چند نوشته ای که چندی قبل در مورد زبان حال در کانال منتشر کرده بودم را دوباره بارگزاری میکنم 👇👇

🔸زبان حال مقدمه : اهمّیت بحث زبان حال یکی از موضوعاتی که در سرایش شعر آیینی ، بسیار مورد استفاده شاعران آیینی قرار میگیرد مساله زبان حال است. یعنی شاعر با ذوق و خیال پردازی های خودش از یک واقعه یا رفتار امام علیه السلام گفتاری را میسازد . این کار هم بسیار لازم و جذاب هست و هم اگر دچار انحراف شود بسیار مضر و خطرناک است. شاید شخصی بگوید اصلا پرداختن به این بحث چه فایده ای دارد ، ما در جواب عرض میکنیم که ما چه بخواهیم و چه نخواهیم افراد زیادی از جامعه شناخت و معرفتشان از دین و اولیاء دین به صورت مستقیم از مطالعه کتاب حاصل نمیشود ، بلکه اکثر اطلاعاتی که مردم متدین از اولیاء دین دارند کانالیزه است و از طریق منبرها و اشعاری که در مراثی و مدح اهل بیت علیهم السلام میشنوند حاصل میشود برایشان . خب شما فرض کنید هر مطلب سخیف و غیر عقلانی را به عنوان زبان حال در روضه ها و اشعار و مراثی آورده شود ، نتیجه اش این میشود ذهن مستمعین بر اساس این زبان حال هایی که میشنود تصوری غیر واقعی از اهل بیت علیهم السلام میسازد. خصوصا اینکه متاسفانه آنقدر زبان حال بدون ضابطه گسترش پیدا کرده است که خیلی از مردم نمیدانند این ها زبان حال است بلکه فکر میکنند واقعا چنین مطالبی را اهل بیت علیهم السلام بیان فرموده اند. ما ابتدا تعریف زبان حال و سپس چند ضابطه زبان حال که باید رعایت شود را مطرح میکنیم و در نهایت بعضی از زبان حال هایی که در بعضی از سروده ها وجود دارد و متاسفانه این ضوابط در آن ها رعایت نشده است را ذکر خواهیم کرد نکته : هدف از این نوشتار صرفا افزایش دقت در موضوع شعر آیینی است تا انشالله بتوانیم به بهترین وجه گسترش دهنده چهره واقعی اهل بیت علیهم السلام باشیم و اینکه از شعر شاعری مثال آورده می شود به معنای تنقیص و جسارت به آن شاعر بزرگوار و ندیدن نقاط برجسته و اشعار عالی او نیست. #زبان_حال #شعر_آیینی #علی_مقدم @ASI_khorasani

اگر گفتی چنین گفتی 🔸زبان حال تعریف زبان حال و ضابطه های آن در مطلب قبل به ضرورت بحث اشاره کردیم و در این قسمت میخواهیم به تعریف و شاخصه های آن بپردازیم. دو تعریف از زبان حال را که تعاریف دقیقی هستند و میشود از آن ها ضابطه استخراج کرد را ذکر می کنیم : 1.دهخدا در تعریف زبان حال اینگونه میگوید :زبان حال: [ زَ ن ِ ] ( ترکیب اضافی ، اِمرکب ) ناسرایش یعنی آنچه را که بیان میکند وضع شخص و یا حالت شخص و یا شئونات شخص را. ( ناظم الاطباء ). آنچه را که منسوب الیه نگفته و شاعر و یا نویسنده از حال او چنان بیند که اگر گفتی چنین گفتی. 2.همچنین در تعریف لسان الحال به نقل از کتاب اقرب الموارد می گوید : لسان . [ ل ِ نُل ْ ] ( ع اِ مرکب ) زبان حال. مادل علی حالة الشی او کیفیته من ظواهر امره فکانه قام مقام کلام یعبر به عن حاله فلم یفتقر معه الی کلام یقولون نطقت لسان الحال بکذا(اقرب الموارد) از دقت و بررسی این دو تعریف که یکی توسط لغوی فارس زبان و دیگری توسط لغوی عرب زبان ارائه شده است میتوان برای زبان حال چند معیار مشخص کرد : الف:آنچه که بیان میکند وضع شخص و حالت شخص باشد طبق این معیار اگر توصیفی را داشته باشیم که اصلا وضع شخص و حالت شخص نیست ، این زبان حال نیست بلکه کذب است. مثلا اگر در مورد شخصی که خوشحال هست ، شاعر از زبان حال او بگوید که من ناراحت هستم (یا لوازم ناراحتی) این اصلا زبان حال نیست.چون حال او شادی بود و شاعر اصلا حال او را توصیف نکرده است. مثال دیگر : مثلا در مقاتل آمده است که وجود مقدس امام حسین علیه السلام در قتلگاه در آن لحظات آخر خطاب به خداوند فرموده اند : الهی رضا برضاک و .... این جملات یعنی حال قلبی حضرت نسبت به قضای الهی حال رضایت است ، اگر شاعری بیاید از زبان حال امام حسین علیه السلام شعری بسراید که در آن اعتراض به خداوند باشد ، این قطعا زبان حال امام حسین علیه السلام را نسروده بلکه دروغ نسبت داده است به امام حسین علیه السلام ب: آنچه که بیان کند شئونات شخص را طبق این معیار اگر شاعر میخواهد زبان حال اهل بیت علیهم السلام را در شعر بیاورد باید زبان حالی را بسراید که با شئونات اهل بیت علیهم السلام سازگار باشد مثلا بداند اهل بیت علیهم السلام ، معصوم هستند و زبان حالی را نگوید که با عصمت اهل بیت علیهم السلام منافات داشته باشد ج:اگر گفتی ، چنین گفتی این خیلی معیار دقیقی ست ، در حقیقت زبان حال یعنی همین با توجه به شخصیت آن شخص فکر کنیم ببینیم اگر شخصی که ما در مورد او زبان حال میگوییم ، خودش میخواست صحبت کند چه میگفت ؟ همان میشود زبان حال آن شخص قیود تعرف اقرب الموارد هم همین سه قید تعریف اول را میکوید به بیان دیگر. مثلا این که گفته : (فکانه قائم مقام کلام یعبر به عن حاله) در حقیقت همان قید سوم است که اگر گفتی چنین گفتی با توجه به این دو تعریف پس شاخصه های زبان حال هم مشخص شد فقط به نظر میرسد علاوه بر سه شاخصه بالا باید به یک نکته دیگر هم اشاره کرد ، آن هم این است که وقتی ما زبان حالی را میگوییم اگر در آن موضوع زبان قال در تاریخ آمده ، نباید زبان حالی که ما میگوییم مناقض آن زبان قالی باشد که در تاریخ نقل شده. مثلا همان مثالی که ذکر کردیم که وقتی تاریخ جملات امام حسین علیه السلام خطاب به خداوند در قتلگاه را ذکر کرده که تماما تسلیم و رضایت در مقابل قضای الهی هست ، ما اجازه نداریم که زبان حالی بگوییم که در آن اعتراض امام حسین علیه السلام به خداوند است. #زبان_حال #تعریف_زبان_حال #شاخصه_زبان_حال #شعر_آیینی #علی_مقدم @ASI_khorasani

🔸زبان حال بررسی چند نمونه بعد از اینکه تعریف و شاخصه های زبان حال صحیح را بررسی کردیم به یک نمونه از اشعاری که این شاخصه ها در آن رعایت نشده بود اشاره کردیم. در این قسمت هم به چند نمونه از زبان حال هایی که توسط بعضی از شعرای معاصر سروده شده است اشاره میکنم (لازم به ذکر است دوباره تکرار کنم این نکته را که ذکر این نمونه ها به معنای جسارت به شاعر و یا ندیده گرفتن اشعار خوبی که دارد نیست) اشعار یکی از شاعران بسیار تاثیر گذار در شعر هیئت (که برکات فراوانی هم داشته اند) را که بررسی میکردم دیدم بعضا زبان حال هایی برای ذوات مقدس اهل بیت علیهم السلام سروده اند که اصلا مناسب نیست.(به خاطر احترام به ایشان اسمشان را ذکر نمیکنم) به عنوان نمونه فقط به چند نمونه از اشعار ایشون اشاره میکنم: ۱. زبان حال حضرت علی علیه السلام خطاب به حضرت زهرا سلام الله علیها تو دلت پره منم دلم پره پس کمی بخواب بذار گریه کنم این بیت انسان را یاد گفتگوهایی که در دعواهای زن و شوهری رد و بدل میشود می اندازد ۲.زبان حال امام علی علیه السلام خطاب به حضرت زهرا سلام الله علیها باشد نخند...از تو توقع نداشتم این دل شکسته هست شکستن برای چه؟ یعنی چی از تو توقع نداشتم؟! اصلا متوجه هستیم داریم زبان حال دو معصوم را میگوییم؟! ۳.زبان حال امام علی علیه السلام خطاب به حضرت زهرا سلام الله علیها بسترت را جمع کن از خانه ، بیماری بس است زیر چشمت گود افتاده است ، پس زاری بس است از همان روزی که تو تب کرده ای تب کرده ام خوب شو خوبم کنی سه ماه بیماری بس است تو به فکر گریه ای من هم به فکر گریه ام این تبسم کردن از روی ناچاری بس است این طرفداری از من کار دستت داده است بعد ازاین کاری مکن دیگر طرفداری بس است باشد امشب میروم پیش خدا رو میزنم بسترت را جمع کن از خانه بیماری بس است واقعا انتخاب ردیف در شعرهای زبان حال خیلی مهم هست . ردیف وقتی "بس است" هست ناخودآگاه شاعر مطالبی را از زبان امام علی خطاب به حضرت زهرا میگوید که در شان آنها نیست بیت اول را ما اگر ندانیم موضوع شعر چی هست ، چه حسی داریم به آن؟ این جمله را معمولا به کسی میگوییم که خود را به مریضی زده و ما از او کلافه شده ایم ۴.این هم چند بیت از غزل ایشان که زبان حال حضرت امیر خطاب به حضرت زهراست (این غزل ایشان را اولین بار ایام شهادت حضرت زهرا در یک مجلس از زبان یک مداح که آنجا روضه میخواند شنیدم) باز هم ای دخترِ پیغمبر اکرم بمان مَرهَم درد علی ای درد بی مَرهَم بمان این نفس های شکسته قیمت جان من است زنده ام با یک دَمَت پس لطف کن یک دَم بمان کم ببوس دست مرا دارم خجالت میکشم من حلالت میکنم اما تو هم یک کَم بمان آب ها از آسیاب افتاد خوبت میکنم یار هجده ساله، هجده سال دیگر هم بمان آه آهِ تو مرا به آه آه انداخته جای کم کم رفتن از پیش علی کَم کَم بمان روی تو گرچه وَرَم کرده ولی با آن خوشم با همین روی به هم پیچیده و دَرهَم بمان  این تعداد کژتابی و کم دقتی در انتخاب کلمات و ترکیب هایی که مناسب حضرت زهرا سلام الله علیها نیست واقعا جای تعجب است . آنقدر مشکلات این غزل فراوان است که بهتر است رد شویم و به این نکته فکر کنیم که چرا حساسیت نسبت به این موضوعات اینقدر در بین بعضی از  شاعران آیینی کم شده است. هزار مرتبه شستم دهان به مشک و گلاب هنوز بردن نامت کمال بی ادبیست #زبان_حال #ضوابط_زبان_حال #شاخصه_زبان_حال #علی_مقدم @ASI_khorasani

♻️امام علی عليه السلام : مُسَوِّفُ نَفسِهِ بالتَّوبةِ ، مِن هُجومِ الأجَلِ على أعظَمِ الخَطَرِ . 🔸امام على عليه السلام : كسى كه توبه را به فردا حوالت دهد، از هجوم مرگ در معرض بزرگترين خطر است. پس به غفلت مرو از مردن ناگاه بترس #هیئت_روضه_الحسن_علیه_السلام #شیخ_علی_مقدم #پادکست_صوتی #سخنرانی #توبه #تسویف @ali_moghddam

و منه ایضا فی قصائده: غرض ز #بیت به غیر از ظهور #معنی نیست چو معنی آمده بیرون علی ز #بیت الله #سلیم_تهرانی

1️⃣ آیا تا کنون اسم «ناشیء صغیر» را شنیده‌اید؟ 2️⃣ وقتی از «کمیت بن زید» سخن می گوییم؛ دقیقاً از چه کسی سخن می گوییم؟ 🔖 در قسمت اوّل #پادکست_امان شما شنوندۀ #جلوه‌های_ارادت چند شاعر برجستۀ اسلام در بلاد عرب و عجم هستید! 🎧 کلمۀ آبی مقابل را لمس کنید و قسمت اوّل پادکست امان را در « کست‌باکس » بشنوید. 🆔@halghe_rendan

#عاصی_خراسانی #شعرنوشت @ASI_khorasani

▪️روضه شام شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها استاد رضایی تهرانی ♦️لطفا در صورت داشتن حال مناسب گوش کنید #آیت_الله_رضایی_تهرانی #فاطمیه #روضه @ostad_rezaei_tehrani

غرور یا عزت؟ بعضی از کلمات در شان یک مومن معمولی هم نیست چه برسد به اینکه برای اهل بیت علیهم السلام به کار برده شود! ادامه مطلب را اینجا بخوانید..

دوستان اگر این مطلب را مناسب دیدند در کانال ها و گروه هایی که مربوط به شعر آیینی است به اشتراک بگذارند🙏

♻️نکته ای دوستانه به ذاکرین آل الله ابیات یک شعر را گلچین کنید ذاکرین محترم خوب است وقتی شعری را برای اجرا انتخاب میکنند دقت داشته باشند اگر بیتی دارای کژتابی یا مشکلات معرفتی هست، آن بیت را نخوانند هیچ ضرورتی ندارد که در اجرا همه ابیات یه شعر را بخوانیم این دهه فاطمیه در بعضی جلسات از بعضی از ذاکرین آل الله ابیاتی شنیدم که کاش این ابیات را حذف می کردند و نمی خواندند چند نمونه را ذکر میکنم تا شاید کمی حساسیت ها بیشتر شود و مطالبه عمومی در این زمینه شکل بگیرد

#کژتابی دَری که ساختم آخر به من خیانت کرد گرفت آتش و خود را به روی یار انداخت #محمدجواد_پرچمی

#کژتابی خاتون من! قلندر خوبی نبوده ام من را ببخش؛ شوهر خوبی نبو ده ام #وحید_قاسمی

#کژتابی تورم دهنت حرف کربلا میزد به زینب و حسنت حرف کربلا میزد #محمدجواد_پرچمی چرا باید به این راحتی ترکیبهای سخیفی مثل تورم دهنت را برای حضرت زهرا سلام‌الله علیها استفاده کنیم؟! الان‌این ترکیب چه نکته و زیبایی ادبی دارد؟!

در بحث زبان حال به شاخصه های زبان‌حال اشاره کردیم ، این بیت اصلا زبان حال خوبی نیست بمان وگرنه حلالت نميكنم زهرا بمان نرو كه مي افتم بدون تو از پا #محمدجواد_پرچمی

مرز بیان مظلومیت با ذلیلانه به تصویر کشیدن ، باید حفظ شود و گرنه شاعر برای گریه انداختن مخاطب از هر تصویر رقت بار و هر ترکیب نامناسبی استفاده می کند

کاش کمی با احتیاط بیشتر قلم بزنیم در مورد مخدرات اهل بیت علیهم السلام 《اجل وفاتی》 تو غرور مرا شکست در شهر گفته ام همه جا خوب می شوی مویت اگر چه سوخت، عروس منی هنوز افتاده ای به گریه چرا؟ خوب می شوی #وحید_قاسمی عجیبه که توی چندتا سایت که این شعر را گذاشته اند به جای "عجّل" نوشته اند "اجّل"

اللهم انا لانعلم منه الا خیرا #جان_فدا رفتی و به دل شبیه یک آه شدی رفتی و به ما چراغ این راه شدی مصداق "رجال صدقوا" گردیدی رفتی و مهاجر الی الله شدی #عاصی_خراسانی https://eitaa.com/joinchat/3757244420C1143bd604a

#حاج_قاسم_سلیمانی #جان_فدا دیدیم ز جنگِ رو به رو میترسند این مدعیانِ گفتگو میترسند از فرط ابهّتی که در سردار است از دیدنِ اسم و عکسِ او میترسند #عاصی_خراسانی @ASI_khorasani

شعری در مورد زبان حال امیرالمومنین به حضرت زهرا که به دور از شان حضرت زهرا سلام الله علیها است من رو زدم تو خنده به تابوت می کنی؟ اینگونه با دلی که شکسته است تا مکن پیراهن اضافه نداری عوض کنی پس بر لباس خونی خود اعتنا مکن از این طرف به آن طرف خانه پیش من پیراهن حسین مرا جا به جا مکن هر قدر هم که باز بگویم نرو بمان بی فایده است پس برو و پا به پا مکن #لطیفیان

#کژتابی ابیاتی از شعری که در مورد حضرت ام البنین سلام الله علیها سروده شده است عصایی ندارد دم پیری حالا نشانده زمانه به خاک سیاهش(کژتابی)   ندیده دو عالم، کسی جز یل او که دامان زهرا شود قتلگاهش(کژتابی)   بشیر از پسرهای او دم نزن تو بگو از حسینش... چه شد قبله گاهش؟!(کژتابی)   غرورش شکسته ولی بازویش نه دلش گرچه خون شد ولی پهلویش‌ نه  (در مورد انتساب واژه غرور مطلبی را قبلا نوشتیم) کسی دیده در بین خانه بیافتد شراره به جان سر گیسویش... نه   شده شوهرش را ببیند که از غم گذارد سرش بر روی زانویش.‌‌.. نه   شنیده کسی که زن پا به ماهی در سوخته بیاید سویش... نه   شده زیر در مادری باشد و بعد کسی با لگد رد شود از رویش... نه #محمدجواد_شیرازی

زبان حال حضرت ام البنین سلام الله علیها به حضرت عباس علیه السلام هرکسی سهمی از تو رو کَند و برد بد جوری خیرات شدی ابالفضل #حسن_لطفی

اینما تکونوا یدرککم الموت و لو کنتم فی بروج مشیّده ۷۸ نساء از همان راهی که آمد ، گُل مسافر می شود باغبان بیهوده می بندد در گلزار را #صائب_تبریزی #حکمت به به عجب بیت حکیمانه ای بیان حکمت با زبان شاعرانه یعنی این حکیمانه بودن مطلب باعث نشده شاعرانه بودن کنار گذاشته شود @SAEB_TABRIZ