📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 69
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۲۳ و ۲۴ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین-فان تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها النّاس و الحجارة اعدّت للکافرین»
🚸🚸🚸🚸
💠گفتیم که معجزه یک کار حکیمانه و #عقلی است نه عوامانه اگرچه مردم عوام گرایش بیشتری به آن دارند چون هضم معجزه برایشان از هضم برهان های عقلی راحتتر است. اکنون نکات دیگر این دو آیه را بررسی می کنیم.
🔰«عبدَنا» به پیامبر بر میگردد. در مورد هیچ پیامبر دیگری نشده که بدون اینکه نام پیامبر را ببرد از لفظ عبد استفاده کند.
🔰فاتوا بسورةٍ: #سوره، قطعه ای از کلام و سلسله ای از معارف است که محتوای خود را جمع کرده باشد همانطور که سورِ بَلَد(دیوار شهر) شهر را در بر می گیرد. همچنین سوره به معنای #درجه و رتبه است به این معنا که هر سوره درجه ای از درجات معارف الهی است.
🔰من مِثله: آیا «مِثل» به مُنزَل(قرآن) بر می گردد یا به عَبد(پیامبر)؟ عده ای گویند به #عبد بر می گردد چون در دیگر آیات مانند آیه ۳۸ یونس، مثل به قران برگشته است. در مقابل باید گفت که در آن آیات #عبد وجود نداشت.
اما از جهتی بازهم می توان گفت که مثل به منزَل بر می گردد زیرا اگر به عبد برگردد معنایش این است که سوره ای از امثالِ این عبد که «شخصی امّی و بیسواد» است بیاورید؛ درحالیکه در ادامه آیه آمده که بروید شهدائتان را نیز با خود همراه کنید و آیه ۱۳ هود بجای عبارت «و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین» گفته «و ادعوا من استطعتم من دون الله ان کنتم صادقین» پس #شهدا به معنای هر کسی غیر از خداست نه اینکه فقط به اشخاص امّی اشاره داشته باشد. بعلاوه اینکه آیات ۳۸ یونس و ۱۳ هود نیز «مثل» را به منزل و قران برگردانده اند.
♦️سوره فیل و لایلاف قریش یکی نیستند چنانکه ضحی و الم نشرح نیز یکی نیستند اگرچه عده ای گفته اند اینها یکی هستند.(توضیح در صوت)
✅حال که شرح آیه ۲۳ بقره به پایان رسید در آیه ۲۴ باید بگوییم که قران #کتاب_هدایتگر است نه صرفاً علمی؛ لذا بجای اینکه در یک متن کاملاً عقلی بگوید «اگر نتوانستید مانند قران بیاورید پس این کلام، غیر بشری و الهی است» می گوید «اگر نتوانستید مثل قران بیاورید که نخواهید توانست پس از آتش جهنم بپرهیزید!»
1⃣این آیه خطاب به کفار و وثنیین حجاز و بتهایشان گوید همگیتان خواهید سوخت. اما چیزی شما را نمی سوزاند بلکه خودتان، هیزم آتش جهنمید «وقودها النّاس و الحجارة/بقره_۲۳». گوید #مردم و #حجارة که همان سنگ کبریت(همانند گوگرد) است آتش جهنم را تشکیل می دهد.
🔰اما #وَقود که در آیه مورد بحث ذکر شد، آتشی است که هم خودش را می سوزاند هم دیگران را. آیه گوید خودتان هیزم آتش جهنمید لذا این سوختن از بیرون بدن و روحتان نیست که بتوانید از آن فرار کنید بلکه از #درون آتش می گیرید و راه فراری نیست. برخی گویند وقود به عابد یعنی مشرکین بر می گردد و برخی معتقدند عابد و معبود که بتها را نیز شامل می شود را در بر می گیرد چون بتها از جنس #سنگ بودند.
2⃣ در جای دیگر گوید #قاسطون، آتش جهنمند. لفظ قاسِط دو معنا دارد. یکبار قاسط از کلمه «#قَسط» گرفته شده که به معنای جور و ظلم است این قاسطون، آتش جهنمند «القاسطون فکانوا لجهنّم حطباً/جن_۱۵» و یک جای دیگر قاسِط از لفظ «#قِسط» می آید که به معنای #سهم_دیگران است. و کسی که سهم دیگران را بدهد «مُقسِط» است و مامور خدا «انّ الله یحبّ المقسطین/مائده_۴۲»
3⃣ از سویی خداوند، آتش جهنم را از #ثروت های سرمایه داران می داند. می فرماید ما در قیامت بر پیشانی و پهلو و پشت #سرمایه داران مُترَف که حق محرومین و خداوند را بصورت زکات و خمس و غیره نمی دهند با نقره و طلاهایشان مهر می زنیم.(توبه_۳۵) دلیلش این است که وقتی که اینها فقرا را می بینند ابتدا چهره عبوس می کنند سپس به صورت نیم رخ و از روی بی اهمیتی به آنها می نگرند و نهایتاً به آنها پشت می کنند.
❌این آتش اگرچه در آیات مختلف مانند آیه مورد بحث برای #کافران آماده شده است (اعدّت للکافرین/بقره_۲۴) اما این ها تنها نمونه بارز کسانیند که در آتش می سوزند لذا اگر مسلمانان نیز گناه کنند در همین آتش خواهند سوخت.
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 141
🔖 آیات: ۵۰ تا ۵۳
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۵۰ سوره مبارکه بقره:
«واذ فرقنا بکم البحر فانجیناکم واغرقنا آل فرعون وانتم تنظرون»
و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که دریا را برای شما شکافتیم؛ و شما را نجات دادیم؛ و فرعونیان را غرق ساختیم؛ در حالی که شما تماشا میکردید.
✅آیه ۵۱ سوره بقره:
«واذ واعدنا موسی اربعین لیلة ثم اتخذتم العجل من بعده وانتم ظالمون»
و (به یاد آورید) هنگامی را که با موسی چهل شب وعده گذاردیم؛ (و او، برای گرفتن فرمانهای الهی، به میعادگاه آمد؛) سپس شما گوساله را بعد از او (معبود خود) انتخاب نمودید؛ در حالی که ستمکار بودید.
✅ آیه ۵۲ بقره:
«ثم عفونا عنکم من بعد ذلک لعلکم تشکرون»
سپس شما را بعد از آن بخشیدیم؛ شاید شکر (این نعمت عفو را) بجا آورید.
✅ آیه ۵۳ بقره:
«واذ آتینا موسی الکتاب والفرقان لعلکم تهتدون»
و (نیز به خاطر آورید) هنگامی را که به موسی، کتاب و وسیله تشخیص (حق از باطل) را دادیم؛ تا هدایت شوید.
🔹🔹🔹🔹
1⃣خدا کسی را که دینی غیر از دین خدا را از طریق #تحمیل یا #فریب بر مردم غالب کند اصلا نمیبخشد و هم در دنیا و هم در آخرت به بدترین وضعیت عذاب میکند.
2⃣پس فرقی بین فرعون و سامری و آل آنها (تابعان آنها) نیست. #آل یعنی کسانی که به دیگری رجوع میکنند پس آل فرعون یعنی کسانی که در کفر به فرعون رجوع میکنند.
3⃣طبق آیات قرآن، مردم، ماده خام و #هیزم جهنمند اما فرعون، #وقود جهنم است یعنی ماده آتشزای جهنم که هم خود مشتعل است و دیگری را مشتعل میکند و آتش میزند. #حجاره و سنگ آتش هم بتهایی هستند که پرستش شده اند.
4⃣خدا از توده مردم با توبه و کمی تنبیه میگذرد اما از فرعون، سامری، آل فرعونها و سنگهای آتش جهنم(بتها) نمیگذرد.
5⃣خدا گوید از #حس کمی بالاتر بیایید و معجزه را با #عقل اثبات کنید تا کسی نتواند آنرا رد کند یا شبیه معجزه را بر شما غالب کند.
6⃣انسان باید ابتدا «فرق ماهوی» معجزه با دیگر علوم غریبه مانند سحر چیست؟ حالا باید «مصداقها» را مشخص کرد که کدامشان معجزه و کدام سحر است؟ سپس باید تحلیل عقلی کرد که چه «ارتباطی» بین معجزه و صدق دعوای نبوت وجود دارد. اگر این سه مرحله بصورت پشت سر هم پاسخ داده شد دیگر به #حس متکی نیست بلکه به #عقل متکی بوده و دیگر سامری ها نمیتوانند انسانها را با حس منحرف کنند، دیگر موسی و سامری تاثیر مشابه بر انسانها نخواهند گذاشت.
7⃣اتخاذ عجل، به معنای «مجسمه سازی» نیست زیرا آنرا برخی فقها حرام و برخی مکروه دانسته اند. معنای اخذ عجل (گوساله طلایی)، #پرستش آن است.
8⃣سپس میفرماید از بنی اسراییل گذشتیم و پرستش گوساله که در دستشان مانده و به نتیجه نرسیده بود را بخشیدیم(و لمّا سقط فی ایدیهم)
9⃣در آیه ۸۸ به بعد سوره طه آمده که برخی اطرافیان سامری به بنی اسراییل گفتند این گوساله خدای شماست(فقالوا هذا الهکم و اله موسی). اینها همان #آل_سامری هستند. خداوند اینها را نیز همانند آل فرعون نمیبخشد.
0⃣1⃣بنی اسراییل سالیان سال «گوساله و گاو» را در #مصر میپرستیدند و با آن آشنا بودند. سامری نیز از همین فرصت استفاده کرد و گوساله ای ساخت. خدا گفت این گوساله که نفع و ضرری نمیرساند پس چرا پرستشش میکنند؟این یک استدلال است. اگر بتها یا فرعون قدرتی داشتند جلوی نابودی خود توسط خدا را میگرفتند.
1⃣1⃣موسی به سامری گفت چرا اینکار را کردی؟ گفت #نفس_مسوله مرا گول زد و باطل را برایم شبیه حق کرد.
2⃣1⃣عذاب #سامری این بود که اولا تا زنده است منزوی خواهی بود حال یا از روی بیماری وی و ترس از وی است یا ترس او از دیگران. عذاب دیگرت هم در آخرت است.
3⃣1⃣عذاب گوساله این بود که خدا به سامری گفت ببین با گوساله چه میکنیم و میسوزانیم و خاکسترش را نیز به #دریا میریزیم تا اثری از آن نماند. فرعون را نیز همینطور به دریا انداختیم تا اثری از آن نماند.
4⃣1⃣به سامری فرمود: تو #هوا_و_هوس خود را که شبیه گوساله شده بود میپرستیدی زیرا قرآن گوید پرستش غیر از خدا در اصل پرستش هوای خود است.
5⃣1⃣خدا به دریا فرمود که جسد فرعون را همان حوالی نگه دار و از منظر مردم دور نکن تا آن جسد را مرتبا ببینند و درس بگیرند.
6⃣1⃣عذاب #آل_سامری، همانند عذاب آل فرعون بودند. آل سامری با مردم عادی فرق میکردند و خودشان دعوت کننده به پرستش این گوساله طلایی بودند لذا عذابی دردناکتر از مردم عادی پیدا کردند.
7⃣1⃣حضرت صادق فرمود: (اعرف الحق، تعرف اهله) یعنی ابتدا #حق را بشناسید و «افراد» را با آن بسنجید نه اینکه دینتان را از افراد بگیرید و اگر افراد فاسد شدند یا اشخاص دیگر حرف دیگری زدند شما هم دینتان را از دست بدهید.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190