شهرستان ادب
🔻شمشیر و جغرافیا
(گاهگاهی بهانههای سیاسی باعث شدهاند که ما بر پیوندمان با برادران و خواهران افغانستانی تأکید بیشتری داشته باشیم. اینروزها نیز شاهد همدلی هموطنان خود با عزیزان افغانستانی هستیم. به این بهانه، شعری میخوانیم از #محمدکاظم_کاظمی، شاعر بزرگی که بر گردن بسیاری از شاعران ایرانی، حق معلمی دارد. این شعر از کتاب #شمشیر_و_جغرافیا سرودۀ این شاعر گرامی، انتخاب شده است)
▪️بادی وزید و دشت سترون درست شد
طاقی شکست و سنگ فلاخن درست شد
شمشیر روی نقشۀ جغرافیا دوید
اینسان برای ما و تو میهن درست شد
یعنی که از مصالح دیوار دیگران
یک خاکریز بین تو و من درست شد
بین تمام مردم دنیا گل و چمن
بین من و تو آتش و آهن درست شد
یکسو من ایستادم و گویی خدا شدم
یکسو تو ایستادی و دشمن درست شد
یکسو تو ایستادی و گویی خدا شدی
یکسو من ایستادم و دشمن درست شد
یکسو همه سپهبد و ارتشبد آمدند
یکسو همه دگرمن و تورَن درست شد
آن طاقهای گنبدی لاجوردگون
اینگونه شد که سنگ فلاخن درست شد
آن حوضهای کاشی گلدار باستان
چاهی به پیشگاه تهمتن درست شد
آن حلههای بافته از تار و پود جان
بندی که مینشست به گردن درست شد
آن لوحهای گچبری رو به آفتاب
سنگی به قبر مردم غزنین و فاریاب
سنگی به قبر مردم کدکن درست شد
سازی بزن که دیر زمانی است نغمهها
در دستگاه ما و تو شیون درست شد
دستی بده که ـ گرچه به دنیا امید نیست ـ
شاید پلی برای رسیدن، درست شد
شاید که باز هم کسی از بلخ و بامیان
با کاروان حلّه بیاید به سیستان
وقت وصال یار دبستانی آمده است
بویی عجیب میرسد از جوی مولیان
سیمرغ سالخورده گشوده است بال و پر
«بر گِردِ او به هر سر شاخی پرندگان»
ما شاخههای توأم سیبیم و دور نیست
باری دگر شکوفه بیاریم توأمان
با هم رها کنیم دو تا سیب سرخ را
در حوضهای کاشی گلدار باستان
بر نقشههای کهنه، خطی تازه میکشیم
از کوچههای قونیه تا دشت خاوران
تیر و کمان به دست من و توست، هموطن
لفظ دری بیاور و بگذار در کمان
☑️ @ShahrestanAdab
شهرستان ادب
🔻همه چیز دربارۀ #فرهاد_حسن_زاده | یادداشتی از #فاطمه_قاسمی_پور
(حتما همۀ شما نام فرهاد حسنزاده را شنیدهاید؛ نویسندۀ محبوب کودک و نوجوان کشورمان که هم فروش آثارش و هم جوایز مهم بینالمللیاش ثابت میکند که از بهترین نویسندههای کودک و نوجوان کشورمان است. خانم فاطمه قاسمیپور در یادداشتی به آثار این نویسندۀ خوب کشورمان پرداخته است. شما را به خواندن تازهترین یادداشت پروندۀ #ادبیات_کودک_و_نوجوان دعوت میکنیم)
▪️«از کودکی، نویسندهها برایم آدمهایی فراواقعی بودند. آدمهایی که خیال میکردم در دنیایی جداگانه زندگی میکنند و فقط کلمههایشان با ما یکی است که حرفشان را میفهمیم؛ وگرنه، چطور میشود با همین کلمههای ساده که هر روز توی حرفهایمان هستند، دنیایی ساخت که بیرونآمدن ازش کار هفته و ماه باشد. آنقدر غرق میشدم در دنیای داستانها که حتی شک میکردم نویسنده، خودش با همۀ آدمهای داستان زندگی نکرده یا نمیشناسدشان. از کودکی فکر میکردم نویسندگی آنقدر کار متفاوتی است که تکرار نمیشود.
ادبیات نوجوان، چندصباحی است که راهش را پیدا کرده و حتی گاهی در سرازیری، آوازخوان و خندانخندان، قل خورده و جلو رفته. آنقدری جلو رفته که نوجوانان، میدانند کسانی در همین مملکت خودمان برایشان مینویسند. میدانند ادبیات نوجوان فقط ترجمه نیست؛ نویسندههای ایرانی هم کتاب مینویسند! از طنز گرفته تا تخیلی و وحشت. این اتفاق برای ادبیاتی که عمر زیادی ندارد، بیشتر از "خوشایند" است. ادبیاتی که ترجمهزده بود و مخاطبش باور نمیکرد میشود داستانهای ایرانی خواند که برای او نوشته شدهاند و اتفاقاً جذاب هم هستند...»
ادامۀ این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10546
☑️ @ShahrestanAdab
🔻فراخوان چهارمین #چالش_شعر_کوتاه
(با موضوع ماه مبارک رمضان و مناسبتهای این ماه)
▪️سایت شهرستان ادب به تازگی ستونی را به چالشهای ادبی اختصاص داده است و هربار یکی از پروندههای سایت یا رویدادهای مهم ادبی یا اجتماعی جهان فارسی را بهانهای برای این چالشها میکند.
در چهارمین چالش ادبیاتی شهرستان ادب به بهانه فرارسیدن #ماه_رمضان و بازگشایی پرونده تخصصی #رمضانیه از شما دعوت میکنیم تکبیت، دوبیتی، رباعی و شعر نوی کوتاه خود یا دیگران را (با ذکر نام شاعر) با موضوع ماه مبارک رمضان و مناسک و مناسبتهای این ماه (آداب روزهداری + میلاد #امام_حسن مجتبی + شبهای قدر + شهادت #امام_علی +...) برای ما بنویسید.
گزیدهای از بهترینهای این چالش در سایت شهرستان ادب نیز منتشر میشود.
🔸شعرهای کوتاهی که به نظرتان زیباست را در در بخشکامنتهای همین مطلب در سایت شهرستان ادب یا به نشانی ادمین کانال تلگرام (@shahrestaneadab) برای ما بنویسید.
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10547
☑️ @ShahrestanAdab
🔻کاروان میگذرد
(ستون شعر و پرونده #رمضانیه سایت شهرستان ادب را با شعری از کتاب #لحظه_های_بی_ملاحظه سرودۀ #مبین_اردستانی بهروز میکنیم)
▪️عشق یعنی بَری از غفلتِ خودخواهی شو
هجرت از خود کن و سرچشمهی آگاهی شو
به تمنّای تو دریاست همهتن آغوش
از خودت کوچ کن و رود شو و راهی شو
محضِ خورشید شدن ذرّهای از خویش برآ
قد بکش، دلزده از اینهمه کوتاهی شو
قرنها فاصله است از رمضان تا رمضان
کاروان میگذرد... بیرقِ همراهی شو
نکند خواب بمانی... نَفَسَت یخ بزند
گرم از سوزِ مناجاتِ سحرگاهی شو
روزه یعنی که بمیر از طلبِ هر چه جز او
روز و شب تشنهی انوارِ هواللّهی شو
زردروییت شود آینهی خطّ نگار
قلمِ حضرتِ حق را ورقِ کاهی شو
در دلِ برکهی حق تا تپشی مهلت هست
از شدن خسته نشو، ماه نشد ماهی شو
چند گویم به تو هر لحظه که این شو یا آن
آنِ او باش، برو هر چه که میخواهی شو
☑️ @ShahrestanAdab
🔻درآمدی بر شعرهای عرفانی #مهدی_جهاندار، با نگاهی به #عشق_سوزان_است | یادداشتی از #حسن_صنوبری
▪️«...فوران و انباشتگی معارف، به ویژه معارف و زیباییهای برگرفته از قرآن کریم آنقدر که در شعرهای عارفانۀ جهاندار حضور دارد در شعرهای شاعران مدعی محضِ شعر دینی و آیینی، هرگز دیده نمیشود
شعر جهاندار _مخصوصا غزلهایش_ شعری موسیقیآکند، قلندرانه، شورانگیز، طربانگیز، عادتستیز و رسمیتگریز است. شعرهای او گرچه از معانی، مضامین، معارف و حکم انباشته است، اما مخاطب عمومی هم _به خاطر همین ویژگیهای ساختاری_ از خواندنش کیف میکند و این همان جایگاه عالی و آرمانی هنر است. جایی دقیقا بین مخاطب خاص و عام. شعر جهاندار نه مانند شعر علی معلم دامغانی مردمگریز و نخبهپسند است نه مانند شعر فاضل نظری است که محبوب عوام باشد و مطرودِ فرهیختگان. از این جهت میتوان آن را از عالیترین و آیندهدارترین نمونههای شعر امروز دانست...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10549
☑️ @ShahrestanAdab
🔻بازگشایی پروندهپرتره #فردوسی در سایت شهرستان ادب
(به مناسبت روز بزرگداشت حکیم طوس)
▪️امروز، ۲۵ اردیبهشتماه، روز بزرگداشت شاعر نامدار ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی است. شاهنامه، حماسۀ ملی میهنی ایرانیان، سرودۀ حکیم طوس است که از برترین حماسههای جهان شمرده میشود.
به این مناسبت، پروندهپرترۀ فردوسی را در سایت شهرستان ادب بازگشایی کرده و شما مخاطبان عزیز را به خواندن مطالب تازۀ این پرونده دعوت میکنیم.
در این پرونده جدا از گزارشها، اخبار و یادداشتهای تحلیلی خواندنی هیئت تحریریه، مصاحبهای اختصاصی با دکتر کزازی و کلیپی که شهرستان ادب بر اساس سخنان آیتالله جوادی آملی با موضوع فردوسی ساخته است را مشاهده میکنید.
صفحه این پرونده:
🔗 shahrestanadab.com/پرونده-پرتره-فردوسی
#پرونده_پرتره_فردوسی
☑️ @ShahrestanAdab
🔻فردوسی با اسلام است یا علیه آن؟ | یادداشتی از #پژمان_سرلک
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)
▪️«امروز همهکس میداند که #فردوسی بزرگترین شاعر ایران و شاهنامۀ او زندهترین شاهکار جاودانی زبان و اندیشه و فرهنگ ایرانی است و بسیاری از محققان بهحق، آن را بزرگترین حماسۀ جهان دانستهاند. با اینحال نباید گفتۀ محقق فقید، استاد مجتبی مینوی را از نظر دور داشت که در یکی از سخنرانیهایشان در خارج از کشور گفته بودند: دور باد از من اگر بگویم فردوسی بزرگترین شاعر ایران است؛ چراکه برترینهای اینهنر در تاریخ ادبیات ما دست کم شش یا هفت نفراند.
سخن از فردوسی است و مجال، کوتاه. همۀ ما در دورهای از زندگیمان راجع به اینشاعر بزرگ، تصورها و برداشتهایی طبق شنیدههایمان داشتهایم و جملگی بیش و کم در یکمسألۀ مهم، مشترک هستیم که با یکسؤال بسیار بزرگ همراه است و آن اینکه "سرایندۀ داستانهای حماسی رستم و اسفندیار مسلمان است یا از اهالی زردشت؟"...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10550
☑️ @ShahrestanAdab
🔻بهنام خداوند
(یکی از درخشانترین دیباچههای ادبی و توحیدیههای فارسی، سرآغاز #شاهنامه است سرودۀ حکیم ابوالقاسم #فردوسی. در روز گرامی داشت این شاعر بزرگ ایرانی و در تازهترین مطلب #پرونده_پرتره_فردوسی شما را به بازخوانی این سطرهای باشکوه فرامیخوانیم)
▪️به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده رهنمای
خداوند کیوان و گردان سپهر
فروزنده ماه و ناهید و مهر
ز نام و نشان و گمان برترست
نگارندهٔ بر شده پیکرست
به بینندگان آفریننده را
نبینی مرنجان دو بیننده را
نیابد بدو نیز اندیشه راه
که او برتر از نام و از جایگاه
سخن هر چه زین گوهران بگذرد
نیابد بدو راه جان و خرد
خرد گر سخن برگزیند همی
همان را گزیند که بیند همی
ستودن نداند کس او را چو هست
میان بندگی را ببایدت بست
خرد را و جان را همی سنجد اوی
در اندیشهٔ سخته کی گنجد اوی
بدین آلت رای و جان و زبان
ستود آفریننده را کی توان
به هستیش باید که خستو شوی
ز گفتار بیکار یکسو شوی
پرستنده باشی و جوینده راه
به ژرفی به فرمانش کردن نگاه
توانا بود هر که دانا بود
ز دانش دل پیر برنا بود
از این پرده برتر سخنگاه نیست
ز هستی مر اندیشه را راه نیست
☑️ @ShahrestanAdab
🔻ناسیونالیسم به سبک فردوسی|نگاهی به جایگاه ایران در شاهنامه |یادداشتی از #علی_جوان_نژاد
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)
▪️«وطن و وطنپرستی به این معنا که در ذهن ما وجود دارد، مفهوم جدیدیست که بعد از جنبش مشروطه به وجود آمده. از این رو نباید انتظار داشت که شعرای کلاسیک با دیدی که ما امروزه به وطن داریم با این مسئله برخورد کرده باشند. در بین شعرای کلاسیک، #فردوسی بیش از هر شاعر دیگری از ایران و ایرانیان سخن گفته و دغدغههای ملی آشکاری داشته است. اما باید توجه داشت که وطن در ذهن فردوسی نمیتوانسته همان معنایی را که در ذهن ما ایجاد میکند، داشته باشد.
توجه فردوسی به ایران و ایرانیان تا حدیست که میتواند سؤالی را در ذهن ما به وجود بیاورد: "آیا شاهنامه یک کتاب ناسیونالیستی افراطیست؟" این یادداشت سعی دارد شاهنامۀ فردوسی را از منظر ملیگرایی بررسی کند. قصد ما البته تطهیر #شاهنامه یا تقدیس آرای فردوسی نیست؛ بلکه گونهای ارزیابی شتابزده، اما محتاطانه است...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10551
☑️ @ShahrestanAdab
🔻امالمؤمنین
(ضمن تسلیت به مناسبت سالروز وفات #حضرت_خدیجه سلاماللهعلیها، ستون شعر سایت شهرستان ادب را با شعری از #محمدمهدی_خانمحمدی در ستایش ایشان بهروز میکنیم)
▪️تو را میخواست تا در همسرانش بهترین باشی
برای خاتمِ پیغمبری نقش نگین باشی
خدایت انتخابت کرد تا ای مادر هستی
برای چشمهی کوثر، بهشتی در زمین باشی
خدا هرشب برایت میفرستد تهنیتهایی
که در تنهاییات همصحبت روحالامین باشی
تو در اسلام و در ایمان و در عشق اولین بودی
زنی مثل تو دیگر نیست یعنی آخرین باشی
برای طعنهی کفار در اوج نداریها
تو باید پاسخ دندان شکن در آستین باشی
تو از معروفِ تجاری، ولی در شعب بیماری
فداکار آنچنان بودی، وفادار اینچنین باشی
علی تنها علی باید امیرالمؤمنین باشد
و تنها تو سزاواری که امالمؤمنین باشی
☑️ @ShahrestanAdab