد از پيمبر اسلام (ص) و معصومين عليهم‏السلام آمده يا خواهد آمد كه شايسته‏ ى افضل صلوات الهى باشد يا نه؟

ابن‏اثير در نهايه : فاما قولنا فمعناه: عظمه فى الدنيا باعلاء ذكره و اظهار دعوته و ابقاء شريعته، و فى الاخره بتشفيعه فى امته و تضعيف اجره و مثوبته. معناى صلوات «اللهم صل عل ى محمد» درباره‏ ى حضرت محمد (ص) اين است كه دعا می‏كنيم: پروردگارا! با رفعت نام و نشر دعوت و پايدارى شريعت پيمبر اسلام در دنيا و با قبول شفاعت او در امت و مضاعف ساختن اجر و ثوابش در آخرت، او را بزرگ و باعظمت فرما.

در جمله‏ ى آخر آيه‏ ى صلوه بر نبى اكرم (ص) امر به تسليم شده است. امام صادق (علیه السلام) فرموده: اما قول حضرت بار ى تعالى كه فرموده است: «و سلموا تسليما»، در اين جمله خداوند اراده فرموده تسليم نبى معظم باشيد در تمام آنچه از حضرتش به شما رسيده است.

تسليم شدن و سر طاعت فرود آوردن به صور مختلف قابل تصور است، از آنجمله گاهى لشكر شكست خورده و مغلوبى در مقابل لشكر نيرومند كه ظالم و متجاوز است سر تسليم فرود می‏آورد و ناچار زورگوييها ى لشكر غالب را تحمل می‏نمايد. اين تسليم مصداق شعر شاعر است: در كف شير نر خونخواره‏ا ى غير تسليم و رضا كو چاره‏ا ى

گاه ى تسليم بر اساس عقل و علم و بر وفق حق و مصلحت است، مانند تسليم شدن مريض در مقابل طبيب عالم و مورد اعتماد كه رشته‏ ى تخصصش بيمار ى همان مريض است و از نظر علمی و تجربى به تمام نكات و دقايق بيمار ى وى وقوف و آگاهى دارد. آن مريض بى ‏قيد و شرط و با اراده و اختيار خود، تسليم طبيب عالم می‏شود تا در پرتو دستورها ى صحيح و بموقع او، صحت و سلامت خود را اعاده دهد.

بعضى روايات تسليم مردم را در مقابل تعاليم دين ى و سعادت‏آفرين حضرت بار ى تعالى، همانند تسليم مريض در مقابل طبيب خوانده‏اند: رسول اكرم (ص) فرمود: ا ى بندگان خدا! شما همانند مرضى هستيد و پروردگار عالميان مانند طبيب، خير و صلاح مرضى در آن چيز ى است كه طبيب می‏داند و تدبير خود را برا ى درمان بيمار بر آن استوار می‏سازد نه آن چيز ى كه مريض ميل دارد و آن را برا ى خود انتخاب می‏كند، پس آگاهانه تسليم امر الهى شويد تا به پيروز ى نايل گرديد.

مسلمان واقع ى نيز در مقابل اوامر بار ى تعالى تسليم بى‏قيد و شرط است و دستورها ى خداوند عالم و عادل و حكيم را بى‏چون و چرا اجرا می‏نمايد و بر اثر آن به سعادت واقع ى نايل می‏گردد.