بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيم
تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ
(القدر - ٤)
🔰ترجمه :
در آن شب فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان براى انجام دادن كارها نازل مىشوند.
🔰تفسير :
١ - مراد از روح مخلوق عظیمی است ما فوق فرشتگان چنانکه در حدیثی از امام صادق (علیه السّلام) نقل شده است که شخصی از آن حضرت سؤال کرد آیا روح همان جبرئیل است؟ امام (علیه السّلام) در پاسخ فرمود جبرئیل از ملائکه است، و روح اعظم از ملائکه است، مگر خداوند متعال نمیفرماید: ملائکه و روح نازل میشوند؟
٢ - منظور از من کل امر این است که فرشتگان برای تقدیر و تعیین سرنوشتها و آوردن هر خیر و برکتی در آن شب نازل میشوند، و هدف از نزول آنها انجام این امور است.نزول فرشتگان و سردسته ایشان جبرئیل به کره زمین، جهت دعای خیر و طلب آمرزش برای کسانی است که شب زندهداری مینمایند و به عبادت میپردازند و از خدای سبحان طلب مرحمت و مغفرت میکنند. وخیر و برکتی را با خود به ارمغان میآورند.
٣ - مقصود از روح که در این شب نازل میشود عنایت خداوند یکتا و تصرف بیواسطه خداوندعزوجل در هستی است. همان روح که خداوندعزوجل در آدم دمید
✅ خدايا : تقدیر و سرنوشت ما را پر ازخیر و برکت قرار بده.
التماس دعا
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيم
سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ
(القدر- ٥)
🔰ترجمه :
آن شب تا دمِ صبح صلح و سلام است.
🔰تفسير :
١ - کلمه سلام و سلامت به معنای عاری بودن از آفات ظاهری و باطنی است. و جمله سلام هی اشاره به این مطلب دارد که عنایت الهی تعلق گرفته است به این که رحمتش شامل همه آن بندگان بشود که به سوی او روی می آورند و نیز به اینکه در خصوص شب قدر باب عذابش بسته باشد. به این معنا که عذابی جدید نفرستد. و لازمه این معنا این است که در این شب کید شیطان ها هم مؤثر واقع نشود چنانکه در بعضی از روایات نیز به این معنا اشاره شده است.
٢ - بعضی از مفسرین گفته اند مراد از کلمه سلام این است که در شب قدر ملائکة از هر مؤمن مشغول به عبادت بگذرند سلام می دهند.
٣ - شبی که ملائکه و روح به امر خداوندعزوجل به زمین میآیند و شبی که تا صبح در آن سلام و درود است. شب عظیمی است، آن را غنیمت شمارید. بنابر یکی از تفاسیری که گفته شد شبِ نزول قرآن کریم است ، شب مشخص شدن حلال و حرام، شبِ مشخص شدن همه چیز، شب تشریع الهی و سعادت جاودانگی بشر، شب سلام؛ سلام و آرامشی که جز با اجرای احکام الهی حاصل نمیشود، شبِ قانون الهی و قرآنی. بنابراین، اگر این شب را گرامی و خاطراتش را زنده نگه داشته باشیم، با این مناسبت پیوند میخوریم و در فضای آن به سر میبریم و عزم و تلاش و همت خود را بازمییابیم تا در این خط باقی بمانیم؛ خط سلام و صلح و خیر و فضیلت خطی که بر اثر والایی مقام فراتر از ادراک ماست.
✅ خدايا : تقدیر ما را زیبا و با برکت مقرر فرما.
التماس دعا
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيم
قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ
(الشورى - ٢٣)
🔰ترجمه :
بگو: بر اين رسالت مزدى از شما، جز دوست داشتن خويشاوندان، نمىخواهم.
🔰تفسير :
١ - خدای متعال اجری برای رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله وسلم) معين فرموده و آن عبارت است از مودت نسبت به اقربای آن حضرت.
٢ - از آنجا که ابلاغ این رسالت از سوی پیامبر بزرگوار(صلّی اللّه علیه وآله وسلم ) این توهّم را ایجاد میکرد که او چه اجر و پاداشی در برابر رسالت خود از مردم میطلبد.
٣ - به دنبال این سخن به پيامبراکرم( صلیاللهعلیهوآله وسلم)دستور میدهد بگو من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمیکنم جز دوست داشتن نزدیکانم.
٤ - دوستی ذوی القربی بازگشت به مسأله ولایت و قبول رهبری ائمه معصومین (علیهم السّلام) از دودمان پيامبراکرم(صلّی اللّه علیه و آله وسلم) میکند که در حقیقت تداوم خط رهبری پيامبراکرم(صلّی اللّه علیه و آله وسلم )و ادامه مسأله ولایت الهیه است و پر واضح است که قبول این ولایت و رهبری همانند نبوت پيامبراکرم(صلّی اللّه علیه و آله وسلم ) سبب سعادت خود انسانها است و نتیجهاش به خود آنها بازگشت میکند.
٥ - احمد بن حنبل در فضائل الصحابه با سند خود از سعید بن جبیر از عامر چنین نقل میکند هنگامی که اين آیه شریفه نازل شد اصحاب عرض کردند ای رسول خدا خویشاوندان تو که مودت آنها بر ما واجب است چه کسانی هستند؟
فرمود : علی و فاطمه و دو فرزند آن ایشان و این سخن را سه بار تکرار فرمود.
✅ خدايا : ما را از دوستداران اهل بیت( علیهم السلام )قرار بده.
التماس دعا
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيم
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ (المائده - ٦٧)
🔰ترجمه :
اى پيامبر آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، ابلاغ كن؛ و اگر نكنى پيامش را نرساندهاى. و خدای متعال تو را از گزند مردم نگاه مىدارد. آرى، خدای متعال گروه كافران را هدايت نمىكند.
🔰تفسير :
١ - همهى مفسّران شيعه به اتكاى روايات اهل بيت (عليهم السلام) و نيز بعضى از مفسّران اهلسنت به عنوان يكى از مصاديق آيه شريفه را مربوط به نصب حضرت على (عليه السلام) در غدير خم به ولايت و امامت دانستهاند.
٢ - در قرآن کریم تنها در اين آيه شریفه است كه پيامبر اكرم (صلیاللهعلیهوآله وسلم)نسبت به كتمان پيام تهديد شده كه اگر نگويى تمام آنچه را كه در ٢٣ سال رسالت گفتهاى هدر مىرود.
٣ - پس بايد ديد چه پيام مهمى است كه اين گونه بيان مىشود؟پيامبراکرم ( صلیاللهعلیهوآله وسلم)به حضرت على (عليه السلام) فرمود اگر آنچه درباره ولايت تو است به مردم نرسانم تمام اعمال من محو مىشود.
در اين آيه شریفه چند نكته است كه جهتگيرى محتوايى آن را روشن مىكند:
🔹در اين آيه شریفه بجاى يا أيّها النّبى تعبير يا أَيُّهَا الرَّسُولُ آمده است كه نشانهى يك رسالت مهم است.
🔹به جاى فرمان أبلغ فرمان بَلِّغْ آمده كه نشانهى ابلاغ قطعى و رسمى و مهم است.
🔹پيامبراکرم( صلیاللهعلیهوآله وسلم)نسبت به نرساندن يك پيام مهم تهديد شده كه اگر نگويد همهى زحماتش به هدر مىرود.
🔹رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله وسلم)از عواقب كارى هراس دارد كه خداوندعزوجل او را دلدارى مىدهد كه ما تو را از شر مردم نگه مىداريم.
🔹پيامبراکرم( صلیاللهعلیهوآله وسلم)از جان خود نمىترسد. زيرا در روزگار تنهايى كه با بتپرستان مبارزه مىكرد و در جنگها بامشركان درگيرنظامى داشت.
🔹در آيه شريفه پيامى است كه به لحاظ اهميّت، با همه پيامهاى دوران نبوّت و رسالت، برابر است كه اگر اين پيام به مردم نرسد، گويا همهى پيامها محو مىشود.
🔹محتواى پيام بايد مسألهاى اساسى باشد، وگرنه در مسائل جزئى و فردى، اين همه تهديد و دلدارى لازم نيست.
🔹پيام آيه شريفه مربوط به توحيد و نبوّت و معاد نيست، چون اين اصول در روزهاى اوّل بعثت در مكّه بيان شده و نيازى به اين همه سفارش در اواخر عمر آن حضرت ندارد.
🔹پيام آيه شريفه مربوط به نماز، روزه، حج، زكات، خمس و جهاد هم نيست، چون اينها در طول رسالت بيان شده و هراسى در كار نبوده است.پس محتواى اين پيام مهم كه دراواخر عمرشريف پيامبراکرم( صلیاللهعلیهوآله وسلم)نازل شده چيست.
٤ - پيامبر خدا( صلیاللهعلیهوآله وسلم) در ميان انبوه ياران بر فراز منبرى از جهاز شتران قرار گرفت و خطبهاى طولانى خواند. ابتداى خطبه توحيد، نبوّت و معاد بود كه تازگى نداشت. سخن تازهاى كه بود اين بود كه پيامبراکرم( صلیاللهعلیهوآله وسلم)خبر از رحلت خود داد و نظر مسلمانان را نسبت به خود جويا شد. همه نسبت به كرامت و عظمت و خدمت و رسالت او در حد اعلا اقرار كردند. وقتى مطمئن شدكه صدايش به همهى مردم، در چهار طرف مىرسد پيام مهم خود را نسبت به آينده بيان كرد. و فرمود مَن كنتُ مولاه فعلىّ مولاه هر كه من مولاى اويم علىّ مولاى او است و بدين وسيله جانشينى حضرت على (عليه السلام) را براى پس از خود به صراحت اعلام داشت.
✅ خدايا : ما را از پیروان امیرالمؤمنین( علیهالسلام) و از دوستداران آن حضرت و فرزندان آن حضرت قرار بده.
التماس دعا
بسم الله الرحمن الرحیم
مظلومیت و غربت و نحوهی
شهادت امام صادق (علیه السلام)
امام( علیهالسلام) در سالهاي آخر عمر خود شديداً لاغر و ضعيف شده بود و به تعبير يکي از افرادي که امام( علیهالسلام) را درآن روزگار ديده بود از او چيزي نمانده بود جز سرش، کنايه ازاينکه بدن کاملاً فرسوده ونحيف شده بود. سراسرزندگي خود را به دشواري وسختي ورنج آفريني گذشته بود. ودرسالهاي آخر عمربر ميزان محدوديت واحضار وتهديد او اضافه مي شد که اين خود بر خستگي ورنج آن حضرت مي افزود.
روزي منصور به وزير دربارخود ربيع گفت همين اکنون جعفربن محمد (امام صادق( عليه السلام)) رادراينجا حاضر کن .
ربيع فرمان منصور را اجرا کرد حضرت صادق( عليه السلام) را احضار نمود، منصور باکمال خشم و تندي به آن حضرت رو کرد وگفت:
خدا مرا بکشد اگر تو رانکشم آيا درمورد سلطنت من اشکال تراشي مي کني ؟
امام( علیهالسلام) فرمود آن کس که چنين خبري به تو داده دروغگو است ...
ربيع مي گويد امام صادق( عليه السلام) راديدم هنگام ورود لبهايش حرکت مي کند، وقتي که کنارمنصور نشست، لبهاي حضرت حرکت مي کرد ولحظه به لحظه ازخشم منصور کمتر مي شد .
وقتي که امام صادق( عليه السلام) ازنزد منصور رفت، پشت سرامام( علیه السلام) رفتم وبه اوعرض کردم
وقتي که شما وارد برمنصور شديد منصور نسبت به شما بسيار خشمگين بود ولي وقتي که نزد او آمدي ولبهاي شما حرکت کرد خشم او کم شد شما لبهايتان را به چه چيز حرکت مي دادي ؟
امام صادق( عليه السلام) فرمود : لبهايم رابه دعاي جدم امام حسين ( عليه السلام) حرکت مي دادم وآن دعا اين است :
◾يا عُدَّتي عِندَ شِدَّتي وَيا غَوثِي عِندَ کُربَتي اَحرِسنِي بِعَينِکَ الَّتي لا تَنامُ وَاکَنِفنِي بِِرُکنِکَ الذَّي لايُرام
اي نيرو بخش من هنگام دشواريهايم واي پناه من هنگام اندوهم به چشمت که نخوابد مرا حفظ کن ومرا درسايه رکن استوار وخلل ناپذيرت قراربده
◾آتش کشيدن خانه امام صادق(عليه السلام)
مفضّل بن عمر مي گويد منصور دوانيقي براي فرماندار مکه ومدينه حسن بن زيد پيام داد خانه جعفر بن محمد ( امام صادق (علیه السلام) را بسوزان اواين دستور را اجرا کرد وخانه امام صادق( عليه السلام) را سوزانيد که آتش آن تا به راهرو خانه سرایت کرد، امام صادق ( عليه السلام) آمد ومیان آتش گام برمي داشت ومي فرمود : اَنَا بنُ اَعراقِ الثَّري اَنا بنُ اِبراهِيمَ خَليلِ اللهِ
منم فرزند اسماعيل که فرزندانش مانند رگ وريشه دراطراف زمين پراکنده اند منم فرزند ابراهيم خليل خدا که آتش نمرود براو سرد وسلامت شد.
◾برنامه قتل امام صادق (عليه السلام)
سرانجام منصور نتوانست پيشرفت امام( علیهالسلام) را ببيند و عظمت او را تحمل نمايد. طرح قتل او را از طريق مسموم کردن تهيه نمود.
نکته ناگفته این که بني عباس درس مسموم کردن امامان(علیهمالسلام) رااز پيشوايان راستين خود يعني بني اميه آموختند.
منصور توسط والي خود درمدينه امام ( علیهالسلام)را با انگور زهرآلود به شهادت رساند وبعد حيله گرانه به گريه وزاري وعزاداري او پرداخت. اينکه درامر شهادت امام( علیهالسلام) منصور دست داشته جاي شکي براي ما نيست، زيرا که خود بارها گفته بود که او چون استخواني درگلويم گير کرده است.
شايد منصور جداً وقلباً دوست نداشت امام ( علیهالسلام) رابکشد ولي چه مي توان کرد که مقام است وسلطنت پست است وموقعيت. مگر هرکسي مي تواند از آن بگذرد؟ امرشهادت او را توسط منصور، برخي چون ابوزهره انکار کرده اند بدليل ابراز تأسف منصور ازمرگ او وهم گفته اند که اين امر خلاف تحکيم پايه هاي حکومت او بود. ديگران هم همين افکار راداشته اند ويا برخي ديگر ازآن به ترديد ياد کرده اند. ولي باتوجه به سابقه برخورد واحضار وتهديد منصور، وبا توجه به اعمال زمامداران پس از او معلوم مي شود بني عباس چون بني اميه درخط امام کشي بودند وآنها شش تن ازامامان( علیهمالسلام) ما را مسموم کرده اند. آري او پس از قتل امام( علیهالسلام) ابراز تأسف هم کرد وآن مصلحتي بود.
ایام شهادت امام صادق (علیه السلام) بر همه پیروان مکتب آن امام همام تسلیت و تعزیت باد.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيم
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ (التوبه - ١١٩)
🔰ترجمه :
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، از خدای بزرگ پروا كنيد و با راستان باشيد.
🔰تفسير :
١ - آيه شريفه مؤمنين را دستور میدهد به اينكه تقوی پيشه نموده و ازصادقين در گفتار و كردارشان پيروی كنند، و اين غير از آن است كه بفرمايد شما نيز مانند صادقين باشيد زيرا اگر آن بود میبايستی بفرمايد و از صادقين باشيد نه اينكه بفرمايد و با صادقين باشيد.
٢ - صادقین آنهایی هستند که تعهدات خود را در برابر ایمان به پروردگار به خوبی انجام میدهند نه تردیدی به خود راه میدهند نه عقب نشینی میکنند، نه از انبوه مشکلات میهراسند بلکه با انواع فداکاریها صدق ایمان خود را ثابت میکنند.
٣ - شک نیست که این صفات مراتبی دارد که بعضی مانند امامان معصوم (علیهم السّلام) در قله آن قرار گرفتهاند و بعضی دیگر در مرحله پایین تر.
٤ - درروايات شيعه و سنى واز امام صادق (علیه السلام) روایت است كه مراد از صادقين محمّد (صلى الله عليه و آله وسلم) و آلمحمّد (عليهم السلام) مىباشند.
✅ خدايا : ما را عامل به فرمایشات ائمه اطهار( علیهمالسلام) قرار بده.
التماس دعا
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيم
إِنَّما يُرِيدُ اللَّـهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً
(الاحزاب - ٣٣)
🔰ترجمه :
خدای متعال فقط میخواهد آلودگی را از شما خاندان پیامبر بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.
🔰تفسير :
١ - آیه تطهیر صرف نظر از اینکه در شأن چه کسانی نازل شده باشد گویای فضیلتی بی نظیر برای آن افراد است. به همین جهت مجادلههاى كلامى فراوانى پیرامون این آیه شریفه در گرفته است.
٢ - أَهْلَ الْبَيْتِ در عرف قرآن کریم اسم خاص است كه هر جا ذكر شود منظور از آن، اين پنج تن هستند، يعنی رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله وسلم) و علی و فاطمه و حسنين ( علیهمالسلام) و بر هيچ كس ديگر اطلاق نمیشود، هر چند كه از خويشاوندان و اقربای آن جناب باشد، البته اين معنا معنايی است كه قرآن كريم لفظ مذكور را بدان اختصاص داده و اگر نه به حسب عرف عام كلمه مزبور برخويشاوندان نيز اطلاق میشود.
٣ - خدای سبحان میخواهد تمامی انواع پليديها، و هياتهای خبيثه، و رذيله، را از نفس شما ببرد، هياتهايی كه اعتقاد حق، و عمل حق را از انسان میگيرد، و چنين ازالهای با عصمت الهی منطبق میشود، و آن عبارت است از صورت علميهای در نفس كه انسان را از هر باطلی چه عقايد و چه اعمال حفظ میكند پس آيه شريفه يكی از ادله عصمت اهل بيت( عليهم السلام) است.
٤ - خدای سبحان مستمرا و دائما اراده دارد شما را به اين موهبت يعنی موهبت عصمت اختصاص دهد به اين طريق كه اعتقاد باطل و اثر عمل زشت را از شما اهل بيت( عليهم السلام) ببرد و در جای آن عصمتی بياورد كه حتی اثری از آن اعتقاد باطل و عمل زشت در دلهايتان باقی نگذارد.
۵ - رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) مثل اهلبیت( علیهمالسلام) من مثل كشتى نوح است هر کس بر آن سوار شد نجات یافت و هر کس تخلف نمود در آتش افتاد. زیرا اطاعت از دستورهای اهلبیت( علیهمالسلام) انسان ها را به سعادت ورستگارى رهنمون میسازد.
✅ خدايا : ما را از پیروان حقیقی اهل بیت ( علیهمالسلام) قرار بده.
التماس دعا
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيم
فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا
(الكهف - ١١)
🔰ترجمه:
پس هر که به لقای پروردگارش امید دارد باید کاری شایسته انجام دهد.
🔰تفسير :
١ - هر کس امید لقای پروردگارش را دارد باید عمل صالح انجام دهد.
٢ - لقای پروردگار که همان مشاهده باطنی ذات پاک او با چشم دل و بصیرت درون است گر چه در این دنیا هم برای مؤمنان راستین امکانپذیر است اما در قیامت به خاطر مشاهده آثار بیشتر و روشن تر جنبه همگانی و عمومی پیدا میکند.
٣ - انسان نباید کسی را در عبادت پروردگارش شریک سازد.
٤ - خلوص و اخلاص در عمل اگر نباشد عمل رنگ صالح به خود نخواهد گرفت. در حقیقت عمل صالحی که از انگیزه الهی و اخلاص سر چشمه گرفته و با آن آمیخته شده است گذر نامه لقای پروردگار است.
٥ - عمل خالص تا آن حدّ در اسلام مورد اهمیت است که در حدیثی از پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله وسلم) میخوانیم: کسی که چهل روز اعمال خود را خالصانه انجام دهد خداوندعزوجل چشمههای حکمت و دانش را از قلبش بر زبانش میگشاید.
✅ خدايا : اخلاص در اعمال و فرائض را به ما مرحمت فرما.
التماس دعا
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّـهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ
(المائده - ۵۵)
🔰ترجمه :
ولیّ شما تنها خدای متعال و پیامبر او است و کسانی که ایمان آوردهاندهمان کسانی که نماز برپا میدارند و در حال رکوع زکات میدهند.
🔰تفسير :
١ - در شأن نزول آیه شریفه آمده است سائلى وارد مسجد رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) شد و از مردم درخواست كمك كرد. كسى چیزى به او نداد. حضرت على (علیه السلام) در حالى كه به نماز مشغول بود، در حال ركوع، انگشتر خود را به سائل بخشید. در تكریم این بخشش این آیه شریفه نازل شد.
٢ - روايات بسياری از طريق اماميه و هم از طريق خود اهل سنت هست كه همه دلالت دارند بر اينكه اين دو آيه شريفه در شان علی بن ابی طالب (عليهماالسلام) وقتی كه در نماز انگشتر خود را صدقه داد نازل شده است، بنا بر اين ، اين آيه شريفه متضمن حكم خاصی هست و شامل عموم مردم نيست.
٣ - اولياء و ياوران شما يهود و نصارا و منافقين نيستند،بلكه اولياء و ياوران شما خدای سبحان و رسول او هستند وآن مؤمنين كه نماز بپا می دارند و زكات میدهند و در همه اين احوال خاضع هستند يا آنهايی كه زكات میدهند در حالی كه خود فقير و تنگدست هستند.
٤ - در اسلام ركوع در غيرنماز حتی برای خداوندعزوجل مشروع نيست، برخلاف سجود كه در غير نماز هم مشروع است، چون ركوع خشوع و اظهار ذلت هست يعنی خود را كوچك نمودن ولوخم نشده باشد.
✅ خدايا : به ما توفیق عطا فرما تا از پیروان حقیقی ائمه اطهار( علیهمالسلام) باشیم.
التماس دعا