❓پرسش 118: چرا در برخی متون #مکاسب و #لمعه و... ، از برخی اعاظم مانند #سیدمرتضی یا #شهید یا #علامه «علیهم الرحمة» نقل #اجماع شده است در حالی که در همان بحث قول یا اقوالی خلاف آن اجماعات وجود دارد؟ ✍🏽پاسخ: 🌀برای پاسخ این سؤال، ضروری است به شباهت ها و تفاوتهای تعاریف مختلف از اجماع دقت شود. این موارد به شرح زیر است: ❇️شباهت ها: تعریف #اجماع در لسان #اصولیین و #فقها مختلف است اما دو ویژگی مشترک در تبیین همه آنها وجود دارد: 1️⃣ آن چه مورد نظر آن ها است، اجماع فقها در عصر #غیبت است نه #حضور. 2️⃣ اجماع دلیل مستقلی نیست بلکه کاشف از #سنت است (بر خلاف عامه که آن را دلیل مستقل می دانند.) ❇️تفاوت ها: اجماعات به اقسام زیر تقسیم می گردد: 1️⃣ #اجماع_دخولی یا #اجماع_تضمنی : مهم ترین قائل این نوع اجماع، #سید_مرتضی «رحمة الله علیه» است. اجماع دخولی، به اجماعی گفته می‌شود که داخل بودن امام «علیه‌السلام» در ضمن اجماع کنندگان به صورت قطعی به دست آید، ولی شخص امام شناخته نشود. ملاک حجیت این اجماع، وجود امام «علیه‌السلام» در ضمن مجمعین است و به همین علت به آن اجماع تضمنی نیز گفته‌اند. 2️⃣ #اجماع_لطفی : مهم ترین قائل این نوع اجماع، #شیخ_طوسی «رحمة الله علیه» است. هرگاه در حکمی همه فقیهان هم رأی باشند و خلافی در میان آنها نباشد، نتیجه گرفته می‌شود که حکم، مطابق واقع و موافق نظر معصوم«علیه السلام» است، زیرا اقتضای لطف عام پروردگار آن است که در صورت خطای همه علما، وی به نوعی، حکم واقعی را از طریق امام غایب به ذهن یا کلام و یا مجمع فقیهان القا نماید و اتفاق نظر آنان را بر هم زند تا اجماعی محقق نشود. 3️⃣ #اجماع_حدسی : #مشهور_متأخرین، قائل به اجماع حدسی هستند. اجماع حدسی به این معنا است که از راه تحصیل اتفاق علما در یک مسئله، نظر و رأی امام «علیه السلام» حدس زده شود. (کلمه #حدس در عرف به معنای گمان است و احتمال اما در کتب علمی اصول و فقه و...به معنای قطع است اما قطعی که مباشرتاً از مقدمات حسی حاصل نشده است.) 4️⃣ #اجماع_تشرفی : اجماع تشرفی در جایی است که فقیهی در زمان غیبت امام معصوم «علیه السلام» به خدمت آن حضرت مشرف شود و رأی ایشان را در مسئله‌ای بشنود، ولی به هنگام باز گویی رأی معصوم، نگوید که من خود از امام شنیده ام - زیرا در زمان غیبت کبری، قولِ مدعی رؤیت، محکوم به کذب است - بلکه در قالب ادعای اجماع، به این نکته اشاره کند که رأی معصوم را احراز کرده است. ✳️با توجه به مطالب فوق، معلوم می گردد که در برخی از اجماعات، اجماع به معنای اتفاق نظر همه نیست بلکه مراد از آن شهرت یا کمتر از شهرت است؛ فلذا ممکن است وجود مخالف یا مخالفین آسیبی به آن نزند. برای مثال در اجماع لطفی، موافقت فقهای یک عصر ملاک است لذا مخالفت فقیهی در عصر دیگر به آن آسیبی نمی زند. یا مثلاً در اجماع دخولی یا تشرفی، ممکن است مطلب با شهرت و کمتر از آن حاصل شود و مخالفت عده ای مخل آن نباشد. ❌تنها در اجماع حدسی آن هم بر طبق برخی مبانی، اتفاق نظر همۀ فقها در همه اعصار ملاک تحقق اجماع است که در این صورت مخالفت شخص یا اشخاصی سبب عدم شکل گیری آن می شود. #اقسام_اجماع #اجماع #فرائد_الاصول #کفایة_الاصول #اصول_فقه #فقه 📚فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص83 و ص186 📚کفایة الاصول، خراسانی، ص331 📚 الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، اصفهانی، محمدحسین، ص۲۴۴. 📚اجود التقریرات، نائینی، محمدحسین، ج۲، ص۹۸. 🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺 دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯