🧿 نقش بازرگانان در ترویج اسلام
💢 اشتغال از ضرورت‌های زندگی بشر است، و دعوت به کسب‌وکار و نهی از بیکاری و بطالت از مهم‌ترین آموزه‌های اهل‌بیت (ع) است.
💢 شیعیان و اصحاب اهل‌بیت (ع) تا حدی به کسب روزی حلال اهتمام داشتند که شهرت برخی از آنان به شغلشان است، شغل‌های متنوعی که نشان‌دهندۀ حضور آنان در عرصه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... است. برخی از این اصحاب که حافظ هزاران حدیث بودند، در سایۀ فعالیت‌های اقتصادی خود، معارف مکتب اهل‌بیت (ع) را به سمع مشتاقان آن در نقاط مختلف عالم رساندند. در این میان نقش تجار و بازرگانان از سایرین پررنگ‌تر است.
💢 شهیدمطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، مسلمان شدن بسیاری از مردم کشورهایی همچون هند، اندونزی، بنگلادش، چین را مرهون فعالیت تبلیغی بازرگانان ایرانی می‌داند. بازرگانان در این کشورها جوامع مستقلی تشکیل دادند که در ساحات مختلف فردی و اجتماعی (نماز، روزه، ازدواج و طلاق و...) مطابق فقه اسلامی رفتار می‌کردند. چنین استقلالی در آن روزگار دلیلی آشکار است بر کامیابی بازرگانان در عرصه تبلیغ و ترویج اسلام.
💢 چگونگی و علل نشر و گسترش اسلام در مناطق مختلف مسأله‌ای مهم و درخور توجه و پژوهش است. برخی جنگ‌های صدر اسلام را دستاویز قرار می‌دهند و زور و جبر را به‌عنوان عامل نشر اسلام معرفی می‌کنند. در پاسخ به این دیدگاه باید گفت ایمان امری قلبی است و اساسا با اکراه قابل جمع نیست. در واقع، این تودۀ مردم بودند که با انگیزه‌های فطری و وجدانی به نشر اسلام پرداختند، و لذا ساکنان بسیاری از مناطق، بدون مواجهه با سپاهیان مسلمان، به اسلام گرویدند.
💢 محمدعلی، مسئول بعثه مسلمانان چین، طی دیدار با مسئول وقت سازمان حج و زیارت در سال ۱۳۸۳ گفت:
«تجار ایرانی از طریق جاده ابریشم وارد چین شدند و به تبلیغ دین پرداختند، و در مقابل فنون، نجوم، علوم و ادبیات چین را وارد ایران کردند.»
💢 بلاذری نیز در فتوح البلدان، سبب گسترش اسلام در منطقه عسیفان (واقع در حد فاصل کشمیر و کابل) را کوشش بازرگانان مسلمان می‌داند. وی در این کتاب، ماجرای پادشاه عاقلی را بیان می‌کند که مردمانش بت‌پرست بودند. با دعوت پادشاه از پیشه‌وران مسلمان، توحید بر مردم آن دیار عرضه می‌شود و آیین آنان از بت‌پرستی به اسلام تغییر می‌کند.
✍ مهدی صادقی شهمیرزادی
📆 ۲۵ مهرماه ۱۴۰۲
📌 منابع:
● بلاذری، احمد بن یحیی، ۱۹۸۸، فتوح البلدان، ۱جلدی، دار و مکتبه هلال، ص ۴۲۹.
● مختاری، رضا، ۱۳۸۴، حج ۲۵، ۱ ج، نشر مشعر، ص ۲۰۸.
● مطهری، مرتضی، ۱۳۷۶، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج ۱۴، انتشارات صدرا.
● پیشوایی، مهدی - افلاکیان، مجید، مشاغل و حِرَف اصحاب و راویان ائمۀ اطهار (ع) تا پایان غیبت صغرا، مجله تاریخ اسلام در آیینۀ پژوهش، پاییز و زمستان ۱۳۹۲.
👈 مؤسسه اطلس شیعه
🌏 سفر علامه عسکری (ره) به چین
💢 مرحوم علامه عسکری در طول حیات خود، سفرهایی به کشورهای انگلستان، آلمان، فرانسه، دانمارک و سوئد داشتند، و به کشورهای مصر، سوریه، لبنان، ترکیه، عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس مکرر سفر کردند.
💢 از ویژگی‌های اخلاقی ایشان این بود که در طول سفر به کشورهای دیگر، به مطالعه میدانی سبک زندگی و فرهنگ بومیان، به‌ویژه بومیان مسلمان و شیعه می‌پرداختند.
🇨🇳 علامه در طول سفر درمانی چندماهه‌ای که به کشور چین داشتند، از معابد، کتابخانه‌ها، مساجد، حوزههای علمیه و... بازدید کردند، و با مردم، دانشمندان و دانشجویان به گفت‌گو و تبادل نظر پرداختند.
🇨🇳 برخی از فعالیت‌های ایشان در سفر چین:
● مطالعه میدانی فرهنگ و آداب جامعه چین
● مطالعه میدانی جامعه مسلمانان و شیعیان چین
● جلسات درس و سخنرانی در سالن اجتماعات سفارت ایران
● بازدید از حوزههای علمیه در استان‌های مسلمان‌نشین
● دیدار با علما و طلاب و جذب حدود ۳۰ نفر برای تحصیل در ایران
● شرکت در نماز جماعت اهل‌سنت
● بازدید از کتابخانه‌ها
● بازدید از معابد و اماکن تاریخی کشور چین
● و...
🇨🇳 از مشاهدات علامه عسکری در این سفر این بود که مسلمانان چین نماز خود را به عربی می‌خواندند، اما با اینکه به چینی سخن می‌گفتند، نیت نماز خود را به فارسی بیان می‌کردند.
🇨🇳 ایشان این پدیده را چنین تحلیل می‌کردند که در قرون پیشین شخصی ایرانی که احتمالا تاجر بوده به این دیار آمده، اسلام را ترویج کرده، و نیت نماز را به زبان فارسی به بومیان آموزش داده است.
📌 پیوست تصاویری منتخب از این سفر👇
#شخصیت‌های_بین‌الملل
👈 مؤسسه اطلس شیعه