✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از منظر امام علی (علیه السلام) «عدالت» و «احسان» چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
🔹#امام_علی(عليه السلام) در حکمت ۲۳۱ #نهج_البلاغه با اشاره به تفسير آيه ۹۰ سوره نحل: «إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاِحْسانِ»، ميفرمايد: «#عدالت همان رعايت #انصاف [و پرداختن حق مردم] و احسان به معناى نيكى بيشتر [از حد انصاف] است». خداوند در اين آيه شريفه به سه چيز امر و از سه چيز نهى كرده است، ميفرمايد: «خداوند به #عدل و #احسان و كمك به #خويشاوندان فرمان، و از #فحشا و #منكر و #ستم نهى میكند»، و در پايان آيه مى افزايد: (خداوند به شما اندرز میدهد تا متذكر شويد)؛ «إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسَانِ وَ إِيتَاءِ ذِى الْقُرْبَى وَ يَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنكَرِ وَ الْبَغْىِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ».
🔹اين آيه دربرگيرنده يكى از جامع ترين برنامه هاى اجتماعى بشر است كه هرگاه جامه عمل به خود بپوشد، #امنيت و #آرامش بر او حكمفرما میشود. در اينكه ميان #عدل و #احسان چه تفاوتى است مفسران احتمالات فراوانى ذكر كرده‌اند؛ بعضى گفته اند: #عدل، اداى واجبات و #احسان، انجام مستحبات است. برخى ديگر عدل را توحيد و احسان را اداى واجبات میدانند، و عدّه اى #عدالت را به معناى هماهنگى ظاهر و باطن، و #احسان را به معناى برترى باطن نسبت به ظاهر دانسته اند. اين تفسير نيز از سوى گروهى عنوان شده كه #عدالت مربوط به جنبه هاى عملى، و #احسان مربوط به جنبه هاى گفتارى است.
🔹ولى از همه اين تفسيرها بهتر همان است كه در كلام #امام (ع) آمده كه #عدل را به معناى #انصاف تفسير فرموده؛ زيرا رعايت انصاف آن است كه حق هر كسى را به خودش بپردازند (و به نظر میرسد كه اين واژه از ماده «نصف» گرفته شده؛ زيرا هرگاه انسان در حقوق مشترك، آن را تنصيف كند رعايت #عدالت را به طور كامل كرده است). سپس اين واژه به معناى هرگونه عدالت آمده است. #احسان همانگونه كه از مفهوم آن استفاده میشود، نيكى كردن به ديگران است و اين نيكى همان #تفضّل است كه حضرت در كلام بالا به آن اشاره فرموده است. از این رو برقرار شدن #نظم‌جامعه‌انسانى بدون #عدل و #انصاف و #احسان و #تفضّل امكان پذير نيست؛ زيرا ترك عدالت و انصاف سبب خشم كسانى میشود كه حقوقشان پايمال شده و طبعاً برمى‌خيزند و نظم جامعه را به هم میريزند و اى بسا منجر به خونريزى هاى وسيعى گردد.
🔹در مورد #احسان بسيار میشود كه تنها با استفاده از اصل عدالت و انصاف مشكلات جامعه حل نمیگردد؛ مثلاً سيل عظيمى آمده و خانه هاى فراوانى را ويران كرده و يا زلزله شديدى رخ داده و منجر به ويرانی هاى وسيعى شده است. در اينجا نمى‌توان تنها با استفاده از حقوق واجب و حتى مالياتهاى معمولى مشكلات را حل كرد. اينجاست كه اصل #احسان و #تفضّل بايد به ميدان آيد و #نيكوكاران دامن همت به كمر بزنند، ويرانى ها را آباد و ضايعات را جبران و #مشكلات ناشى از حوادث را حل كنند. گاه در يك #خانواده نيز مشكلاتى به وجود مى آيد. مثلاً شوهر در حادثه اى از دنيا مى رود و اطفال صغير او باقى مى مانند.
🔹اينجاست كه بايد افراد #فاميل صرفه نظر از اصل #عدالت، به سراغ #احسان و #تفضّل بروند و ايتام را تحت حمايت خود قرار دهند و مشكلات آن خانواده را حل كنند، خواه يك نفر اقدام به اين كار كند يا همه فاميل دست به دست هم بدهند. در «معانى الاخبار» كه اين حديث را قبل از سيد رضى نقل كرده، میخوانيم: #امام_علی (ع) بر اصحاب وارد شد در حالى كه آنها درباره #مروّت بحث ميكردند، فرمود: چرا در اين باره به سراغ قرآن نمیرويد، عرض كردند: كجاى قرآن درباره مروّت بحث كرده؟ فرمود: اين آيه شريفه كه ميفرمايد: «إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاِحْسانِ»، #عدل همان #انصاف است و #احسان همان #تفضل». [۱]
🔹در حديثى كه مرحوم طبرسى آن را در «مجمع البيان» ذيل آيه مورد بحث نقل كرده میخوانيم: «عثمان بن مظعون كه از صحابه معروف پيامبر اسلام (ص) است ميگويد: من در آغاز به صورت ظاهری اسلام را پذيرفته بودم نه با قلب و جان، و اين وضع ادامه داشت تا آنكه روزى در خدمت آن حضرت، ديدم در فكر فرو رفته، ناگهان چشم خود را به طرف آسمان دوخت، گويا پيامى را دريافت میدارد. وقتى كه به حال عادى برگشت از ماجرا پرسيدم، فرمود: هنگامى كه با تو سخن میگفتم ناگهان جبرئيل را مشاهده كردم كه اين آيه را براى من آورد: «إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاِحْسانِ...» عثمان ميگويد: چنان محتواى آيه در قلب من اثر گذاشت كه اسلام همان لحظه در جان و روح من جاى گرفت».
پی نوشت:
[۱]معانى‌الأخبار، ابن بابويه، جامعه مدرسين، چ۱، ص۲۵۷
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلاميه، ۱۳۸۶ش، چ۱، ج۱۳، ص۷۶۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#عدالت #احسان
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
2.7هزار دنبال‌کننده
4.9هزار عکس
425 ویدیو
34 فایل
🔺اهداف:
🔹تهذیب نفس
🔹امام شناسی و مهدویت
🔹روشنگری و بصیرت‌افزایی
🔹ارتقاء بینش دینی و سیاسی
🔹دشمن شناسی و جنگ نرم
🔹ارتقاء مهارت‌های تربیتی
🔹و...
🔸هدف ارائه‌ی الگوست؛ با شبکه‌های اجتماعی کسی متفکر نمی‌شود، باید #کتاب خواند.
مشاهده در ایتا