❓پرسش 48: طبق عقل و آیات قرآن، اراده صفت ذات است یا صفت فعل؟ ✍پاسخ: ♨️بحث #اراده و #جبر_و_اختیار یکی از بحثهای قدیم و پرچالش علم کلام است. در ماهیت اراده و به تبع در ذاتی یا فعلی بودن این صفت برای خدای متعال، اختلاف شده است. تقریبا سه نظر کلی در مورد صفت ذات یا فعل بودن اراده وجود دارد: 1⃣برخی از متکلمین و فلاسفه، اراده را از #صفات_فعل خدای متعال می دانند و از ادلۀ آنها، آیات و روایت فراوانی است که ظهور در صفت فعل بودن اراده دارد. 2⃣معمولاً فلاسفه، اراده خدا را همان #علم_خدا به اصلح است می دانستند و با این تفسیر که اراده علم به #نظام_احسن است، اراده از صفات ذات است. اما طبق ظاهر اغلب آیات قرآن کریم و اکثر روایات، اراده از صفات فعل است. توضیح مطلب این است که اگر طبق نظر صحیحی، ظاهر آیات و روایت تالی فاسدی داشته باشد، از ظهور آن رفع ید می شود. برای مثال ظهور اولیۀ آیۀ «ید الله فوق ایدیهم»، این است که خدای متعال دارای دست است در حالی که این ظاهر، تالی فاسدی دارد و آن جسمانیت خدای متعال است؛ لذا از این ظاهر رفع ید کرده و آیۀ مذکور را بر معنایی مانند تسلط و برتری خدای متعال، تأویل می بریم. #حضرت_امام_خمینی‏ «اعلی الله مقامه» درباره این که ظاهر روایات در این است که اراده از صفات فعل است می‏فرمایند: «اگر ما به حسب ظاهر روایات اراده را از صفات فعل بدانیم که با فعل حادث می‏شود تالی فاسدی دارد و آن این است که خداوند در مقام ذات از یکی از صفات کمالیه (اراده) خالی باشد و مثل فواعل طبیعی باشد که فعل بدون اراده از آن‏ها صادر می‏شود. 3⃣برخی اراده را به اعتباری #صفت_ذات و به اعتباری #صفت_فعل می دانند. برای مثال، #علامه_مصباح_یزدی «رحمة الله علیه» می فرمایند: اراده را به یك اعتبار مى توان از صفات فعل دانست و به یك اعتبار از صفات ذات. اراده به معناى تصمیم بر انجام كار از صفات فعل است و به معناى آن منشا ذاتى كه در ذات الهى هست یعنى #محبت، #رضایت، از صفات ذات است. برای مثال، در آیۀ «تریدون عرض الدنیا و الله یرید الاخرة» به معنای این که (خدا آخرت را براى شما دوست مى دارد)، اراده صفت ذات است. #اراده #صفت_ذات_یا_صفت_فعل_بودن_اراده #فلسفه #کلام #عقاید ♨️برای مطالعۀ بیشتر پیرامون تعاریف اراده و صفت ذات یا فعل بودن آن به نشانی های زیر مراجعه کنید⬇️ 📚درسهای معارف قرآن کریم، آیت الله مصباح یزدی رحمة الله علیه، درس هجدهم 📚کتاب کشف المراد في شرح تجرید الإعتقاد ، صفحه ۲۹ https://eitaa.com/saluni