18- امام (ع) در جمله‏ى دوم دعا كه موضوع قسمتى از موضوع امروز است به پيشگاه خدا عرض مى‏كند: و لا تمحقه بالمن. بار الها! خوبى و خيرى را كه با دست من به جريان مى‏اندازى با منت گذاردن، محو و نابود منما.

19- از اين جمله استفاده مى‏شود كه افراد خير و نيكوكار اگر كار خوب خود را به منت آلوده كنند عمل خيرشان باطل و بى‏اثر مى‏شود و خداوند آن را محو و نابود مى‏كند، و اين مطلب در قرآن شريف آمده است: يا ايها الذين آمنوا لا تبطلوا صدقاتكم بالمن و الاذى. اى مردم باايمان! صدقات خود را با منت گذاردن و اذيت كردن باطل ننماييد.

20- اسلام، دين تعاون و مواسات است و از افراد متمكن خواسته كه قسمتى از اموال خود را به عنوان واجب يا مستحب به گروه كم‏بضاعت و تهيدست بدهند. ولى اين كار بايد به قصد قربت و با رعايت احترام كامل به تهيدستان انجام پذيرد و آنان مورد تحقير و اهانت واقع نشوند. آيين مقدس اسلام عز و شرافت مسلمانان را بسيار محترم شمرده و پر ارج دانسته است و هيچكس حق ندارد كرامت نفس و بزرگوارى خود را با پول معامله كند و بر همين اساس است كه تملق‏گويى و چاپلوسى ممنوع گرديده است. كسى كه به فرد بى‏بضاعتى كمك مى‏كند و خدمت خود را ماده‏ى منت نسبت به او قرار مى‏دهد با اين عمل به عز و شرف او ضربه مى‏زند و به حيثيت انسانى وى آسيب مى‏رساند و خداوند چنين صدقه‏اى را هرگز نمى‏پذيرد و منت گذاردن موجب ابطال عمل خير آن مرد خير مى‏شود. تا جايى اسلام به اين مهم عنايت دارد كه فرموده است: قول معروف و مغفره خير من صدقه يتبعها اذى. به گرمى با فقير سخن گفتن و از او عذر خواستن از اينكه نمى‏تواند به وى خدمتى نمايد بهتر از صدقه‏اى است كه آميخته به منت‏گذارى و آزار او باشد.

21- پیامبر صلى الله عليه و آله: كسى كه به مومنى چيزى عطا كند و به وى صدقه‏اى بدهد سپس او را با كلام خود آزار نمايد يا بر وى منت گذارد با اين عمل، صدقه‏ى خود را باطل نموده است. و نيز فرموده است: كسى كه به برادر دينى خود خدمتى نمايد سپس بر وى منت گذارد خداوند عمل او را محو و نابود مى‏سازد و بار سنگين آن عمل بر دوش وى مى‏ماند و از خدمتى كه انجام داده است بهره‏اى نمى‏برد. امام صادق (ع) فرموده است: منت گذاردن عمل خير انسان را نابود و فانى مى‏نمايد.

22- اگر شخص مسلمانى صدقه بدهد و به كسانى كه آن را دريافت نموده‏اند به طور مستقيم منت نگذارد و آزارشان ننمايد ولى در غياب آنان عمل خود را به زبان بياورد و احسان خويش را به اين و آن بگويد و در نتيجه موجب هتك حرمت و تحقير دريافت كنندگان صدقه گردد، چنين شخصى مشمول آيه‏ى كريمه‏ى ابطال صدقه با من و اذى است، زيرا غيرمستقيم بر فقرا منت گذارده و آنان را آزار داده است، و اين مطلب را امام جواد (ع) به شخصى فرمود كه در يك روز به ده نفر فقير عائله‏دار كمك نموده بود بدون آنكه بر آنها منت گذارد يا آنان را آزار دهد، ولى قضيه‏ى احسان و انفاق خود را براى امام جواد نقل نمود. امام به وى فرمود: تو با نقل اين قضيه بر و نيكى خود به برادرانت را ابطال نمودى و از ميان بردى، عرض كرد: چگونه از ميان بردم؟ حضرت پاسخ داد: كلام خدا را بخوان كه فرموده است: اى مردم باايمان! صدقات خود را با منت گذاردن و اذيت كردن ابطال منماييد، عرض كرد: يابن رسول الله! به كسانى كه كمك نمودم نه بر آنها منت گذاردم و نه آزارشان دادم. حضرت فرمود: خداوند فرموده صدقات خود را با منت گذاردن و اذيت كردن باطل نكنيد و نفرموده است كه: صدقات خود را با اذيت دادن و منت گذاردن مستقيم بر سر كسى كه صدقه را دريافت مى‏نمايد باطل نكنيد. اين آيه، شامل حال تمام اقسام منتها و آزارها مى‏شود، خواه كمك‏كننده، خود مستقيما به گيرنده‏ى صدقه منت گذارد و آزارش دهد، خواه خدمت عملى و احسان خود را به دگران بگويد و اين و آن را آگاه سازد و غيرمستقيم دريافت كنندگان را مورد منت يا مورد اذيت قرار دهد. بيان امام جواد (ع) و نكته‏اى را كه در آيه تذكر داده است براى افراد خير و احسان‏كننده درسى آموزنده است و به آنان خاطرنشان مى‏فرمايد: شما كه براى خدا و به نيت قربت به فقيرى آبرومند كمك مى‏كنيد به گونه‏اى باشد كه فقط خدا بداند و شما بدانيد و فقير، دگرى از آن آگاه نشود تا آن احسان ذخيره‏ى قيامت شما گردد و اگر به دگران بگوييد و آبروى فقير را ببريد با گفته‏ى خود، احسان خويش را ابطال نموده‏ايد و ممكن است بر اثر پرده‏درى و اهانت به فقير، در قيامت استحقاق كيفر و عذاب داشته باشيد. نه تنها منت گذاردن و آزار دادن فقير در زمينه‏ى صدقات، ممنوع و نارواست، بلكه اگر كيفيت پرداخت صدقات آبرومندانه و مناسب با عز و شرف مسلمان نباشد و موجب تحقير و توهين وى گردد نيز در اسلام ممنوع و غير مجاز است.

23- ائمه‏ى معصومين عليهم‏السلام كه در آموختن وظايف دينى، معلم مسلمانان بودند براى آنكه اصحاب و دوستانشان به راه خطا نروند همواره به آنان تذكرات لازم را مى‏دادند و آگاهشان مى‏ساختند تا اگر در مسير ناصحيح قدم برمى‏دارند بازگردند و به راه درست گرايش يابند. اسحق بن عمار مى‏گويد: امام صادق (ع) به من فرمود: چگونه زكوه مالت را مى‏دهى، گفتم: محصول را به منزل مى‏آورم. اهل استحقاق مى‏آيند و دريافت مى‏كنند امام فرمود: اسحق! تو با اين كار، مسلمانان را در معرض ذلت و خوارى قرار مى‏دهى، از اين كار پرهيز كن، پرهيز كن، خداوند فرموده است هر كس دوست مرا خوار نمايد براى جنگ با من مهيا گرديده است.

24- بحث ما درباره‏ى دعاى « #مكارم_الاخلاق » صحیفه سجادیه است. اين دعاى شريف حاوى مطالب بسيار رفيع و بلند در شان انسانسازى و پرورش مكارم اخلاق در ضمير مردم باايمان است، بايد ما حتما در هر قسمتى دقت نمايند و هر مطلبى را كه امام سجاد (ع) به صورت دعا از زبان خود در پيشگاه الهى عرض مى‏كند آن را سرمشق خود قرار دهند و بر طبق آن عمل نمايند تا بتوانند از اين دعا بهره‏ى علمى و اخلاقى ببرند و متخلق به سجاياى انسانى گردند. مثلا از دو جمله‏ى مورد بحث امروز استفاده شود كه تمام افراد به قدرى كه قدرت دارند با مال و قلم و قدم خود به مردم خدمت كنند و ديگر آنكه خدمات خود را با منت گذاردن بر سر مردم و به رخ آنان كشيدن نابود و فانى ننمايند و خويشتن را از پاداش خدا در قيامت محروم نسازند.

2) با تشکر از همه دوستان مشارکت کننده در بحث ما (برداشت من)( نویسنده - خواننده و نشر دهنده این کلام نورانی ) اجرتان با صاحب این کتاب با عظمت امام سجاد علیه السلام ...

🌟زندگیت رو با قرآن عزیز از نو بساز دوره آموزش مجازی تفسیر قرآن کریم سبک زندگی قرآنی |خانواده قرآنی| ترببت قرآنی| تفسیرانفسی قرآن کریم باحضوربرجسته ترین اساتیدکشوری تخفیف40%برای اولین باربمناسبت رجب ثبت نام آسان کمتر از ۳۰ ثانیه 👇 ▫️https://zarinp.al/359389 🔰اطلاعات بیشتر از آموزش ها: https://eitaa.com/joinchat/2158690304C84ca230822

برنامه ی #نهج_البلاغه_خوانی #نهج_البلاغه_حكمت_226 ◀️ #طمع ، عامل ذلت وَ قَالَ (علیه السلام): الطَّامِعُ فِی وِثَاقِ الذُّلِّ. علی علیه السلام که درود خدا بر او فرمودند : طمع کار در بند ذلت گرفتار است. 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

◀️ اسیران ذلّت 📜 امام(علیه السلام) در این گفتار حکیمانه به یکى از آفات #طمع اشاره کرده، مى فرماید: «طمع کار در بند ذلت گرفتار است»; (الطَّامِعُ فی وَثَاقِ الذُّلِّ). «وَثاق» به معنى بند و زنجیرى است که اسیر و یا حیوانى را با آن مى بندند. شبیه این سخن همان است که در #نهج_البلاغه_حكمت_180 گذشت که فرمود: «الطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ; طمع بندگى جاویدان است» نیز در #نهج_البلاغه_حكمت_219 خواندیم که امام مى فرمود: «قربانگاه عقل ها غالباً در زیر نور خیره کننده طمع هاست». همان گونه که پیش از این نیز اشاره شد طمع معمولا به معناى علاقه شدید به چیزى است که فوق استحقاق انسان و غالباً به دست دیگران است شخص طمع کار براى به دست آوردن آن باید در مقابل این و آن خضوع کند و طناب ذلت بر گردن خویش نهد، شاید به مقصود برسد و شاید هم نرسد. به تعبیر دیگر طمع ریسمانى نامرئى است که انسان بر گردن خود مى نهد و سر آن را به دست کسى که از او طمع دارد مى سپارد و همچون برده یا حیوانى در اختیار او قرار مى گیرد. نقطه مقابل طمع قناعت است که انسان را از همگان بى نیاز و عزت و کرامت او را حفظ مى کند. اضافه بر این ها، اموال و مقامات و اشیایى که مورد طمع طمعکاران است. در بسیارى از موارد دست نیافتنى است، به همین دلیل طمع کار براى رسیدن به آن عمرى دست و پا مى زند و چه بسا ناکام از دنیا برود در حالى که سرمایه عمر خود را بیهوده از دست داده نه به مقامى در دنیا رسیده و نه در پیشگاه خدا منزلتى دارد. در حدیث معروفى که ملاصالح مازندرانى در شرح اصول کافى آورده است، مى خوانیم: «عَزَّ مَنْ قَنَعَ وَذَلَّ مَنْ طَمَعَ; کسى که قناعت پیشه کند عزیز مى شود، و کسى که طمع بورزد ذلیل خواهد شد». در حدیث دیگرى از امام امیرمؤمنان مى خوانیم: «عِنْدَ غُرُورِ الاْطْماعِ وَالاْمالِ تَنْخَدِعُ عُقُولُ الْجُهّالِ وَتَخْتَبِرُ ألْبابُ الرِّجالِ; به هنگام فریب طمع ها و آرزوها عقول جاهلان گرفتار مى شود و عقل مردان بزرگ در آزمون قرار مى گیرد». در #نهج_البلاغه_حكمت_275 نیز خواهد آمد که امام(علیه السلام)مى فرماید: «إنَّ الطَّمَعَ مُورِدٌ غَیْرُ مُصْدِر، وَضامِنٌ غَیْرُ وَفِىّ; طمع آدمى را به سرچشمه آب وارد مى کند و بى آنکه او را سیراب کرده باشد باز مى گرداند، طمع ضامنى است که هرگز به عهد خود وفا نمى کند». این سخن را با شعر مشهورى که ابن ابى الحدید در شرح نهج البلاغه خود در ذیل این گفتار حکیمانه آورده پایان مى دهیم: طَمِعْتَ بِلَیْلى أنْ تَریعَ وَإنَّما *** تَقَطَّعَ أعْناقَ الرِّجالِ الْمَطامِعُ به لیلا طمع ورزیدى که نظر لطفى به تو کند (و این اشتباه بود) آرى گردن مردان را طمع ها قطع مى کند. #نهج_البلاغه_حكمت_226 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2