مراحل تکوین داستان
قسمت دوم
🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁
اینک میخواهیم سه مرحلهٔ مورد نظر را با ذکر نمونه ای عینی بررسی کنیم. برای این کار از همان مثالی که در ابتدا آوردیم بهره میگیریم
ضرب و شتم عابری تنها و بی دفاع در خیابان ا مرحلهٔ تولد فکر اولیه در داستان نمونه
الف) ناگهان هجوم عده ای را در خیابان به عابری تنها مشاهده میکنید یا میشنوید یا در گزارشی میخوانید (نشانه بیرونی).
ب ناخودآگاه حس ترحم به عابر مضروب یا حس خشم و تنفر به مهاجمان یا حس غرور و رضایت از مقاومتی که عابر از خود نشان میدهد یا هر حس دیگری به فراخور موقعیت و شرایط خاصی که حاکم ،است، در شما ایجاد میشود (حس).
ج این حس وجود شما را چنان در خود میگیرد که این فکر در ذهنتان جرقه می زند عابری تنها و بی دفاع در خیابان مورد ضرب و شتم قرار میگیرد و درصدد مقابله برمی آید» (تولد) فکر اولیه).
.۲ مرحله طراحی در داستان نمونه
گفتیم که طراحی عبارت است از شرح و بسط عاقلانه فکر اولیه به نحوی که پرده از ابهامات پیرامون آن بردارد و به سؤالات مطروحه پاسخ .گوید هنگامی که فکر اولیه مبتنی بر نوعی نامتعادل «بودن ،باشد ابهامات و سؤالات خود به خود در ذهن مطرح میشوند در زندگی عادی نیز هرگاه چنین حادثه ای را در خیابان مشاهده کنیم، ناخودآگاه سؤالاتی به ذهنمان میرسد در عالم قصه نیز کم و بیش چنین روندی حاکم میشود این تفاوت که در اینجا پرسشگر و پاسخ دهنده هر دو خود شمایید.
دوست دارم ماجرا از این قرار باشد که عده ای پسر ولگرد برای چندمین بار و به منظور به دست آوردن پول و نیز تحقیر پسرکی در خیابان با او چنین کرده باشند.
آنکه مورد هجوم واقع شده چه خصوصیاتی دارد؟ - بسیار خوب او میتواند پسری باشد که پدرش را از دست داده و فرزند بزرگ خانواده است و مثلاً دایی یا عمویی نیز ندارد که از او در مقابل پسران مهاجم دفاع کنند. او با مادر و تنها برادرش زندگی میکند. (حذف پشتوانه های خانوادگی).
- آیا پلیس و دستگاه قضایی حامی آنها نیست؟
خیر جامعه از این نظر دچار نابسامانی است حذف پشتوانه های اجتماعی و قانونی
چرا خانوادۀ پسرک از آن شهر مهاجرت نمیکنند؟ آنجا وطن آنهاست به ،علاوه آنها فقیرند و توانایی مهاجرت ندارند حذف پشتوانه های اقتصادی عاقبت هجوم چه میشود؟ پسرک از دست ولگردها آزار میبیند و درصدد مقابله برمیآید و بعد... بعد چه؟ آیا قصه ات همین جا خاتمه می یابد؟
خوب... بله.
در این صورت قصه پرکششی نخواهد شد چنین داستانی اگر نثری معمولی هم داشته باشد خیلی پیش پا افتاده از آب درخواهد آمد. پسرکی برای چندمین بار مورد هجوم چند پسر ولگرد خیابانی واقع میشود و مقابله میکند همین؟ چطور شد که پسرک به این نتیجه رسید؟ چرا دفعات پیش چنین مقاومتی از خود نشان نمی داد؟
خوب... عرصه بر او تنگ شده و او به جایی رسیده که احساس میکند اگر هر روز در مقابل آزار و اذیت آنها سکوت کند، کار ممکن است به جای باریکی بکشد. در واقع او مجبور است از خود دفاع کند.
این درست اما چندان انسانی نیست حیوانات هم وقتی در تنگنا قرار میگیرند از خود دفاع میکنند. بهتر نیست انگیزه مقاومت پسرک انسانیتر باشد؟
@shahrzade_dastan
چرا، مثلاً او میتواند به این نتیجه برسد که نباید در مقابل ظالم تسلیم شود حتی اگر حلقهٔ فشار تنگتر شود. بسیار ،خوب حالا کمی بهتر شد اما حالا این مشکل را حل کن که پسرکی نوجوان با این سن و سال کم چگونه به چنین بینش والایی میرسد که در مقابل زورگویی مقاومت کند و تبعات ناشی از آن را هم بپذیرد؟ وانگهی او چطور قبلاً به چنین بینشی نرسیده بود؟ آیا عاملی بیرونی موجب تحول فکری او شده است؟
بله میتوان فرض کرد که مادرش به او چنین می آموزد. قبول اما چگونه؟ با نصیحت؟ آیا میتوان نوجوانی را که قهرمان نیست و به مقتضای سن و موقعیتش به هر حال از هجوم چند ولگرد بیمناک است فقط و فقط با زبان و حرف به چنین جایی رساند؟
بسیار خوب مادرش او را در عمل به چنین ضرورتی می رساند. البته مادر تمایلی ندارد که خواست خود را به فرزندش تحمیل و او را به مقاومتی چنین خطرساز وادار کند، اما این زن در عمل دریافته که در چنین موقعیتی که خانواده هیچ پناهی ندارد تنها ،راه ایستادگی در مقابل زور است و فرزند او در هر صورت باید چنین ضرورتی را دریابد در ،حقیقت ،نیت مادر این است که فرزندش را به تواناییها و امکانات خودش آگاه کند؛ مثلاً، مادر پولی را کف دست پسرش میگذارد و چوبی نیز به دست او می دهد و از او میخواهد که نانی تهیه کند و به خانه بیاورد و اگر کسی مزاحمش شد با چوب به خدمتش
برسد. به این ترتیب مادر باید زن فهمیده و آزاده ای باشد. مسلّم است. بنابراین باید شخصیت او را در کل داستان به شکلی تصویر کنی که بیانگر پختگی و آزادگی اش باشد.
میتوان برای این کار او را زنی تصور کرد که. در فقدان همسرش صبر پیشه میکند و خود به تنهایی با کار مشقت بار و سخت بی آنکه به راههای دیگری متوسل شود مخارج خانوادهاش را تأمین میکند.
بد نشد! حالا که به سؤالهای اصلی پاسخ گفته ای میتوانی «طرح» داستانت را .بنویسی فراموش نکن که در طرح تو حتماً باید «علت» ها روشن باشد.
📚پیک قصه نویسی
✍مهدی حجوانی
@shahrzade_dastan
شرایط و غلط مصطلح
🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁
«شرایط»، در عربی جمع «شریطه» به معنای «پیمان» و «قرارداد» است؛ اما در فارسی به اشتباه به جای جمع «شرط» استفاده میشود؛ در حالی که جمع شرط میشود شروط. پس نباید گفت: واجد شرایط باید گفت: «واجد شروط»!
جای دیگری که شرایط نادرست استفاده میشود در معنای وضعیت اوضاع و موقعیت است. برای مثال، نباید گفت شرایط جغرافیایی باید گفت:
_ وضعیت موقعیت اوضاع جغرافیایی».
❌جمله ی نادرست امیدوارم در کنار اجرای برجام و با بهبود شرایط اقتصادی کشور، حق پخش تلویزیونی هم به فوتبال داده شود تا بتوانیم به سمت خصوصی سازی به راحتی حرکت کنیم.
✅ جمله ی درست امیدوارم در کنار اجرای برجام و با بهبود اوضاع اقتصادی کشور، حق پخش مستقیم تلويزيوني فوتبال نیز داده شود تا بتوانیم به راحتی به سوی خصوصی سازی حرکت کنیم.
❌جمله ی نادرست ... شرکتهای واجد شرایط چنانچه در نمایشگاههای تجاری کشورهای دیگر حضور یابند یارانه صادراتی از سوی سازمان توسعه تجارت ایران دریافت میکند.
✅ جمله ی درست ... شرکتهای واجد شروط چنانچه در نمایشگاههای تجاری کشورهای دیگر حضور یابند یارانه صادراتی از سازمان توسعه تجارت ایران دریافت میکنند.
📚فارسی عمومی و آیین نگارش
✍دکتر الهام باقری
@shahrzade_dastan
#چالش_جمعه
ارسالی زینب قلی زاده
سلام وقت بخیر
یکی از زیباترین ودر عین حال عجیبترین کتابهایی که خواندم کتاب سرزمین اشباح بود که درست خاطرم نیست ده جلد یا بیشتر بود ومن نوجوان بودم وآن کتاب را با چنان اشتیاقی خواندم که حتی دلم نمی خواست پلک بزنم. دنیای پر از شگفتی وعجیب این کتاب را از یاد نمی برم وذهن قدرتمند نویسنده ی توانایش را همواره میستایم. غافلگیری آخرین جلد که دوباره به نقطه ی شروع برمی گشت جالب بود.
داستان پسرکی بود که با دوستش مخفیانه وارد سیرک عجیبی میشوند ودر زمان ومکانهای مختلف اتفاقات جالبی برایشان پیش می آید...
@shahrzade_dastan
📗جنایات و مکافات
کسی که به خودش دروغ می گوید و به دروغ خودش گوش می دهد، کارش به جایی خواهد رسید که هیچ حقیقتی را نه از خودش و نه از دیگران تشخیص نخواهد داد.
✍داستایفسکی
@shahrzade_dastan
بیست و یکمین همایش ادبی سوختگان وصل
«مکتب نصرالله»
تجلیل از سیدالشهدای مقتدر جبهه مقاومت « شهید سیدحسن نصرالله»
و شهدای هممکتب ایشان
در دو بخش شعر و داستان کوتاه
مهلت ارسال آثار: 30 دیماه 1403
موعد: سه شنبه 30 بهمن ماه 1403
میعاد: تالار شیخ مرتضی انصاری دانشکده حقوق دانشگاه تهران
ساعت 14 الی 17
نشانی ارسال آثار:
Tehran.nahad.ir/svasl
دفتر ادبیات و هنر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران
🔻فراخوان چهارمین دوره جایزه ادبی مادرانه!
📬ارسال اثر به دبیرخانه چهارمین دوره فراخوان ملی جایزه ادبی مادرانه و دسترسی به کتب منبع:
www.jafaribnalreza.com/madaraneh
🔻با محوریت: نام حضرت نجمه خاتون(س) مادر بزرگوار امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س)
📆 آخرین مهلت ارسال آثار: 15 بهمن ماه 1403
🔸توجه: با عنایت به تغییرات فرایندی در برگزاری بخش داستان کوتاه، این بخش از فراخوان مادرانه حذف گردید.
👈لازم به ذکر است که فراخوان داستان متعاقبا به اطلاع علاقه مندان به شرکت در این بخش ادبی خواهد رسید.
🔻در ضمن شاعران گرانقدر در صورت بروز هر گونه مشکل در بخش ارسال آثار سایت می توانند مراتب را در ایتا از طریق شماره 09133691192 مربوط به دبیرخانه مادرانه با ما درمیان بگذارند.