💠 فراموشی تعهّد 🔹 ﴿وَنَسُوا حَظّاً مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ﴾؛[1] نصیبی از آن چه که ما به آنها تذكّر دادیم را فراموش كردند، در #اثر_گناه تذكره و تعهّد ما را #فراموش كردند. از ابن مسعود نقل شده است كه اگر عالمی معصیت كند، مقداری از علم از یاد او می ‌رود؛ به همین آیه هم استدلال كرد كه ﴿وَنَسُوا حَظّاً مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ﴾؛ اگر یك عالمی گرفتار معصیت بشود، گوشه‌ ای از #نعمت_علم از او گرفته می ‌شود.[2] ممكن است كه از لحاظ [امورات] دنیا آسیبی به او نرسد، امّا مقداری از علم از او گرفته می ‌شود. 🔹 در حدیثی كه مرحوم كلینی (رضوان الله علیه) از معصوم (سلام الله علیه) نقل كرده است، بین علم و عمل یك ارتباط وجودی برقرار است؛ حضرت فرمود: «الْعِلْمُ مَقْرُونٌ إِلَى الْعَمَلِ فَمَنْ عَلِمَ عَمِلَ وَ مَنْ عَمِلَ عَلِمَ وَ الْعِلْمُ‏ یهْتِفُ‏ بِالْعَمَلِ‏ فَإِنْ‏ أَجَابَهُ‏ وَ إِلَّا ارْتَحَلَ عَنْهُ»؛[3] علم با عمل یك هُتاف و ندایی با هم دارند، علم به عمل می‌ گوید که به دنبال من بیا! من تنها نمی ‌روم و تنها در این سفر حركت نمی‌ كنم، تو باید همراه من بیایی! اگر عمل به دنبال علم حركت كرد و جواب این هاتف غیبی را دارد، این علم می ماند «وَ إِلَّا ارْتَحَلَ» این علم هم می ‌رود، كم‌ كم انسان فراموش‌ كار می‌ شود و آنچه را كه در مدارس برای مدّتی آموخت همه از یادش می ‌رود؛ اول این علوم ادبی ـ حركت‌ ها و اعراب ‌ها ـ كم كم از یادش می ‌رود، بعد كم كم علوم اعتباری، بعد كم كم علوم فكری، بعد كم كم علوم اعتقادی، بعد می ‌شود یك عوام و #عوام می ‌میرد! عوام می ‌میرد نه یعنی ایمان عوام را هم به همراه ببرد، چون عوام هر چه داشت به همراه می ‌برد و این شخص هر چه داشت از دست داد و می ‌رود! به این علت است كه بدتر از او خواهد بود! 🔹 ابن مسعود به همین كریمه استدلال كرد فرمود عالمی اگر #معصیت كند مقداری از علمش از یادش می‌ رود و این بیان با آن حدیث شریف كه مرحوم كلینی نقل كرده است مناسب است كه «وَ الْعِلْمُ‏ یهْتِفُ‏ بِالْعَمَلِ» علم هاتف است ندای غیبی دارد «فَإِنْ‏ أَجَابَهُ‏»؛ یعنی اگر عمل علم را اجابت كرد و به دنبال آن حركت كرد این علم می ‌ماند، «وَ إِلَّا ارْتَحَلَ عَنْهُ» این علم می‌ رود. [1]. سوره مائده، آیه13. [2]. الكشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج‏1، ص615؛ «قد ینسى المرء بعض‏ العلم‏ بالمعصیة و تلا هذه الآیة». [3]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج1، ص44. #اثر_گناه #ندای_غیبی #نعمت_علم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه بقره ـ جلسه 81