قرآن چه ميگويد؟
#ترويه ، #عرفه و #عيدقربان
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَالْفَجْرِ {1}سوگند به سپيده دم
وَلَيَالٍ عَشْرٍ {2}و به شبهاى دهگانه
وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ {3}و به جفت و تک
وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ {4}و به شب وقتى سپرى شود
هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ {5}آيا در آنها براى انسانهاي خودكنترل، سوگند(و مفهوم باارزشي) هست؟
☘️💐💐
-در معنا و مصادیق والشفع و الوتر نظرات مفسرين،متفاوت است .از انجا که سه قسم قبل سوره فجر، به مقاطع زمانی خاص اشاره دارد،انتظار میرود که الشفع و الوتر نیز مرتبط با زمان باشند.در این صورت میتوان روز #هشتم و نهم(يا دهم و نهم) #ذیحجه را که برخی مفسران مصداق این ایه دانسته اند،مناسب ترین فرضيه دانست.
براي روز نهم ذيحجه (#عرفه)در سوره بقره چنين امده است:
🔻بر شما گناهى نيست كه [در سفر حج] از فضل پروردگارتان [روزى خويش] بجوييد پس چون از #عرفات كوچ نموديد خدا را در مشعر الحرام ياد كنيد و يادش كنيد كه شما را كه پيشتر از بيراهان بوديد فرا راه آورد (۱۹۸)
پس از همان جا كه [انبوه] مردم روانه میشوند (به سوي سرزمين مني)شما نيز روانه شويد و از خداوند آمرزش خواهيد كه خدا آمرزنده مهربان است (۱۹۹)
در اين آيات بر ذكر خدا و #استغفار،در روز نهم (عرفه)تاكيد شده است.
👈با این فرض،ایه 4نيز میتواند به اتمام شب دهم و طلوع سپیده دم عید #قربان اشاره داشته باشد.
⚜️اما آيا ارتباطي بين #عيد_قربان با مفاهيم سوره فجر وجود دارد؟🤔
درسوره حج براي قرباني كردن درحج،آيات زير وجود دارد:
از آنها بخوريد و به تنگدست [سائل] و به بينوا[ى غير سائل] بخورانيد اين گونه آنها را براى شما رام كرديم اميد كه شكرگزار باشيد 36
هرگز [نه] گوشتهاى آنها و نه خونهايشان به خدا نخواهد رسيد ولى [اين] تقواى شماست كه به او مىرسد اين گونه [خداوند] آنها را براى شما رام كرد تا خدا را به پاس آنكه شما را هدايت نموده به بزرگى ياد كنيد و نيكوكاران را مژده ده.37
آيت الله جوادي املي در تفسير سوره بقره بر اين باور است كه:"قربانی يعني چيزي كه عبد را به مولا نزديك كند، هر عملی كه عبد را به مولا نزديك می‌كند و عامل قرب اوست قربانی خواهد بود؛ چه اينكه نماز_قربانی_نمازگذار است: «الصلاة قربان كل تقی» ، زكات قربانی زكات دهنده است چه اينكه در نهج‌البلاغه به اين صورت آمده است «إنّ الزكاة جعلت مع الصلاة قربانا لاهل الاسلام» اين مضمون در نهج البلاغه هست؛ هر عمل عبادی كه عبد را به مولا نزديك می‌كند قربانی اوست"
✅✅پس دو محور عمده در عيد قربان،اطعام سائلين و بي نوايان و نيز تقوا و نزديكي عبد به مولاست كه محور اولي بوضوح در آيه 18 سوره فجر (ولا تحاضون علي طعام المسكين×و محور دوم تلويحا در آيات 2و3و 29 سوره فجر نيز حضور دارند.
به نام خدا
🕋 #حج در قرآن
🛑 قسمت ششم:
وقوف در #عرفات و مشعر
نکات زیر در #تفسیر_تسنیم از ایت اله جوادی املی در خصوص ایات ۱۹۸ و ۱۹۹ بقره ذکر شده است:
👈"هنگام #افاضه از #عرفات، در #مشعرحرام به ياد خدا باشيد: ﴿فَاِذا اَفَضتُم مِن عَرَفتٍ عَرَفتٍ فَاذكُروا اللّهَ عِندَ المَشعَرِ الحَرام﴾،
👈پس از رفتن به عرفات و #وقوف در آن واجب است تا هنگام بازگشت افاضه از عرفات تحقق يابد، زيرا عنوان «افاضه» با حركت و خروج تفاوت دارد و فرع بروقوف دسته جمعي است .
👈اگر جمعيت انبوهي در زمان معين در مكاني واحد ايستاده، بعد متفرّق شده و حركت كنند، «افاضه» پديد مي‌آيد؛
بنابراين براي تحقق افاضه سه عنصر #توقف كثير (كثرت) و #اجتماع در مكان و زمان واحد لازم است و بدون هر يك از آنها «افاضه» پديد نمي‌آيد، بلكه صرف خروج و مانند آن است. البته اجتماع بدون كثرت نخواهد بود؛ ولي كثرت بدون اجتماع فرض دارد؛ يعني هركدام جداگانه توقف كند و خارج شود.
👈#تطبيق «يوم اكبر» يا «#حج_اكبر» بر روز عرفه و روز منا بر همين اساس است كه همگان در كنار هم جمع‌اند و چون حاجيان از سراسر جهان به مكه مي‌آيند و در جهان شرك و مشرك وجود دارد و در نتيجه #برائت از مشركان حكم جهاني اسلام است و به زماني كه در خصوص حجاز مشرك وجود داشته باشد اختصاص ندارد
، آن روز، روز اجتماع عمومي و بيزاري از مشركان است: ﴿واَذنٌ مِنَ اللّهِ ورَسولِهِ اِلَي النّاسِ يَومَ الحَجِّ الاَكبَرِ اَنَّ اللّهَ بَرِيءٌ مِنَ المُشرِكينَ ورَسولُه)
بنابراين، عبارتِ ﴿فَاِذا اَفَضتُم مِن عَرَفت﴾ هم اصل وجوب وقوف در عرفات و هم وقوف دسته جمعي در زمان و مكان واحد را مي‌فهماند. البته زمان و مقدار وقوف را سنّت مشخص كرده است.
👌اسرار وقوف در عرفات
وقوف در عرفات تنها در مناسك حج و از مشتركات حج تمتع و قِران و اِفراد است. در روايات براي وقوف در عرفات اسراري آمده است كه به برخي از آنها اشاره مي‌شود:
ألف. تطهير و آمادگي براي ورود به خانه خدا؛
👈اميرمؤمنان حضرت علي(عليه‌السلام) در پاسخ پرسشي از راز وقوف در عرفات فرمود: چون كعبه خانه خداست و حرم دروازه آن است، وقتي مهمانان الهي آهنگ خانه خدا مي‌كنند، خداوند آنان را بيرون دروازه نگه مي‌دارد تا به درگاهش تضرّع و ناله كنند... و بدين شكل از گناهان پاك شده و لياقت ورود به محدوده حرم را پيدا كنند و كم‌كم به خانه او راه يابند و در اطراف آن طواف كنند
👌از اين رو در روز عرفه بهترين وظيفه همان #دعا و نيايش است، از همين رو گرچه روزه روز عرفه مستحب است؛ ولي طبق بيان امام باقر(عليه‌السلام) اگر روزه آن روز موجب ضعف انسان شود و نتواند دعاهاي روز عرفه را بخواند، روزه نگيرد
👈ب. آگاهي به معارف و علوم ديني و اسرار آفرينش؛ امام سجاد(عليه‌السلام) در «حديث شبلي» درباره سرّ وقوف در عرفات فرمود: «اين وقوف براي آن است كه انسان به معارف و علوم ديني واقف و از اسرار نظام آفرينش باخبر شود و بداند كه خداوند به همه نيازهاي او واقف و بر رفع آنها تواناست، خود را به او بسپارد و تنها از او اطاعت كند»،
👈چون اطاعت او بهترين سرمايه است: «و طاعته غني» از اين رو امام سجاد(عليه‌السلام) به سائلي كه در روز عرفه گدايي مي‌كرد، فرمود: واي بر تو! آيا در چنين روزي، دست نياز به سوي غير خدا دراز مي‌كني؛ در چنين روزي اميد است خداوند به كودكان درون رحم سعادت بخشد.
👈ج. معرفت انسان به آگاهي خدا بر نهان و آشكار او؛ در ادامه «حديث شبلي» حضرت سجاد(عليه‌السلام) فرمود كه حج گزار بايد در عرفات دريابد كه خداي سبحان به نهان و آشكار و به صحيفه قلب او و رازهاي آن آگاه است؛
روايات فراواني به بيان وظيفه حج گزاران در سرزمين عرفات پرداخته كه بخش عمده آن درباره دعا و كيفيت آن، به ويژه دعاي عرفه امام حسين و دعاي امام سجاد(عليهما‌السلام) است.
بخش ديگر نيز درباره اهميت دعا و ترغيب و تشويق افراد به دعا براي ديگران است؛ به گونه‌اي كه روشن مي‌شود ائمه اطهار(عليهم‌السلام) و برخي شاگردان آنان قسمت مهم همت خويش را در آن سرزمين كه دعا مستجاب است، صرف دعا براي ديگران مي‌كردند."
h