هدایت شده از جمعی‌از‌طلاب حوزه‌های علمیه 🇮🇷
#اطلاعيه_استخدام
🏫 مركز استعدادهای ناب شهر اهواز از ميان برادران و خواهران طلبه و روحانی شهر اهواز، كادر علمی و آموزشی (معلم) جذب می‌نمايد.
🔰شرايط :
🔻مدرك سطح 2
🔻شرط سني ندارد
📥 لینک ثبت نام👇
🔗 goo.gl/sTWpLk
🇮🇷 كانال حوزه‌های علميه
📡 @Howzeha
http://eitaa.com/joinchat/2146435072Ccfc2d26e89
📢 همایش «نابغه‌ای که نمی‌شناسیم» در دانشگاه فردوسی مشهد
🔸 در اختتامیه سلسله نشست‌های آشنایی با آرا و اندیشه‌های علامه شهید سید محمدباقر صدر؛
🔻صدرپژوه ایتالیایی و اقتصاددان فرانسوی از شهید صدر می‌گویند
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر، همایش «نابغه‌ای که نمی‌شناسیم» اختتامیه سلسله نشست‌های آشنایی با آرا و اندیشه‌های علامه شهید سید محمدباقر صدر دوشنبه ٢۴ اردیبهشت در سالن اجتماعات دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار خواهد شد. این سلسله‌نشسست‌ها در فروردین و اردیبهشت ماه سال جاری و به همت انجمن علمی تحول در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه تخصصی شهید صدر وانتشارات به‌نشر برگزار شده و روز دوشنبه اختتامیه این نشست‌ها با حضور اندیشمندان و اساتید حوزه و دانشگاه برگزار خواهد شد.
در این همایش حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد سطوح عالی حزه علمیه خراسان و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی) درباره «اندیشه‌های مغفول شهید صدر» به سخنرانی می‌پردازد. همچنین دکتر رافائل مائوریلو (شرق‌شناس و صدرپژوه ایتالیایی) و دکتر ژولین پلیسیه (اقتصاددان فرانسوی و مترجم شماری آز آثار شهید صدر به زبان فرانسوی) در میزگرد تخصصی «شهید صدر؛ نمای بین‌المللی اندیشه شیعی» به بررسی جایگاه جهانی شخصیت و اندیشه شهید صدر و نقش این اندیشمند والامقام در آشنایی افکار جهانی با اسلام و تشیع می‌پردازند. همچنین دکتر زهرا حائری (از شاگردان شهیده بنت‌الهدی صدر) با بیان خاطرات خود از شهیده بنت‌الهدی صدر اهمیت و ابعاد شخصیت این شهیده والامقام را تبیین می‌کند. در این نشست از جدیدترین ترجمه آثار شهید صدر نیز رونمایی خواهد شد. این آثار عبارت‌اند از فدک در تاریخ، پژوهشی درباره ولایت و پژوهشی درباره امام مهدی علیه‌السلام که به قلم حجت‌الاسلام و المسملین دکتر ابوالقاسم حسینی (ژرفا) به فارسی ترجمه شده‌‌اند. در حاشیه این همایش نیز نمایشگاه آثار شهید صدر بر پا شده و علاقه‌مندان می‌‌توانند آثار شهید صدر را با تخفیف ویژه همایش دریافت کنند.
🔸 این همایش ساعت ١٧ روز دوشنبه ٢۴ اردیبهشت در سالن اجتماعات دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی برگزار می‌شود و حضور برای عموم علاقمندان آزاد است.
🔹 کانال پژوهشگاه تخصصی شهید صدر
🆔 @shahidsadr
🆔 @ensanifum
@salmanraoofi
باسمه تعالی
علی التحقیق آشنایی با #مکتب_فهرستی که در عنوان مقابل #مکتب_رجالی است و در واقع مکمل آن روش است، بسیار برای طالبان اجتهاد مهم است ماه ها به مطالعه و تحقیق در این بحث پرداختم تا متوجه شدم مدعا، مطالب و روش کار #مکتب_فهرستی چیست
شنبه توفیق داشتم با یکی از محققین مبرز در این زمینه طلبه فاضل جناب محقق بزرگوار محمدباقر ملکیان دیدار و گفتگویی داشته باشم
و باز هم نکات و سوالاتی که داشتم مطرح کردم
در پیامهای زیر ۱۴ نوشته کوتاه در این زمینه از ایشان به اشتراک خواهم گذاشت
حتما با دقت مطالعه کنید
و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین
۱۳۹۷/۲/۲۴
@salmanraoofi
طلبه فاضل و افتاده حال جناب آقای محمدباقر ملکیان حفظه الله
🔆جامع الروات اردبیلی با حواشی ایشان در ۸ جلد توسط دفتر تبلیغات چاپ شده است بسیار کتاب مغتنمی است
@salmanraoofi
#رجال_فهرستی
فهارس اماميه (1)
اصحاب اماميه فهارس متعدّدي نگاشته اند، هرچند در گذر زمان اکنون از آن فهارس متعدّد تنها دو فهرست شيخ طوسي و مرحوم نجاشی به دست ما رسيده است، اما با مراجعه به متون رجالي و نيز اين دو فهرست باقي مانده می توانيم اطلاعات هرچند مختصري از اين فهارس به دست آوريم.
در ابتدا بايد بگوييم ـ بنابر آن چه شيخ طوسي در مقدّمه فهرستش نگاشته است ـ تا قبل از احمد بن حسين بن عبيدالله غضائري، هيچ يک از اصحاب اماميه فهرست جامعي تدوين ننموده اند، بلکه چنان که شيخ طوسی گفته است فهارس تا قبل از روزگار شيخ تنها در بر گيرنده مرويات مؤلّفين فهارس است و بس.
شيخ طوسی در مقدّمه فهرست اين گونه نوشته است: «لم أجد منهم أحداً استوفى ذلك، و لا ذكر أكثره، بل كلّ منهم كان غرضه أن يذكر ما اختصّ بروايته و أحاطت به خزانته من الكتب، و لم يتعرّض أحد منهم لاستيفاء جميعه، إلا ما كان قصده أبو الحسين أحمد بن الحسين بن عبيد اللّه ـ رحمه اللّه ـ. الفهرست: 2.
البته اين فهارس ـ علي رغم عدم جامعيتشان ـ شهرت به سزائي داشته اند و مورد استناد قرار می گرفته اند.
اين عبارت شيخ و نجاشی نشان گر شهرت فهارس امامي در روزگار شيخ و نجاشی است.
1. نجاشی در شرح حال إبراهيم بن سليمان بن أبي داحة مزني می نويسد: له كتب ذكرها بعض أصحابنا في الفهرستات لم أر منها شيئاً. (رجال النجاشي، الرقم: 14 .)
2. عبارت او در شرح حال حسن بن محمّد نهاوندي چنين است: له كتب منها النقض على سعيد بن هارون الخارجي في الحكمين و كتاب الاحتجاج في الإمامة و كتاب الكافي في فساد الاختيار ذكر ذلك أصحابنا في الفهرستات. (رجال النجاشي، الرقم: 102 .)
3. همچنين در ترجمه عبد العزيز بن يحيى بن أحمد بن عيسى جلودي أزدي بصري و پس از ذکر کتب او می نويسد: هذه جملة كتب أبي أحمد الجلودي التي رأيتها في الفهرستات، و قد رأيت بعضها. (رجال النجاشي، رقم: 640)
4. و نيز در شرح حال أبو سلمه عليم بن محمّد بكري می گويد: له كتاب التوحيد كلام، و هو كتاب لم نره و لم يخبرني عنه أحد من أصحابنا أنّه رءاه، غير أنّه ذكر في الفهرستات. (رجال النجاشي، الرقم: 829.)
5. شيخ طوسی در مقدّمه فهرستش می نويسد: رأيت جماعة من شيوخ طائفتنا من أصحاب الحديث عملوا فهرست كتب أصحابنا و ما صنفوه من التصانيف و رووه من الأصول. (الفهرست: 2.)
6. همو در مشيخه تهذيب و پس از ذکر برخی از طرقش به کتب و مؤلّفات أصحاب اماميه می نويسد : قد أوردت جملاً من الطرق إلى هذه المصنّفات و الأصول، و لتفصيل ذلك شرح يطول هو مذكور في الفهارس المصنّفة في هذا الباب للشيوخ ـ رحمهم الله ـ من أراده أخذه من هناك. (تهذيب الأحكام (المشيخة): 88.)
عبارت مشيخه استبصار نيز همانند به اين عبارت است. (الاستبصار (المشيخة): 342.)
@derasatfielmrejal
@salmanraoofi
#رجال_فهرستی
فهارس اماميه (2)
بر اساس ترتيب تاريخي می توان فهارس اصحاب اماميه را اين گونه بر شمرد:
1. فهرست سعد بن عبدالله (م 301 هجري)
شيخ طوسي در فهرستش از جمله کتب سعد بن عبدالله اين فهرست را نام می برد. (الفهرست، الرقم: 316، «و له فهرست كتب ما رواه».)
2. فهرست عبدالله بن جعفر حميري (305)
اين فهرست را هم شيخ طوسي در فهرستش ذکر کرده است. (الفهرست، الرقم: 440، «له كتب منها: ...وفهرست كتبه».)
3. فهرست حميد بن زياد (310)
نه شيخ طوسي و نه نجاشی در ترجمه حميد بن زياد نامي از اين فهرست نمي برند، اما نجاشی در برخی از تراجم به اين فهرست اشاره می کند. (رجال النجاشي، الرقم: 615، ترجمه أبو العبّاس عبيد الله بن أحمد بن نهيك نخعي، « قال حميد بن زياد في فهرسته: سمعت من عبيد الله كتاب المناسك...»؛ الرقم: 675، ترجمه علي بن أبي صالح، «وقال حميد في فهرسته: سمعت منه كتبا عدة، منها...»)
4. فهرست محمد بن جعفر بن بطه (330)
نجاشي در ترجمه ابن بطه فهرست او را نام می برد و می نويسد: «و في فهرست ما رواه غلط كثير». (رجال النجاشي، الرقم: 1019.)
همچنين در برخی از تراجم به اين فهرست اشاره می کند. (رجال النجاشي، الرقم: 507، ترجمه سفيان بن صالح، «ذكره ابن بطة في فهرسته»؛ الرقم: 1023، « قد سمع الحديث و أخذ عنه ابن بطة، و ذكره في فهرسته الذي يذكر فيه من سمع منه»)
5. فهرست محمّد بن حسن بن وليد قمي (343 هـ)
مستند ما براي فهرست ابن وليد عبارت نجاشی در ترجمه اسماعيل بن جابر جعفي است. (رجال النجاشي، الرقم: 71، «له كتاب ذكره محمد بن الحسن بن الوليد في فهرسته».)
6. فهرست جعفر بن محمد بن قولويه (368 هـ)
شيخ طوسي در فهرستش می نويسد : «و له فهرست ما رواه من الكتب و الأصول». (الفهرست، الرقم: 141.)
7. فهرست شيخ صدوق (م 381هـ)
شيخ طوسي در ترجمه زيد نرسي و زيد زراد می نويسد: «لهما أصلان. لم يروهما محمّد بن عليّ بن الحسين بن بابويه، وقال في فهرسته: لم يروهما محمّد بن الحسن بن الوليد، وكان يقول: هما موضوعان، وكذلك كتاب خالد بن عبد الله بن سدير وكان يقول: وضع هذه الأصول محمّد بن موسى الهمداني». (الفهرست، الرقم: 299ـ300.)
و نيز در ذيل خبری در استبصار می نويسد: «قال أبو جعفر بن بابويه ـ رحمه الله ـ في فهرسته حين ذكر كتاب النوادر استثنى منه ما رواه السياري وقال: لا أعمل به ولا أفتي به لضعفه». (الاستبصار: 1/237، ذيل ح7.)
خود شيخ صدوق در مقدّمه من لايحضره الفقيه می نويسد: «وجميع ما فيه مستخرج من كتب مشهورة عليها المعوّل واليها المرجع، مثل كتاب حريز بن عبد الله السجستاني و... وغيرها من الأصول والمصنّفات الّتي طرقي إليها معروفة في فهرس الكتب الّتي رويتها عن مشايخي وأسلافي ـ رضي الله عنهم ـ». (من لا يحضره الفقيه: 1/4.)
8. فهرست احمد بن عبدون(423)
شيخ طوسي در فهرستش در ترجمه ابراهيم بن محمّد بن سعيد ثقفي می نويسد: « زاد أحمد بن عبدون في فهرسته: كتاب المبتدأ...». (الفهرست، الرقم: 7.)
اين فهارس هشت گانه ،کهن ترين فهارس اصحاب اماميه اند که هر چند به دست ما نرسيده است ولي اطلاعات ذي قيمتي از آن ها در فهرست شيخ طوسي و نجاشی آمده است.
با توجه به همين منقولات شيخ و نجاشی از اين فهارس، آقای خداميان به بازسازی اين فهارس هشتگانه اقدام نمودند، و مجموعه اين فهارس را تحت عنوان «فهارس الشيعة» تنظيم و تدوين نموده اند.
نکته قابل توجه درباره اين فهارس هشت گانه اين است که اولين فهرست امامي اي که اطلاعاتي از آن در دست داريم توسط مکتب قم تدوين شده است و همچنين دومين فهرست يعنی فهرست حميري.
از سوي ديگر، بيشترين و مشهورترين فهارس هشت گانه از آن مؤلّفين قمی است. يعنی فهرست سعد، فهرست حميری، فهرست ابن بطه، فهرست ابن وليد، فهرست ابن قولويه و فهرست صدوق.
اين که چرا علمای مکتب قم بيشتر به سنت فهرست نگاري اهتمام داشته اند مطلبي است که بايد ريشه های آن را در نگاه قمي ها و تفاوت آن با نگاه بغداديون در مسأله حجّيت احاديث واکاويد، مسأله ای که خود مجالی ديگر می طلبد؛ و الأمور مرهونة بأوقاتها.
در اين ميان فهرست ديگری هم وجود دارد که به دست ما نرسيده است و آن فهرست احمد بن حسين بن عبيدالله غضائری است که ـ علی رغم جامعيت نسبی آن در مقايسه با فهارس قبل از خود ـ اطلاعات چندانی از محتوای آن به دست ما نرسيده است.
@derasatfielmrejal
@salmanraoofi
#رجال_فهرستی
فهارس اماميه (3)
نکته قابل توجه در مورد فهرست شيخ صدوق تفاوت آن با مشيخه اوست. اما برخي بر اين باورند که مشيخه همان فهرست اوست.
در ميان پيشينيان و نيز معاصرين برخي در نوشته هايشان بدين مطلب تصريح کرده اند اما برخي ديگر هر چند به اين مطلب تصريح نکرده اند اما ظاهر کلامشان باور داشتن اتحاد مشيخه و فهرست است.
از جمله کساني که به اين اتحاد تصريح کرده است مرحوم شيخ محمدتقي مجلسي است. وي در شرح من لايحضره الفقيه ـ در توضيح اين عبارت صدوق «فهرس الكتب التي رويتها» ـ می نويسد: «ذكر الفهرست في آخر الكتاب». (روضة المتّقين: 1/16؛ ونيز رک: لوامع صاحبقراني: 1/194.)
در ميان معاصرين نيز حيدر حبّ الله به اين اتحاد تصريح کرده است و در اين باره می نويسد: «المشيخه و الفهرس اسمان لکتاب واحد». (المدخل الی موسوعه الحديث النبوي: 191.)
از جمله کساني که به اين اتحاد تصريح نمي کنند، ولي در عمل اين اتحاد را پذيرفته است مرحوم صاحب وسائل است.
وي بخشي از خاتمه وسائل الشيعه را به مشيخه من لايحضره الفقيه اختصاص داده است و در اين بخش، مشيخه را بر اساس ترتيب الفبائي ذکر می کند. در مشيخه شيخ صدوق نامي از يونس بن عبدالرحمن نيامده است اما وي عنوان يونس بن عبدالرحمن را بر اساس فهرست شيخ صدوق ـ که بخشي از آن در فهرست شيخ طوسي مندرج است ـ اضافه می کند. (مرحوم حر عاملی می نويسد: «لم يذكره الصدوق، و لكن ذكره الشيخ في الفهرست». و پس از آن سند شيخ به کتب يونس را نقل می کند. وسائل الشيعة: 30/110.)
در نگاه حر عاملي مشيخه و فهرست يکي است، از اين رو اگر در مشيخه نام يونس بن عبدالرحمن نيامده است با توجه به اطلاعاتي که از فهرست صدوق داريم می توانيم نقص مشيخه را کامل کنيم.
اما به نظر می رسد اين باور درست نيست و مشيخه صدوق کتابی کاملا مستقل و متفاوت از فهرست اوست، چرا که چه بسيارند افرادی که شيخ طوسی يا نجاشی در فهرستشان به نقل از فهرست صدوق ذكر کرده اند در حالی که هيچ ذكری از او در مشيخه به چشم نمی خورد، مانند: 1. أحمد بن النضر الخزاز؛ 2. بسطام الزيّات؛ 3. حجر بن زائده؛ 4. حمدان بن سليمان؛ 5. خالد بن عبد الله؛ 6. خلف بن حمّاد؛ 7. زكّار بن يحيی؛ 8. زيد نرسي؛ 9. زيد زرّاد؛ 10. طاهر بن حاتم. الفهرست، الرقم: 101، 132، 250، 251، 269، 272، 314، 299، 300، 370.
و همين طور بالعكس.
بلکه أسلوب فهارس شهادت می دهد که مشيخه غير از فهرست است، خصوصاً اين که برخی از افرادی که در مشيخه نام آنها آمده نمی توان جزء مؤلّفين أصحاب اماميه به شمار آورد، بلکه از آنها ـ جز يکی دو روايتی که صدوق از آنها در من لا يحضره الفقيه آورده ـ چيزی نقل نشده است، مثل: عليّ بن بجيل، و جهيم بن أبي جهم، و محمّد بن بجيل.
@derasatfielmrejal
@salmanraoofi
#رجال_فهرستی
فهارس اماميه (4)
سخن ديگر در مورد فهارس اصحاب اماميه فهارس شيخ مفيد، ابن جنيد، سيد مرتضي و برخی ديگر است.
برخي از معاصرين در کنار فهارس هشت گانه مذکور، از اين فهارس هم نام می برند.
عبارت آقای حب الله ـ پس از آن که کلام شيخ طوسی را در مورد فهرست نگاری ابن غضائری و نابودی فهرست او نقل می کند ـ چنين است: «صحيح هناک من سبق الطوسي في هذا النوع من التأليف، کابن عبدون و ابن بطة و جعفر بن محمّد بن قولويه و محمّد بن الحسن بن الوليد و المفيد و الصدوق و سعد بن عبد الله الأشعري و عبد الله بن جعفر الحميري و السيّد المرتضی و ابن الجنيد الإسکافي و أحمد بن محمّد بن عيسی و محمّد بن عليّ بن شاذان القزويني ..... صحيح أنّ کلّ هولاء و غيرهم قد سبقوا الطوسي في کتابة فهرست لمصنّفات الشيعة وأصولهم». (المدخل الی موسوعه الحديث النبوي: 263.)
مستندی که برای اين ادّعا ذکر شده عبارات نجاشی وشيخ در ترجمه اين افراد است.
شيخ در ترجمه سيّد مرتضی می نويسد: «له من التصانيف و مسائل البلدان شيء كثير، يشتمل على ذلك فهرسته المعروف، غير إنّي أذكر أعيان كتبه و كبارها». (الفهرست، الرقم: 432).
و يا در ترجمه شيخ مفيد می نويسد: «و فهرست كتبه معروف». (الفهرست، الرقم: 711)
همچنين شيخ در ترجمه ابن جنيد می نويسد: «و فهرست كتبه صنّفها هو باباً باباً، و هو طويل لم نذكره، لأنّه لا فائدة فيه». (الفهرست، الرقم: 602.)
همچنين نجاشی در ترجمه ابن جنيد می نويسد: «صنّف فأكثر، و أنا ذاكر لها بحسب الفهرست الذي ذاكرت فيه». (رجال النجاشي، الرقم: 1047.)
و نيز نجاشي در ترجمه علي بن محمّد عدوي شمشاطي می نويسد: «رأيت في فهرست كتبه بخطّ أبي نصر بن الريان رحمه الله كتباً زائدة على هذه الكتب». (رجال النجاشي، الرقم: 689).
با اين حال به نظر می رسد اين ادّعا درست نباشد، يعنی نبايد فهرست ابن جنيد، شيخ مفيد و سيد مرتضی را در کنار و همانند فهارس هشت گانه دانست، بلکه منظور از فهارس اين افراد فهرست اصطلاحي نيست بلكه همين فهرست به اصطلاح روزه مره خودمان است. شاهد اين مطلب اين كه نه نجاشي و نه شيخ طوسي هيچ گاه از فهارس اين افراد نقل نمي كنند، در حالي كه نقل از فهرست ابن بطه وابن وليد و كساني كه فهرست اصطلاحي داشته اند، زياد است.
به هر حال، از اين فهارس امروزه هيچ کدام به دست ما نرسيده است، بلکه تنها دو فهرست شيخ و نجاشی ـ که امروزه بيشتر با عنوان رجال نجاشی از آن ياد می شود ـ به دست ما رسيده است.
@derasatfielmrejal
@salmanraoofi