على (علیه السلام) ضمن يك عبارت كوتاه بيان نموده كدام علم است كه فراگرفتنش بر همه ى مردان و زنان مسلمان واجب عينى است و كدام علم است كه وجوب ندارد.
العلم علمان،
علم لا يسع الناس الا النظر فيه و هو صبغه الاسلام
و علم يسع الناس ترك النظر فيه و هو قدره الله عز و جل.
علم دو قسم است،
يكى علمی كه مردم مسلمان نمیتوانند از فراگرفتنش سر باز زنند و بايد حتما تمام مرد و زن مسلمان آن را بياموزند و آن علمی است كه به مردم رنگ مسلمانى میبخشد،
و آن ديگر علمی است كه بر تمام مردم آموختنش واجب نيست و آن مطالعه در كتاب تكوين و پى بردن به آثار قدرت رب قيوم است.
علوم مربوط به عقايد و اخلاق و احكام كه به آدمی رنگ مسلمانى میدهد و تمام مردان و زنان مسلمان بايد آنها را فراگيرند متعدد است،
نماز عبادتى است كه از اول تكليف تا پايان عمر بر تمام مردان و زنان مسلمان در سفر و حضر و در سلامت و مرض، واجب عين ى است و بايد آن را بجا آورند و برا ى ادا ى اين فريضه ى دينى لازم است وضو و غسل، حمد و سوره، اذكار واجب، عدد ركعات، تعداد ركوعها و سجدهها، و ساير اجزا ى آن را ياد بگيرند و عملا به كار بندند. كسى كه نماز را نمیداند، رنگ مسلمان ى ندارد.
غيبت در آيين اسلام يكى از گناهان كبيره است، مردان و زنانى كه میخواهند در جامعه، رنگ مسلمانى داشته باشند، بايد معنا ى غيبت را بدانند، به احكام و مقررات آن واقف گردند تا بتوانند خويشتن را از پليدى آن گناه مصون و محفوظ دارند.
علمی كه ياد گرفتنش بر تمام مردان و زنان مسلمان واجب است و رسول اكرم (ص) دربارهاش فرموده:
طلب العلم فريضه عل ى كل مسلم و مسلمه.
ياد گرفتن اجزا و احكام واجبات و محرماتى است كه آيين اسلام بر عهده ى تمام مردان و زنان مسلمان گذارده است.
بجا آوردن واجبات و ترك محرمات برا ى مكلف زمانى ممكن است كه از پى ياد گرفتن آنها برود و به جزئيات و خصوصياتشان واقف گردد، آنگاه امر الهى را اطاعت نمايد و دستور خدا را نفيا و اثباتا به كار بندد.
عن على عليهالسلام قال: ايها الناس اعلموا ان كمال الدين طلب العلم و العمل به.
على (علیه السلام) مردم را مخاطب ساخت و فرمود: بدانيد كمال دين در طلب علم و عمل نمودن بر طبق آن است.
اميرالمومنين (علیه السلام) در منبر خطبه خواند و ضمن بيان خود فرمود:
ايها الناس اعملوا اذا علمتم لعلكم تهتدون. ان العالم العامل بغيره كاالجاهل الحائر الذ ى لا يستفيق عن جهله.
وقتى چيز ى را دانستيد، طبق آن عمل كنيد شايد هدايت شويد. بىگمان عالمی كه به غير علم خود عمل میكند، همانند جاهل حيرانى است كه هرگز از جهل خود رهايى نمیيابد.
مسعده بن زياد میگويد: از امام صادق (علیه السلام) درباره ى حجت بالغه ى اله ى كه در قرآن شريف آمده «فلله الحجه البالغه» سئوال شد. شنيدم در جواب فرمود:
خداوند روز قيامت به بنده خطاب میكند:
اذا كان يوم القيامه قال الله تعالى للعبد اكنت عالما؟ فان قال نعم قال له افلا عملت بما علمت؟ و ان قال كنت جاهلا قال له افلا تعلمت؟ فيخصمه، فتلك الحجه البالغه لله عز و جل على خلقه.
آيا عالم بودى؟ اگر بگويد: بل ى، به و ى میگويد: پس چرا طبق علمت عمل ننمودى؟ اگر بگويد: جاهل بودم، به او میگويد: چرا نرفتى ياد بگيرى تا عمل كنى و اين حجت بالغه ى خداوند است بر آفريده ها ى خود.
مولى الموحدين اميرالمومنين (علیه السلام) :
أَيُّهَا النَّاسُ، إِنِّي، وَاللَّهِ، مَا أَحُثُّكُمْ عَلَى طَاعَةٍ إِلاَّ وَأَسْبِقُكُمْ إِلَيْهَا،
وَلا أَنْهَاكُمْ عَنْ مَعْصِيَةٍ إِلاَّ وَأَتَنَاهَى قَبْلَكُمْ عَنْهَا
ا ى مردم! قسم به خداوند، من شما را به هيچ طاعتى ترغيب ننمودم مگر آنكه خود در عمل به آن بر شما سبقت گرفتم،
و شما را از هيچ معصيتى نهى ننمودم مگر آنكه خود پيش از شما از آن كار اجتناب كردم.
#نهج_البلاغه_خطبه_175
https://eitaa.com/sahife2/56144