🔆 متن شبهه : بی‌تابیِ زینب در شب عاشورا و سربرهنه بیرون‌رفتنش .... ليكن عمه‌ام زينب چون آن‌چه را من شنيدم شنيد، و شأن زنان نازكدلى و بي‌تابى است، "بی‌اختيار سربرهنه و دامن‌كشان" از جا جست و می‌گفت : واى از بی‌برادرى، [ كاش ] مرگ، زندگى را از من گرفته بود،... (متن خلاصه شده است) #حجاب #زینب_کبری سلام الله علیها 🔆 پاسخ شبهه : 1⃣ ابتدا بهتر است عبارتی که باعث شده شبهه افکن گمان کند حضرت زینب العیاذ بالله بدون حجاب بوده باشد را از متن کتاب ارشاد که بدان استناد شده ذکر کنیم: فَلَمْ تَمْلِكْ نَفْسَهَا أَنْ وَثَبَتْ تَجُرُّ ثَوْبَهَا وَ إِنَّهَا لَحَاسِرَةٌ حَتَّى انْتَهَتْ إِلَيْهِ فَقَالَتْ وَا ثُكْلَاهْ لَيْتَ الْمَوْتَ أَعْدَمَنِي (الارشاد/2/93) آنچه شبهه افکن بدان استناد کرده است، کلمه #حاسرة هست و ایشان به غلط فکر کرده به معنای زنی است که بدون حجاب و سربرهنه است. 2⃣ برای «حاسر» چند معنا ذکر شده است: اول : الحاسِرُ: خلاف الدَّارِع حاسر یعنی کسی که زره نپوشیده است. (لسان العرب، ج‏۴، ص: ۱۸۸) دوم : حسر به معنای کشف هم آمده است. که این می تواند شامل امور مختلفی همچون سر، صورت، دست و ... باشد. در معجم مفردات راغب آمده است: الْحَسْرُ: كشف الملبس عمّا عليه: برداشتن لباس از آنچه بر روی آن بوده است. از جمله موارد استعمال حاسرة آشکار کردن صورت است. از این رو در کتاب لسان العرب ج ۴ص ۱۸۸ آمده است: (حاسرة مكشوفة الوجه ؛ صورت باز) به نظر می رسد معنای قبلی هم به نوعی به همین معنا بازگردد. سوم : اما معنای دیگری که #حاسرة دارد و به نظر همین معنا در این جا منظور است، عبارت است از کسی که قوای خود را از دست می دهد. در کتاب مفردات الفاظ القرآن، ص: ۲۳۵آمده است: (الْحَاسِرُ: المُعْيَا لانكشاف قواه ؛ كسى كه همه قوايش از بين رفته.) (مشاهده می شود که این معنا هم با کشف مرتبط است، زیرا عرب به کسی که قوایش تحلیل رود می گوید انکشف قواه) اتفاقا این معنا در قرآن هم به کار رفته است: يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسِيرٌ [الملك/۴] راغب اصفهانی می گوید: حسیر در اینجا به معنای حاسر (ناتوان) است. 3⃣ از تحقیق فوق روشن میشود، تعبیر «حاسرة» در مورد حضرت زینب به این معناست که ایشان در اثر شنیدن غزل خداحافظی امام حسین، بی تاب و توان شد و قوای ایشان تحلیل رفت. (جملات قبل و بعد این کلمه در عبارت فوق کاملا این معنا را تایید میکند) 4⃣ اما بر فرض که «حاسرة» در اینجا به معنای کنار رفتن پوشش باشد، معنا این خواهد بود که ایشان پوشیه نزده بود و صورتشان باز بوده است (کما اینکه این معنا از کتاب لسان العرب ذکر شد) نه اینکه بدون حجاب و سربرهنه بوده اند. 5⃣ مشکل افرادی که اینگونه شبهات را مطرح می کنند با نگاه خوشبینانه این است که به دلیل عدم احاطه علمی کافی و عدم تحقیق دقیق و با نگاه مختصری به یک ترجمه ناقص، میخواهند نتیجه بگیرند آنهم در این مسائل مهم که نیاز به دقت و بررسی زیادی دارد. ✍️ حجت‌الاسلام دکتر قربانی مقدم قرارگاه پاسخ به شبهات و شایعاات