🔰آيا روح ميت بعد از مرگش آزاد هست؟ ✍️پاسخ: ✅در ميان اين جهان و سراي آخرت، جهان سومي به نام «برزخ » است که ارواح همه انسانها پس از مرگ تا روز قيامت در آن قرار مي گيرند: «و من ورائهم برزخ الي يوم يبعثون، و پشت سر آنها (پس از مرگ) برزخي است تا روز قيامت.» (1) در مورد آيه «و من ورائهم برزخ... .» امام صادق(ع) فرمود: «هو القبر و ان لهم فيه لمعيشة ضنکا و الله ان القبر لروضة من رياض الجنة او حفرة من حفر النار: مراد از برزخ همان قبر مي باشد و البته براي کافران هر آينه زندگي سختي در آنجا مي باشد به خدا سوگند که قبر هر آينه باغي از باغ هاي بهشتي (براي مؤمنين) و يا حفره اي از حفره هاي آتش جهنم (براي کافران و . .). مي باشد.» (2) از امام صادق(ع) پرسيدم ارواح مؤمنين پس از مرگ در چه وضعند؟ فرمود: «در برزخ در ميان غرفه هايي از بهشت بسر مي برند، از خوراک بهشتي مي خورند و از آب آن مي نوشند و منتظر انجاز وعده پروردگار خود هستند» از اين رو امام صادق(ع) خطاب به شيعيان آن زمان مي فرمايد: «والله اتخوف عليکم في البرزخ . قلت ما البرزخ؟ فقال: القبر منذ حين موته الي يوم القيامة: من بر شما (شيعيان) در عالم برزخ مي ترسم، راوي مي گويد: من به امام صادق(ع) گفتم که عالم برزخ کجا است؟ فرمود: قبر است، زندگي در آن از زمان مرگ تا روز رستاخيز ادامه دارد.»(3) اصل اين واژه «بَرْزَهْ» بوده و در عربي به صورت برزخ در آمده و به معناي حائل و واسطه بين دو چيز است. باريکه راهي که دو قسمت را به هم وصل مي کند يا جزيره اي که دو قسمت خشکي را به هم متصل مي نمايد، برزخ گويند. همچنين فاصله بين ايمان قوي و ضعيف و يا حد وسط شک و يقين را برزخ نامند. البته از جزئيات آن جهان نيز آگاهي زيادي نداريم و نمي توانيم داشته باشيم، اين قدر مي دانيم که ارواح نيکان و صالحاني که در درجات بالا قرار دارند (مانند ارواح شهدا) در آن جهان، متنعم به نعمت هاي فراواني هستند: «و لا تحسبن الذين قتلوا في سبيل الله امواتا بل احياء عند ربهم يرزقون، هرگز گمان مبر کساني که در راه خدا کشته شدند مردگانند، بلکه آنها زنده اند و در پيشگاه پروردگارشان متنعمند.» (4) «ابوبصير» مي گويد: از امام صادق(ع) پرسيدم ارواح مؤمنين پس از مرگ در چه وضعند؟ فرمود: «در برزخ در ميان غرفه هايي از بهشت به سر مي برند، از خوراک بهشتي مي خورند و از آب آن مي نوشند و منتظر انجاز وعده پروردگار خود هستند» (5). و نيز ارواح ظالمان و طاغوت ها و حاميان آنها در آن جهان معذبند، همان گونه که قرآن درباره فرعون و آل فرعون مي گويد: «النار يعرضون عليها غدوا و عشيا و يوم تقوم الساعة ادخلوا آل فرعون اشد العذاب، عذاب آنها (در برزخ) آتش (دوزخ) است که هر صبح و شام بر آن عرضه مي شوند، و روزي که قيامت بر پا شود (مي فرمايد) آل فرعون را داخل سخت ترين عذابها کنيد!» (6) مراد از برزخ همان قبر مي باشد و البته براي کافران هر آينه زندگي سختي در آنجا مي باشد به خدا سوگند که قبر هر آينه باغي از باغ هاي بهشتي (براي مؤمنين) و يا حفره اي از حفره هاي آتش جهنم (براي کافران و . .). مي باشد. گروه سومي که گناهان کمتري دارند نه جزء اين دسته اند و نه جزء آن دسته، و مشمول هيچ کدام از عذاب و کيفر نيستند، گويي در جهان برزخ در حالتي شبيه به خواب فرو مي روند و در رستاخيز بيدار مي شوند! «و يوم تقوم الساعة يقسم المجرمون ما لبثوا غير ساعة... و قال الذين اوتوا العلم و الايمان لقد لبثتم في کتاب الله الي يوم البعث فهذا يوم البعث و لکنکم کنتم لا تعلمون، و روزي که قيامت بر پا شود گنهکاران قسم ياد مي کنند که جز ساعتي در عالم برزخ درنگ نکردند... اما کساني که علم و ايمان به آنها داده شده (خطاب به مجرمان) مي گويند:شما به فرمان خدا تا روز قيامت (در عالم برزخ) قرار داشتيد، و اکنون روز رستاخيز است ولي شما نمي دانستيد!» (7) اين است که فرموده اند: القبر اما روضة من رياض الجنة، او حفرة من حفر النيران: عالم قبر براي انسان يا به منزله باغي است از باغهاي بهشت و يا به منزله گودالي است از گودال هاي جهنم. اهل سعادت، از همان آن توفي و مردن، سعادتشان شروع مي شود، و اهل عذاب، از همان آن مردن، عذاب برزخيشان آغاز مي گردد. هيئت مثالي انسان در برزخ به انساني که در خواب مي بيند شبيه است. انساني که ما او را در خواب مي بينيم تمام اعضاء و جوارح انسان را داراست ولي جسم نيست، جا اشغال نمي کند، منوط به زمان خاصي نيست، به‌ طوريکه در ذهن ما به سادگي جاي مي گيرد در حالي که خود وي در شهر و منطقه اي ديگر است؛ انساني با بدن مثالي، نه مادي و نه مجرد محض، بلکه چيزي بين آنها که از آن به تجرد برزخي هم مي توان ياد کرد.

پي نوشت: 1- سوره مؤمنون، آيه 100. 2- بحارالانوار: ج 6، ص 218 . 3- تفسير نورالثقلين: ج 3، ص 553 - تفسير علي بن ابراهيم - بحارالانوار، ج 6، ص 214 . 4- سوره آل عمران، آيه 169. 5- بحارالانوار: ج 6، ص 61 - 82 . 6- سوره مؤمن، آيه 46. 7- سوره روم، آيه 56.

🔰آيا اتفاقاتي که در طول شبانه روز براي ما مي افته اتفاقي است و يا هر لحظه زندگي ما طراحي خدا و براي امتحان ماست؟ ميخوام بدونم طبق آيه «الذي خلق الموت والحياة ليبلووکم ايکم احسن عملا» ميشه نتيجه گرفت هرچي که براي ما اتفاق ميفته در زندگيمون.مثلا شغلي که انتخاب ميکنيم ويا همسري که انتخاب ميکنيم .همه وهمه ازجانب خدا مقدر شده جهت امتحان ما!!؟ ✍️پاسخ: 🔰لحظه لحظه زندگي ما بر اساس قضا و قدر الهي شکل مي گيرد و هيچ چيزي به طور اتفاقي در عالم رخ نمي دهد . در قران فرمود : وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ ? وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ? وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ (انعام/59) و کليدهاي خزائن غيب نزد اوست، کسي جز او بر آن آگاه نيست و نيز آنچه در خشکي و درياست همه را مي‌داند و هيچ برگي از درخت نمي‌افتد مگر آنکه او آگاه است و نه هيچ دانه‌اي در زير تاريکي‌هاي زمين و نه هيچ تر و خشکي، جز آنکه در کتابي مبين مسطور است. اين که از يک طرف مسئله تقدير الهي مطرح است و از طرف ديگر اختيار انسان، به اين معنا است که خداوند مقرّر کرده است که انسان با اختيار و ارادة خود، يکي از راه ها را انتخاب کند. راهي که انسان با ارادة خود انتخاب کرده، همان است که مقدّر است. خداوند به قضا و قدر مقرّر کرده که انسان با اختيار خود، آن راهي که خداوند از ازل مي داند، انتخاب کند. پس تقدير خداوندي اين است که بشر افعال خود را از روي اختيار انجام دهد، نه اين که تقدير او را به انجام يک طرف مجبور سازد. انسان به هر سو که رو آورد، همان قضا و قدر او است که با دست خود آن را انتخاب مي‌کند. انسان فقط يک نوع سرنوشت ندارد، بلکه سرنوشت هاي گوناگوني در پيش دارد که ممکن است هر کدام از آن‌ها جانشين ديگري گردد، مثلاً اگر کسي بيمار شود و معالجه کند و نجات پيدا کند، به موجب سرنوشت و قضا و قدر است. نيز اگر معالجه نکند و رنجور بماند و يا بميرد، آن نيز به موجب سرنوشت و قضا و قدر است. پس قضا و قدر با اختيار انساني منافاتي ندارد، زيرا انسان در تمامي کارهايي که از او سر مي زند، مختار و آزاد است. در عين حال اين تقدير الهي است که او را به هر سو مي کشد، چرا که مختار بودن انسان جزء تقديرات و قضا و قدر الهي است.

التماس دعا یاحق