✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️ويژگی های دين و شريعت خاتم (بخش سوم) 💠با دقت و تتبع در آثار بزرگان ميتوان در مجموع شش ويژگی را برای #دين_اسلام استقصا كرد و برشمرد: 4⃣«كامل و جامع بودن»؛ آيين اسلام در مقايسه با شرايع پيشين از دو جهت كاملتر است: 🔷ب) «از نظر جامعيت و همه جانبه نگری»: (۲) در #دين_اسلام هم به دعا و عبادت و زهد و تقوا و تهذيب نفس و صفای درون و در يك كلمه به روح و معنای زندگی توجه و اهتمام شده است، و هم به مظاهر مختلف زندگی، مانند كار و تحصيل دانش و ازدواج و جهاد و حقوق اجتماعی افراد. از اين رو است كه #قرآن_كريم، امت واقعی اسلام را #امت_وسط توصيف ميكند؛ آنجا كه ميفرمايد: «وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا...؛ [بقره، ۱۴۳] و بدين سان شما را #امتی_ميانه قرار داديم تا بر مردم گواه باشيد و پيامبر بر شما گواه باشد...». بدون شك #امت_وسط و متعادل، دست پرورده تعاليم وسط و متعادل است. [۱] تكامل و ارتقاء سطح تعاليم پيامبران از نظر كمّی نيز سزاوار طرح است. اگرچه نياز انسان به هدايت وحی در ابعاد گوناگون، اعم از معارف دينی، آداب و شعائر و دستورهای اخلاقی و اجتماعی، نيازى نامحدود و پايان ناپذير نيست [۲]، ولی با اين حال، #تشريع_آيين_الهی - چنان كه از آيات قرآن استفاده ميشود - يكباره انجام نشده است، بلكه در طول تاريخ #سير_تكاملی_تدريجی داشته است، به اين معنا كه در مقاطع مختلف به تناسب حال و استعداد امتها (و نه به حسب درجه تمدن)، آن مقدار از دين و شريعت كه در توان آنها بوده، توسط #پيامبران بر ايشان عرضه شده است، تا اينكه در نهايت، در آيين و #شريعت #رسول_گرامی_اسلام (ص)، شكل كامل و نهايی خود را يافته است. 🔷آيه «وَ تَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَ عَدْلًا ۚ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ ۚ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ؛ [انعام، ۱۱۵] کلام خدای تو از روی راستی و عدالت #به_حد_کمال رسید و هیچ کس تبدیل و تغییر آن کلمات نتواند کرد و او خدای شنوا و داناست»، بنابر تفسير علامه طباطبايى ناظر به همين حقيقت است. [۳] همچنين در حديثى شريف، پيامبر اكرم (ص) بر اين معنا اشاره كرده ميفرمايد: «انّ مَثَلي و مَثَل الانبياء من قبل، كمثل رجل بنی بيتاً، فأحسنه و أجمله، الّا موضع لبنة من زاوية، فجعل الناس يطوفون به و يعجبون له و يقولون: هلّا وضعت هذه اللبنة؟ قال: فأنا اللبنة و انا خاتم النبيين؛ همانا مثل من و مثل انبياء پيشين، همانند مثل كسى است كه خانه‌ای را بنا نهاد و آن را نيكو داشت و زيبا نمود، مگر جای يك آجر از گوشه‌ای را؛ مردم گرد آن می‌چرخيدند و از آن در تعجب بودند و ميگفتند: چرا اين آجر سر جای خود گذاشته نشده است؟! فرمود: من همان آجرم و من #خاتم_پيامبرانم». [۴] از آنچه گفته شد ميتوان به اين نكته راه يافت كه مراد از كامل بودن دين اسلام، #كمال_نفسی است، و نه كمال نسبی [۵]؛ به اين معنا كه مجموعه معارف دينی، دستورهای اخلاقی و احكام فقهی آن از هر گونه نقص و كاستی به دور است، و در مقايسه با ديگر اديان كامل به شمار می‌آيد؛ به عبارتی، آنچه بايد از طريق وحی برای هدايت بشر در اختيار او قرار گيرد، در اين دين فروگذار نشده است. #ادامه‌_دارد‌... پی نوشت‌ها؛ [۱] ر.ش به: مرتضی مطهری، شش مقاله، صص ۸۵-۸۸ [۲] ر.ش به: مرتضی مطهری، اسلام و مقتضيات زمان، ج ۱، ص ۳۶۵ و ۳۶۶؛ هم او، خاتميت، ص ۷۲ و ۷۳ [۳] ر.ش به: محمد حسين طباطبايى، الميزان، ج ۷، ص ۳۲۹. همچنين ر.ش به: مرتضی مطهری، شش مقاله، ص ۹۳ و ۹۴ [۴] ر.ش به: جعفر سبحانی، الهيات، ج ۲، ص ۴۷۷؛ هم او، مفاهيم القرآن، ج ۳، ۱۴۲؛ (و مطابق نقل ديگر:) مرتضی مطهری، شش مقاله، ص ۹۴ [۵] ر.ش به: عبدالله جوادی آملی، شريعت در آينه معرفت، ص ۱۹۴ و هم او، ولايت فقيه، ولايت فقاهت و عدالت، ص ۶۳. شايان ذكر است آيت الله جوادی آملی (حفظه الله) جامع بودن دين اسلام را به معناى گسترده‌تر از آنچه در متن آورده شده، تفسير ميكنند. ر.ش به: شريعت در آينه معرفت، ص ۱۶۳ نویسنده: مركز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علميه منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم #اسلام @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد