←ویژگی های شعر قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم:
1- سادگی فکر و روانی کلام
2-توجه به واقعیات بیرونی و بیان مفاهیم ذهنی در محدوده تعالیم کلی اخلاق
3-به کارگیری توصیفات، تشبیه و استعاره
4- رواج حماسه، مدح، غنا , اوج گیری شعر حماسی با شاهنامه فردوسی
5- مدیحه سرایی که از آغاز به پیروی از شعر عربی رواج پیدا کرده بود جایگاه خود را پیدا کرد 6-استحکام یافتن شعر غنایی با دو شاعر مشهور
رودکی و شهید بلخی
←ویژگیهای نثر قرن چهارم و نیمه قرن پنجم:
1-ساده و روان
2- موضوع های حماسی، ملی، تاریخی
3-هنوز آوردن اصطلاحات علمی و اشعار و امثال در آن رایج نشده.
«سه نمونه از آثار نثر این دوره»:
←شاهنامه ابومنصوری (سال ۳۴۶ قمری) - توسط عده ای از دانشوران خراسان
-←ترجمه تفسیر طبری: اصل تفسیر را محمد بن جریر طبری به زبان عربی نوشته.
←تاریخ بلعمی: ترجمه فارسی کتاب تاریخ الرسل و الملوک از طبری توسط ابوعلی بلعمی به دستور منصور بن نوح سامانی
هر دو اصل پارتی دارند ولی چون یک سری تغییراتی توشون به وجود اومده به زبان پهلوی هستند
یعنی این دو آثار به زبان پهلوی هستند ولی اصل پارتی دارند
آثار کمی در حوزه شعر پهلوی مونده که باقیمانده اشعار تعلیمی و اخلاقی اند و دچار تغییراتی شدند
و به خاطر اینکه نظم و آهنگ شعری اون دوره در حال حاضر قابل فهم نیست در زمره اندرزنامه های منثور قراردارند مثل درخت اسوریک و یادگار زریران
چرا به زبان فارسی نو، «فارسی دری» هم گفته می شود؟ – زیرا این زبان، زبان درباری ساسانیان، زبان محاوره و مکاتبه مقامات دولتی بوده است.