شرايط زمانى و مكانى و خصوصيات افراد ارزش كارها را تغيير مى دهد:
اطعام ارزش دارد، ولى در زمان قحطى ارزش بيشترى دارد. «فى يوم ذى مسغبة»
يتيم نوازى با ارزش است، ولى يتيمى كه فاميل باشد اولويّت بيشترى دارد. «ذا مقربة»
رسيدگى به فقرا مهم است، به خصوص آنانكه از شدّت فقر خاك نشين هستند. «ذا متربة»
دل كندن از مال به نفع فقرا همچون عبور از گردنه هاست، و راه بهشت از ميان اين گردنه ها مى گذرد.
شايد بتوان براى اين آيات، مصاديق معنوى در نظر گرفت و گفت: مراد از «فكّ رقبة» آزاد كردن مردم از آتش دوزخ، با هدايت است و مراد از اطعام «او اطعام فى يوم ذى مسغبة» اطعام روحى نيازمندان به وسيله تعليم و ارشاد است و مراد از «يتيماً ذا مقربة» ايتام آل محمّد صلى الله عليه وآله هستند و مراد از «مسكيناً ذا متربة»، نيازمندان به هدايت هستند.
ناگفته نماند كه براى تأكيد اين معانى، در حديث مى خوانيم: مراد از آيه «فلينظر الانسان الى طعامه» نظر به علمى است كه انسان مى آموزد كه طعام معنوى است.
در حديثى مى خوانيم كه رسول خداصلى الله عليه وآله فرمودند: «عتق رقبه» آن است كه شخصى خودش به تنهائى برده اى را آزاد كند، ولى «فكّ رقبه» آن است كه به آزاد كردن برده اى كمك كند.
📌 پیام ها
🌿 بهترين راه خداشناسى، دقّت و مطالعه در آفريده هاى حكيمانه خداوند است. «الم نجعل له...»
🌿 با سؤال هاى مناسب، وجدان هاى خفته را بيدار كنيد. «الم نجعل له...»
🌿 همه انسانها از طريق عقل يا فطرت يا راهنمايى انبيا و اوصيا و علما، خير و شر را مى شناسند. «هديناه النّجدين»
🌿 انجام وظيفه و تكليف، همچون عبور از گردنه است. «العقبة»
🌿 افراد مرفّه و راحت طلب كه از انجام كار و پذيرش مسئوليّت فرار مى كنند، مورد انتقاد قرآن اند. «فلا اقتحم العقبه»
🌿 انسان، مسائل معنوى را بدون هشدارهاى الهى درك نمى كند. «و ما ادريك ما العقبة»
🌿 آزاد سازى بردگان و اسيران در رأس كارهاى خير است. «فكّ رقبة»
🌿 هميشه كلى گويى مفيد نيست، گاهى بايد نمونه ها و مصاديق را نام برد. «فكّ رقبة... اطعام»
🌿 براى تحريك عواطف مردم و بيدارسازى وجدانها دردها را مطرح كنيد. «مسغبة... مقربة... متربة»
🌿 براى تشويق مردم به كارهاى خير، ابتدا الطاف خدا را يادآور شويد. «عينين - لساناً شفتين - يتيما ذا مقربة»
🌿 اسلام به مسائل مادى طبقه محروم و لزوم حل مشكلات آنان تأكيد و اصرار دارد. «يتيماً مسكيناً»
🌿 سرمايه ها خرج مى شود ولى مهم مسير خرج است. «اهلكت مالاً لُبداً... فلا اقتحم العقبة... فكّ رقبة... او اطعام...»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۷ تا ۲۰ سوره بلد 🕊
🍃 ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ (۱۷)🍃
🍃أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (۱۸)🍃
🍃وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ (۱۹)🍃
🍃عَلَيْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ (۲۰)🍃
ترجمه :
🍃 سپس از كسانى باشد كه ايمان آورده و همديگر را به شكيبايى و مهربانى سفارش كرده اند.🍃
🍃آنان اصحاب يمين هستند.🍃
🍃و كسانى كه به آيات ما كفر ورزيدند اصحاب شومى و شقاوت هستند.🍃
🍃بر آنان آتشى سرپوشيده و فراگير احاطه دارد.🍃
عبارت «ثمّ كان من الّذين آمنوا» دو گونه معنا شده است:
الف: كارهاى خير مثل آزاد كردن برده و سير كردن گرسنه، بسترى براى گرايش به ايمان و سفارش ديگران به كارهاى نيك است.
ب: مقام و ارزش ايمان، بالاتر از سير كردن گرسنه و آزادى برده است، لذا با كلمه «ثمّ» فاصله شده است.
«ميمنة» از يمن و يمين به معناى ميمنت و مباركى است و اصحاب ميمنة يعنى كسانى كه بركت دائمى، ملازم و مصاحب آنان است. گويا اصحاب ميمنه همان كسانى باشند كه نامه عملشان به دست راستشان داده مى شود.
«مشئمة» از شوم به معناى نامبارك است و كلمه «مؤصدة» از «ايصاد» به معناى بستن درب و محكم كردن آن است.
در قرآن، چهار بار كلمه «تواصوا» به كار رفته است: يك بار «تواصوا بالحق»، دو بار «تواصوا بالصبر» ويك بار «تواصوا بالمرحمة».
تكرار كلمه «تواصوا» در يك آيه، يا براى تأكيد است و يا براى آنكه هر يك از صبر و مرحمت، يك تكليف مستقل هستند و با ترك يكى زمينه ديگرى از بين نمى رود.
هيچكس بى نياز از سفارش و تشويق نيست. كلمه «تواصوا» كه در قالب باب تفاعل آمده، به معناى آن است كه سفارش به نيكى ها بايد طرفينى و به صورت يك جريان عمومى باشد نه يك طرفه.
در آيات قبل سفارش شد كه به يتيم و مسكين رسيدگى كنيم، در اين آيه مى فرمايد: ديگران را هم به رسيدگى و رحم كردن سفارش كنيم. «تواصوا بالمرحمة»
با اينكه معمولاً در كنار «آمنوا»، «عملوا الصالحات» به كار مى رود، ولى در اينجا به جاى «عملوا الصالحات»، «تواصوا بالصبر و تواصوا بالمرحمة» آمده است گويى اين دو سفارش، خود عمل صالح است.
اسلام، علاوه بر كار نيك، به عقائد و انگيزه هاى افراد نيز توجه كامل دارد يعنى فرد علاوه بر آزاد كردن برده و اطعام بينوايان بايد اهل ايمان نيز باشد. چه بسيارند كسانى كه حاضرند كمك هاى مالى و خدمات انسان دوستانه ارائه دهند ولى حاضر نيستند مكتب و راه و استدلال حق را بپذيرند! اينگونه افراد نيز واماندگانند و از عقبه ها و گردنه ها عبور نكرده اند، لذا قرآن مى فرمايد: شرط عبور از گردنه، خدمات و كمك هاى مالى به اسير و مسكين و يتيم است به شرط آنكه همراه با روحيه حق پذيرى و ايمان باشد. «ثم كان من الّذين آمنوا»
شايد مراد از دوزخ سرپوشيده، همان باشد كه در آيه اى ديگر مى فرمايد: «لهم من جهنّم مهاد و من فوقهم غواش»
📌 پیام ها
🌿 ايمان، شرط پذيرش كارهاى نيك است. «ثم كان من الّذين آمنوا»
🌿 همه مسلمانان بايد يكديگر را به صبر و رحمت سفارش كنند. «آمنوا و تواصوا»
🌿 دانستن كافى نيست، گفتن و شنيدن نيز مؤثر است. «تواصوا»
🌿 بهترين معروف ها كه بايد به آن سفارش شود، صبر و رحمت است. «تواصوا بالصبر و تواصوا بالمرحمة»
🌿 بعد از خودسازى بايد ديگران را به كار خير دعوت كرد. «تواصوا بالمرحمة»
🌿 تشكر از نعمت چشم، ديدن آيات الهى و تشكر از نعمت زبان، سفارش به ديگران است. «تواصوا»
🌿 ايمان و صبر و محبّت، مايه بركت است. «اولئك اصحاب الميمنة»
🌿 كسى كه با كفر و بخل، روى حق و رحمت را بپوشاند در قيامت در آتشى سرپوشيده قرار خواهد گرفت. «عليهم نار مؤصدة»
🌿 مؤمنانى كه به سير كردن گرسنه و آزادى برده موفق شوند، هم براى جامعه، مايه خير و بركت هستند و هم آخرت خود را آباد كرده اند و چه ميمنت و بركتى بالاتر از اين؟ «اصحاب الميمنة»
🌿 هركارى با بردبارى و پايدار به نتيجه مى رسد و لذا سفارش به صبر، مقدّم بر هر امرى است. «تواصوا بالصبر»
🌿 منشأ هرگونه شوى و پليدى، به كفر و حق پوشى بازمى گردد. «والّذين كفروا... هم اصحاب المشئمة»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر سوره بلد به صورت متن 🕊
🕊️ کتاب تفسیر نور 🕊️
🕊 حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی🕊