كاهش اراضی تحت كشت به دلایل خشكسالی، تغییر كاربری، مهاجرت روستاییان، تخریب مراتع، منابع طبیعی و جنگلها، فرسایش شدید خاك و رشد بیایان زایی موجب گردیده است بخش كشاورزی در شرایط ناپایدار قرار گیرد. استفاده از روشهای نوین علمی و تكنیكی، توسعه مكانیزاسیون، اجرای برنامه های كاهش هدر رفت آب و كاربرد روشهای آبیاری مؤثرتر همراه حمایتهای دولت و فراهم نمودن بستر توسعه بخش كشاورزی می تواند موجبات رشد كیفی و كمی محصولات را بوجود آورد.
حدود 90% آب مصرفی کشور در حوزه کشاورزی مصرف می شود، ولی مدیریت آب کشور در اختیار مدیران آب وزارت نیرو است و وزارت کشاورزی سهم ناچیزی در مدیریت آب کشور دارد؛ در صورتی که بیشترین مصرف آب در کشور را کشاورزی دارد
در برنامه چهارم توسعه، تزریق منابع پولی به بخش كشاورزی برای افزایش تولید و بهبود در راندمان آبیاری و گسترش كمیت و كیفیت تولیدات كشاورزی و دامی درنظر گرفته شده و صراحتاً نیز توصیه گردیده است اما با روشی كه فعلاً بانكها در جهت محدود كردن یا عدم اختصاص تسهیلات بانكی در پیش گرفته اند انجام سرمایه گذاری و توسعه در بخش كشاورزی و یا دیگر صنایع تنزل شدید یافته است .
تصمیمات اضطراری و تخصیص منابع ارزی یا دستکاری تعرفه واردات کالا برای واردات با هدف پایین كشیدن قیمت ها و رفع كمبودها برای تولید كننده داخلی زیانبار خواهد بود كه راه حل مناسبی نمی باشد البته تنها راه حل نهایی بازگشت به اقتصاد تولیدی است. توسعه برنامه های مرتبط با اقتصاد، كشاورزی و مواد غذایی در جهت اشتغال زایی، درآمدزایی و افزایش تولیدات اساسی از مهمترین كارهایی است كه اثرات ضد تورمی در كشور خواهد داشت.
مناطق آزاد تجاری از جمله محل¬هایی است که با هدف افزایش ظرفیت¬های اقتصادی و بسترسازی برای تولید بیشتر و بهتر تولید کالای داخلی برای صادرات شکل گرفته است. این امر مستلزم آن است که بسترهای مختلف سرمایه¬گذاری در این مناطق به راحت¬ترین وجه ممکن برای صادرات شکل گیرد تا سهم سرمایه-گذاری برای تولید و صادرات این مناطق افزایش ییابد.
علیرغم آنچه که بر مبنای ادعا برای حمایت از بخش تولید و سرمایه¬گذاری در مناطق آزادب ان توجه شده است، جذابیت¬ها و مزایای ویژه چندانی برای فعالیت¬های تولیدی در این مناطق در نظر گرفته نشده یا کم ارزش بوده و سرمایه¬گذاران علاقه چندانی به سرمایه¬گذاری در این مناطق نشان نمی¬دهند.
گفت¬گوها و استدلال¬های مختلفی که موافقین تاسیس، راه¬اندازی و گسترش مناطق آزاد تجاری- اقتصادی بر آن تاکید نموده¬اند بحث فقرزدایی از طریق این مناطق به وسیله گسترش سرمایه¬گذاری¬ها در این مناطق بوده است
باید یادآور شد در این مناطق بایستی با اتخاذ شیوه¬های حمایتی از مردمان بومی نوعی تبعیض مثبت برای حق اشتغال ایشان در مشاغل شایسته و نه صرفا در کارهای پیش¬ پا افتاده و خرده شغل قائل شد تا مردم این مناطق از افزایش هزینه¬های زندگی که به تبع واردات مختلف شکل می¬گیرد آسیب کمتری ببینند.
اما استدلال مذکور متاسفانه در عرصه عمل توفیق چندانی پیدا ننمود و رشد آرمانی که برای مناطق در نظر گرفته شده بود نتوانست خود را نشان دهد. کاستی¬های مذکور را را باید در کنار این امر در نظر گرفت که ورود کالاهای مختلف و سرمایه¬گذاران به این مناطق سبک زندگی مردمان این مناطق را نیز تغییر داد و هزینه¬های زیست ایشان را به طور فزاینده¬ای بالا برد که خود یکی از علل فقرزایی در این مناطق است.
