❓پرسش ۱۶۲:
تفاوت #قیاس_منطقی و #قیاس_اصولی چیست؟
#قیاس
#منطق
#اصول_فقه
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۶۲:
تفاوت #قیاس_منطقی و #قیاس_اصولی چیست؟
✍پاسخ:
🌀مقدمه: #قیاس دارای دو اصطلاح در #علم_منطق و #علم_فقه است که به اختصار قیاس فقهی حکم کردن بر اساس #مشابهت و قیاس منطقی حکم کردن به شیوه #برهان است؛ بنابر این قیاس فقهی ارزش علمی در #فقه_شیعه ندارد و قیاس منطقی بسیار کارآمد و ارزشمند است.
به منظور روشن شدن بیشتر مطلب، به توضیح آن در ذیل اشاره میشود:
🌀تلاش برای #کشف_مجهول با استفاده از معلوم دیگر به سه صورت انجام میگیرد:
1- سیر از جزئی به جزئی دیگر: یعنی دو موضوعی که مشابه یکدیگرند و حکم یکی از آنها معلوم است همان حکم را برای دیگری اثبات کنیم به استناد شباهتی که میان دو موضوع وجود دارد. این کار را به اصطلاح #منطقی #تمثیل و به اصطلاح #فقهی #قیاس میگویند. بدیهی است که صرف مشابهت دو موضوع موجب #یقین به اشتراک حکم آنها نمیشود و از این روی تمثیل مفید یقین نیست و ارزش علمی ندارد.
2- سیر از جزئی به کلی: یعنی با بررسی افراد یک ماهیت و یافتن خاصیت مشترکی بین آنها حکم کنیم که خاصیت مزبور برای آن ماهیت ثابت و در همه افراد آن تحقق دارد این کار را در اصطلاح منطق #استقراء مینامند و آن را بر دو قسم تقسیم میکنند #استقراء_تام و #استقراء_ناقص .
فرض استقراء تام در جایی است که همه افراد موضوع بررسی و خاصیت مشترک در همه آنها دیده شده باشد و استقراء ناقص این است که افراد بسیاری از یک ماهیت مورد مشاهده قرار گیرد و خاصیت مشترک بین آنها به همه افراد ماهیت نسبت داده شود. استقرای تام معمولا حاصل نمیشود و استقرای ناقص، موجب یقین نخواهد شد.
3- سیر از کلی به جزئی: یعنی نخست محمولی برای یک موضوع کلی ثابت شود و بر اساس آن حکم جزئیات موضوع معلوم گردد چنین #سیر_فکری که در منطق #قیاس نامیده میشود با شرایطی مفید #یقین میباشد یعنی در صورتی که مقدمات آن یقینی باشند و قیاس هم به شکل صحیحی تنظیم شده باشد.
بخش مهمی از علم منطق پیرامون اساس قیاس است و بدون قیاس مسایل #ریاضی قابل حل نیست.
🔅نکته: در تمثیل و استقراء هم یک #قیاس_ضمنی وجود دارد اما برهانی و مفید یقین نیست.
#قیاس
#منطق
#اصول_فقه
📚آشنائی با علوم اسلامی منطق و فلسفه، شهید مطهری
📚المنطق، مرحوم مظفر
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯