🔰کارگروه حکمت برای کودکان و نوجوانان مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار می‌کند: 💠 معرفی و نقد کتاب: الفبای فلسفه (کتاب کار عقلی با کودکان) ✍️ نویسنده: دکتر مهدی پرویزی «پژوهشگر تعلیم و تربیت فلسفی» 🎤 ناقدان: دکتر مجید احسن «عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه امام صادق» دکتر سیدمحمدتقی موحد ابطحی «عضو هیئت علمی پژوهشکده تاریخ و فلسفه علمِ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» 🗓 چهارشنبه، یک اسفند ۱۴۰۳ ⏰ ساعت ۱۹ 🖇 حضوری و مجازی 🖥 لینک حضور در جلسه https://b2n.ir/f.kodak 🏢 مکان: قم، مجمع عالی حکمت اسلامی، سالن جلسات @smtmabtahi

پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطاتِ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، حلقه مطالعاتی با شرح و عنوان زیر برگزار می‌کند: علوم شناختی و علوم انسانی سخنرانان: زهرا اجاق علیرضا منجمی آزیتا افراشی مریم‌سادات فیاضی احمد شاکری غلامحسین مقدم‌حیدری سید محمدتقی موحدابطحی علیرضا منصوری امین متولیان سه‌شنبه، 30 بهمن‌ماه 403 ساعت: 10 تا 12 @smtmabtahi

در ارتباط با این کتاب دو دسته نقد قابل طرح است: 1. نقدهایی نسبت به ساختار و محتوا و شکل ظاهری کتاب برای مثال این که: به پیشینه تحقیق اشاره نشده است. نوآوری های تحقیق برجسته نشده است. ضرورت فراگیری فلسفه و فلسفه اسلامی آن هم به کودکان و نوجوانان روشن نشده است. از ابزارهای قدیمی (نقاشی و بازی و ...) برای آموزش استفاده شده، در حالی که امروزه کودکان بیشتر با بازی های کامپیوتری و انیمیشین و ... سر و کار دارند. مشخص نیست چرا این تعداد مفهوم پایه در فلسفه اسلامی اهمیت دارند؟ برخی از مفاهیم مورد بحث در کتاب بر خلاف ادعای کلی نویسنده معقول ثانی نیستند. این کتاب به عنوان گزارش تحقیق برای مربی مناسب نیست. و ... در این نقد نویسنده و کتاب محور اصلی بررسی هستند. طرح چنین نقدهایی می تواند به ارائه اثری بهتر از نویسنده منتهی گردد. به شرط آن که نویسنده هم و غم علمی خود را در این راه به کار گیرد. 2. گونه دیگری از نقد می تواند با این فرض انجام گیرد که این کتاب یا ویراست جدید آن یا کتاب کار مربی که امید است نویسنده محترم در آینده نزدیک بنگارند، به لحاظ صوری و ساختاری و محتوایی و ... هیچ اشکالی ندارد. پرسشی که در این نقد محوریت دارد این است که چنین کتابی کدام بخش از پازل کلی امتداد حکمت اسلامی از طریق آموزش الفبا و مفاهیم بنیادین حکمت اسلامی را کامل می سازد؟ و آیا بدون مشخص بودن پازل کلی و تکمیل شدن بخش مهمی از این پازل می توان امید داشت هدف چنین کتابی تحقق یابد؟ در این نقد نهادهای مرتبط با حکمت و فلسفه اسلامی محور بحث هستند؛ از جمله مجمع عالی حکمت اسلامی که با ماموریت امتداد حکمت اسلامی تأسیس گردید و به ویژه گروه حکمت اسلامی برای کودکان و نوجوانان پیشنهادهایی که در پایان بحث خود در این نشست داشتم عبارتند بودند از این که: گروه حکمت اسلامی برای کودکان و نوجوانان در یک فعالیت ستادی مراکز علاقمند به این بحث را شناسایی کند. با همکاری آنها نقشه راه امتداد فلسفه اسلامی از طریق آموزش فلسفه اسلامی به کودکان و نوجوانان را تدوین نماید و هر مرکزی با توجه به عده و عده خود ماموریتی را برعهده گیرد. در این نقشه راه مشخص شود که در هر مرحله سنی و مقطع تحصیلی کدام محتوای از حکمت اسلامی را می توان و می بایست به کودکان و نوجوانان آموزش داد؟ برای هر مقطع کتاب درسی جداگانه ای تالیف شود. دوره های آموزشی برای مربیان علاقمند برگزار گردد. عوامل انگیزه ساز برای تشویق مربیان، والدین و کودکان جهت پیگیری این دوره های آموزشی شناسایی گردد. و .... موانعی که می تواند پیش روی این جریان قرار گیرد شناسایی و چاره جویی شود. برای مثال با آن بخش از جریان حوزوی یا دانشگاهی که بر این باور است فلسفه اسلامی قابلیت امتداد در عینیت اجتماعی ندارد چه باید کرد؟ به کسانی که مدعی هستند فراگیری الفبای فلسفه اسلامی، فراگیری الفبای زبان رو به انقراض و غیر کاربردی است، چه پاسخی باید داد؟ برای کسانی که مدعی ناسازگاری محتوای این دوره ها با آموزش رسمی مدارس هستند چه پاسخی وجود دارد؟ در صورت موفقیت این طرح و ورود افراد غیر متخصص به این حوزه چه تدبیری اندیشیده شده است؟ @smtmabtahi

🟢پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی برگزار می‌کنند: 🔻 سلسله نشست های علوم انسانی بومی نشست اول: «امکان یا امتناع» 📢 سخنرانان: آقای دکتر رضا صمیم عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی آقای دکتر فرهاد بیانی عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی آقای دکتر سید محمد تقی موحد ابطحی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی آقای دکتر مهدی اسدی عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (دبیر نشست) زمان برگزاری نشست: چهارشنبه شنبه 8اسفند 1403 ساعت 13 الی 15 📍نشانی: پاسداران، خیابان مؤمن‌نژاد(گلستان یکم)، پلاک ۱۲۴، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، تالار فارابی 📎لینک حضور مجازی در نشست : b2n.ir/iscs1 @smtmabtahi

خلاصه ای از مطالبی که برای ارائه در نشست علوم انسانی بومی؛ امکان یا امتناع؟ آماده کرده بودم عنوان این نشست در وهله اول برای من این دلالت را به همراه داشت که شاید طرفداران علم دینی و بومی در چهل سال گذشته در ایجاد یک توافق بین الاذهانی ناکام بوده اند که باز هم قرار است درباره امکان یا امتناع علوم انسانی بومی صحبت کنیم. بعد با توجه به این که عنوان این نشست، ذیل یک سلسله نشست در ارتباط با علوم انسانی بومی تدارک دیده شده است، عنوان این نشست را برای خودم این گونه توجیه کردم که قرار است در اولین نشست توافق اجمالی خود را بر سر اصل مطلب (امکان علوم انسانی بومی) اعلام کنیم و در نشست های بعدی ان شاء الله درباره فرایند بومی سازی علوم انسانی که یکی از معانی چهار گانه تحول علوم انسانی است که شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی بر آن تاکید کرده است و آسیب شناسی این فرایند در گام اول انقلاب اسلامی و سیاستگذاری و برنامه ریزی متعالی برای گام دوم انقلاب اسلامی و ... بحث شود. هر چند امروزه علم و فناوری به لحاظ مصداقی در هم تنیده اند و حتی مفهوم تکنوساینس پدید آمده است اما در عقلانیت نقاد تفکیکی بین دو مفهوم علم و فناوری قایل می شوند که می تواند به ایضاح بحث کمک کند: علم برساخته مفهومی نظری است برای شناخت واقع و معیار ارزیابی آن صدق(تطابق با واقع) و کذب است. فناوری برساخته آدمیان است برای رفع نیازهای غیر معرفتی (مانند ماشین) یا تسهیل در رفع نیازهای معرفتی(مانند تلسکوپ) و معیار ارزیابی آن کارآمدی. از سوی دیگر علوم انسانی را می توان دارای دو شأن علمی و فناورانه قلمداد کرد؛ زیرا از یک جهت می کوشد واقعیت های انسانی و اجتماعی را بشناسد (مثلا به این مساله می پردازد که چه عواملی در رفتار انسانی موثر هستند؟) و از جهت دیگر می کوشد نیازهای بشری را مرتفع کند (برای مثال چه باید کرد تا تورم در جامعه کاهش پیدا کند؟) نکته دیگر این که فناوری ها برای این که به صورت بهینه عمل کنند و کارآمدی بیشتری داشته باشند؛ باید ویژگی های محیطی را در نظر گیرند. یک ماشین برای این که به صورت بهینه کار کند، باید باد لاستیک های آن در زمستان و تابستان تنظیم شود. یک پروتکل روان درمانی برای این که کارآمدی بهینه داشته باشد باید ویژگی های فرهنگی و اجتماعی مراجع را در نظر گیرد و .... از این جهت تلاش برای هماهنگ سازی وجه فناورانه علوم انسانی با بوم و فرهنگ که دین هم می تواند بخشی از آن باشد، به نظر امر طبیعی و معقولی می آید. آیت الله مصباح یزدی تاثیر دین در علم را بیشتر در این زمینه تحلیل می کنند. اما آن بخش از علوم انسانی که ناظر به جنبه های توصیفی تبیینی است: در علوم طبیعی (به ویژه فیزیک) از آنجا که با پدیده های شبیه با هم سر و کار داریم، انتظار قوانین مشابه برای تبیین پدیده های مشابه داریم. آیا در علوم انسانی و اجتماعی هم با انسان ها و جوامع مشابه سر و کار داریم؟ آیا دور از انتظار است که در جوامعی که به لحاظ تاریخی و فرهنگی تفاوت های بسیاری با هم دارند، قوانین اجتماعی متفاوتی حکمفرما باشد؟ و با قوانین متفاوتی بتوان رفتارهای اجتماعی آنها را تبیین کرد؟ آیا دور از انتظار است که با توجه به تفاوت در نوع شناخت و عواطف و گرایشات افراد در دو جامعه مختلف، فهم های متفاوتی از رفتارهای اجتماعی آن جوامع وجود داشته باشد؟ بله! به تناسب میزان همگرایی جوامع انسانی با هم، که امروزه در اثر قدرت های مختلف از جمله قدرت اقتصاد و رسانه و ... رو به سمت غربی شدن دارد، می توان گفت تببین ها و فهم های مشترکی از جوامع امکان پذیر می شود. اما حتی در ارتباط با یک جامعه خاص و حتی در ارتباط با علوم طبیعی هم می توان تاثیرات محدودی از بوم و دین را در فرایند علم ورزی شاهد بود. صورت بندی احتمالاتی مکانیک کوانتومی در بستر اجتماعی خاصی پدید آمد که در آثار علمی به آن اشاره شده است. اگر ذهنیت جامعه ای که درگیر مکانیک کوانتوم بود نزدیکی بیشتری با ذهنیت اینشتین داشت، شاید اولین صورت بندی از مکانیک کوانتومی به صورت بندی بوهم نزدیک تر بود. حدودی از تأثیرگذاری های جامعه بر علوم مختلف از هندسه و ریاضی گرفته تا فیزیک و زیست شناسی و به ویژه علوم انسانی و اجتماعی در مطالعات جامعه شناسی علم بررسی می شود. درباره کم و کیف و مکانیزم این اثر گذاری البته می توان بحث کرد؟ چه علمی بیشتر از هم از ویژگی های بومی تاثیر می پذیرد؟ چه علمی کمتر؟ چه علمی مستقیم تاثیر می پذیرد؟ چه علمی غیر مستقیم؟ این تأثیر گذاری به صورت آگاهانه انجام می گیرد؟ یا ناخودآگاه؟ این تأثیر گذاری مدیرت پذیر است یا مدیریت ناپذیر؟ و .... @smtmabtahi