‍🔴 گزارش نیکلسون درباره شیخ فضل الله نوری 🔹جریان #مشروطه خواه همیشه در تلاش بوده است تا نشان دهد جریانی که با شیخ فضل الله نوری همراه بوده است، جریانی اقلیت و کم تعداد بوده است و به زبانی، شیخ فضل الله فردی کم طرفدار بود. اما واقعیت چیزی غیر از این است. این نه بر مبنای گزارشات ایرانیان، بلکه بر اساس گزارش های خارجی ها نیز قابل فهم است: 🔹«گزارش #نیکلسون نشان می دهد که شیخ در بحبوحه ی استبداد صغیر حتی در میان مشروطه خواهان معتدل نیز نفوذی قابل ملاحظه داشته است. لذا وقتی که او در شب 16 ذی الحجه ی 1326 ق(از سوی عناصر تندرو و وابسته به سفارت انگلیس) مورد سوء قصد قرار گرفت پخش خبر مزبور در شهر موجی از نگرانی و اندوه بین مردم پایتخت ایجاد کرد. به گفته ی یک شاهد عینی: دیروز و امروز خانه و کوچه ها مملو از جمعیت بود. مبلغی هم وجه تصدق و مخارج معالجه مردم بردند. حریف مجلس ما خود همیشه دل می برد/علی الخصوص که پیرایه ای بر او بستند. صحبت علی (یکی از اعضای انجمن اخوت) نیز همان ایام در نامه به ظهیر الدوله می نویسد: تصدق و قربانی است که هر روز از برای آقا {شیخ فضل الله} می آورند و می کنند.» 📚منبع: علی ابوالحسنی، کالبدشکافی چند شایعه درباره شیخ فضل الله نوری، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1385، چاپ سوم، ص 39 @sangareshohadababol

‍ 🔴 نظر جالب شیخ فضالله درباره تاسیس بانک ملی 🔹شیخ_فضل_الله_نوری آنقدر آماج تهمت ها و انتقادات ناروا قرار گرفته است که گویی او از اساس با همه وجوه دنیای مدرن مخالف بوده است. این در حالی است که او  همه آنچه را که باعث پیشرفت ایران می شد می پذیرفت و تنها با غربی شدن ایران مشکل داشت: 🔹«در اوایل #مشروطه نماینده ی دولت به وکلا ابراز داشت که دولت از پرداخت حقوق کارمندان و برخی دیگراز مخارج دولتی عاجز مانده است و پیشنهاد کرد که برای تامین این منظور از بیگانگان وام گرفته شود. برسر این امر گفتگو های زیادی در مجلس در گرفت و عاقبت مرحوم حاج معین التجار طرح تاسیس بانک ملی را به میان افکند که از سوی وطنخواهان با حسن استقبال روبرو شد. طرح مزبور اندیشه ی رهایی کشور از استعمار اقتصادی را تعقیب  می کرد و بیگمان اگر همچون بسیاری از مسائل دیگر در لابلای غوغاگریهای مشروطه چیان تندرو گم نمی شد به سلطه ی روس و انگلیس بر منابع مالی این سرزمین که در قالب دو بانک شاهنشاهی و استقراضی جلوه گر بود پایان می داد. شیخ از این طرح کاملا حمایت کرد و به نوشته ی کسروی و ملکزاده : دویست تومان سهام بانک را خریداری کرد.» 📚منبع: علی ابوالحسنی(منذر)، دیده بان بیدار!، تهران، نشر عبرت، 1380، ص 46 – 47 @sangareshohadababol

🔴اعتراف #کسروی به اهمیت نقش علما در #مشروطه 🔹نقش علما در تاریخ تشیع در ایران قابل کتمان نبوده است. علما حتی در زمان مشروطیت نیز بیش از روشنفکران در راه آزادی ملت ایران از دست دیو استبداد کوشیدند و مبارزه کردند. البته راهی آنان راهی بومی و در مسیر آرمان های تشیع بود. جالب اینکه حتی کسروی نیز از این امر دفاع می کند: «کسروی، در مقالات خویش پیرامون تاریخ مشروطیت در مجله پیمان (سالهای 1313-1317) که در آن سانسور کمتری را بر روی حقایق تاریخی اعمال کرده است، سخنی شنیدنی دارد که شاهدی بر بحث ما است. وی به مناسبت بحث درباره خروج مجتهد از تبریز می نویسد: این نکته را نباید فراموش کرد که مشروطه را در ایران علما پدید آوردند. در آن روزها که در ایران غول استبداد درفش افراشته کسی را یارای دم زدن نبود، تنها علما بودند که دل به حال مردم سوزانیده گاهی سخنانی نداشتند. نمی گویم دیگران چیزی نمی فهمیدند، می گویم یارای دم زدن نداشتند. شماره های حبل المتین، را بخوانید در آن زمان که توده انبوه در بستر غفلت خوابیده و هرگز کاری به نیک و بد کشور نداشتند در اسپهان علما دست به دست هم داده به رواج پارچه های وطنی می کوشیدند.... در بسیاری از شهرها علما پیشقدم گردیده دبستانها برپا نمودند... سپس هم دیدیم که بنیاد مشروطه را علما گزاردند.»1 📚1-علی ابوالحسنی، #شیخ_فضل_الله_نوری و مکتب تاریخ نگاری مشروطه، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1385، چاپ سوم، ص 181-182 @sangareshohadababol