‌🔹 اشعار عاشورایی اعتراضی در میان شعرهای عاشورایی، نمونه‌هایی وجود دارند که فراتر از یک مرثیه صرف، در پی توجه به ابعاد دیگری از قضیه عاشورا هستند. این دسته از اشعار عاشورایی، معمولاً دارای تلنگر، تنبه و اعتراض است. «شعر اعتراض عاشورایی» عنوان تقریباً تازه‌ای برای گونه‌ای از شعر عاشورایی است که چنین ویژگی‌هایی دارد. در نسبت شعر اعتراض و شعر عاشورایی، دو گونه شعر وجود دارد که در ادامه به مرور این دو می‌پردازیم: «شعر عاشورایی اعتراض» و «شعر اعتراض عاشورایی». «شعر عاشورایی اعتراض»، آن‌گونه شعری است که ناظر به وقایع تاریخی عاشورا، بر محوریت تحلیلی تاریخی است. این‌ گونه از شعر عاشورایی، لزوماً تلاش نمی‌کند عاشورا را به اکنون پیوند بزند؛ بلکه سعی می‌کند خود عاشورا را به دقت ببیند و دنبال عبرتی تاریخی است. این دسته‌ از اشعار، از آنجایی که به خود واقعه اشاره دارند، معمولاً سوزناک‌تر و به مرثیه نزدیک‌ترند. اما گونه دیگر، «شعر اعتراض عاشورایی» است که نمونه‌های بیشتری از آن وجود دارد. این گونه از شعر عاشورایی، در پی اتصال عاشورا به اکنون و امروز ماست. در واقع، شعری است که با نگاهی عاشورایی، فریاد اعتراض را سر می‌نهد. از مشهورترین این دسته اشعار، کتاب «نامه‌های کوفی» سروده سعید بیابانکی است. یکی از نامه‌ها این است: «شب عاشوراست چراغ های شهر را خاموش کنید بگذارید آن ها که می خواهند کنار دریا بروند بروند». این شعر با نگاهی به اصل واقعه، آن را به امروز ما امتداد داده است. یکی دیگر از نمونه‌های اخیر این‌گونه شعر اعتراض عاشورایی، مجموعه «شبیه» اثر علی داوودی است.

‌🔹سکانس‌های عاشورایی سریال «مختارنامه» وقایع روز عاشورا در «مختارنامه» به‌صورت داستانی مستقل وجود ندارد بلکه در دل خط اصلی قصه، به‌یاد آورده می‌شود. فلاش‌بک (گذشته‌نما) به عنوان یک تمهید روایی برای حاضر کردن گذشته در لحظه اکنون، به کمک داوود میرباقری می‌آید تا همگام با روایت قیام مختار، بارقه‌هایی از روز عاشورا را به ما نشان دهد. گاهی این اشقیا هستند که جنایت‌های خود را به‌یاد می‌آورند و سترگی جسارتی که روا داشته‌اند، بر اندامشان لرزه می‌اندازد. میرباقری با انتخاب زاویه دیدِ اشقیا، نقش آنان در وقایع روز عاشورا را به ما یادآوری می‌کند تا مبادا در انبوهِ حوادثِ داستان، گناه‌کاری آنان را فراموش کنیم. در طرف مقابل، دَلهَم است که به‌عنوان نماینده اولیا از وقایع روز عاشورا پرده برمی‌دارد. دَلهَم، همسر زهیر بن قین است. همان زنی که مختار ثقفی، در سفر به مکه به او برخورد می‌کند. دَلهَم، ماجرای حضرت زهیر و سرگذشت وهبِ نصرانی را برای مختار تعریف می‌کند تا او را برای خون‌خواهی امام حسین (ع) آماده کند. سرگذشت این دو شهید، یکی از به‌یادماندنی‌ترین قصه‌های فرعی مختارنامه هستند. در این شب‌های سیاه‌پوش که سوگوار حضرت اباعبدالله (ع) هستیم، نه بریده از سکانس‌های عاشورایی «مختارنامه» را مرور می‌کنیم. بریده‌هایی که روایتی تصویری از روضه‌هایِ محرم برای ما خلق می‌کنند.