✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه: ۳۳
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: صراط الذین انعمت علیهم-غیرالمغضوب علیهم-ولا الضالین
🔹 گفتیم که طی کردن صراط مستقیم تنها مرهون نعمت الهیست و این نعمت ظاهری نیست چون نعمت ظاهری که در دست کفار نیز هست و اگر راهزن نباشد راهگشا نیست.در آیه ۱۱۹ نساء، شیطان گوید من انسانهارا با #آرزوها و تمنیاتشان گمراه میکنم و آیه ۳۹ حجر، قرآن این آرزوها و تمنیات را ناشی از زیبا نشان دادن #زینت های زمین از طرف شیطان به انسان میداند.
📍آیه ۷ و ۸ کهف، تمام زینتهای روی زمین را برای زمین میداند (زینةً لها) نه اینکه زینت انسان باشند. قرآن، زینت انسان را درونی و ایمانِ انسان میداند که خدا ایمان را زینت قلب قرار داده است. پس شیطان زینت حقیقیِ انسان را با نشان دادن زیبایی زینتهای زمین از انسان میگیرد.
#دکترین_بیع
♦️ بسیاری از چیزا اصلا نعمت نیستند اما شیطان آنها را #نعمت الهی جلوه میدهد مانند جهاد نکردن در راه خدا و عدم همکاری با مسلمانان برای رفع شر دشمنان، با این تصور زیبا که نرفتن و نمردن در این جنگها یک نعمت الهیست!
خدا در قرآن میفرماید: در میان شما کسانی هستند که کندی می کنند تا جنگیدن را به عقب بیندازند. حال اگر شما مسلمانان #شهید یا مجروح شوید اینها گویند خدا بر من نعمت داد که با اینها نرفتم و آسیبی ندیدم اما اگر فضل الهی و پیروزی نصیب شما شود آنها گویی اصلا شما را نمیشناسند و ندیدند که جنگیدید و میگویند ای کاش من هم به جبهه میرفتم تا پیروز شوم و غنایم ببرم!
پس قرآن مواردی چون عدم جنگیدن با دشمنان اسلام و مسلمین را نعمت نمیداند اما زینتهایی چون مال و فرزند را نعمت میداند که انسان میتواند آنها را در راه خیر بکار گیرد یا در راه شر.
💠 حال چنین شخصی که عدم همکاری با مسلمین جهت رفع شر را یک نعمت الهی میداند اصلا نمیتواند حقیقت نعمت را بفهمد و لذا وقتی میگوید «صراط الذین انعمت علیهم» یک مجاز گفته نه یک چیز حقیقی!
❗️خدا به چنین افرادی، گوید «شما بنشینید» یعنی خدا نمیخواهد که اینها به جنگ بروند و از اسلام دفاع کنند بلکه میخواهد احیای دینش به دست #خالصان باشد.
دستورِ «نشستن» از سوی خدا، عین فعل اوست بدین صورت که وقتی گوید اینطور بشو، میشود(کُن فیکون) لذا شخص توفیق جنگیدن را با این خطاب از دست میدهد. «امر خدا، فعل اوست» پس اگر کسی دید به سمت چنین خیراتی نمیرود بداند این خواست خداست و باید ازین حالت بترسد و به خدا پناه ببرد.
🔴 #گونه_شناسی_انسان:
1⃣انسانها در سوره حمد سه نوعند:
۱. مُنعم علیه: که خدا این نعمت طی طریق را که مایه تمام سعادت های انسان است، از سوی خود میداند.
۲ و ۳: مغضوب علیهم و ضالین: خدا این دو مورد را به خود نسبت نمیدهد و نمیگوید من اینها را گمراه یا مغضوب کردم بلکه مورد غضب قرار گرفتن و گمراهی را ناشی از عدم استفاده انسان از نعمتها و هدایتها میداند. کسی که مغضوب است گمراه و ضاله نیز هست و برعکس و رابطه این دو تابع درجات مختلف است.
2⃣ در تقسیم بندی دیگر، در سوره واقعه انسانها سه گروه معرفی شدند:
۱. #اصحاب_میمنه: گروهی که با یُمن و برکت زندگی کردند چه برای خود و چه برای دیگران.
۲. #اصحاب_مشئمه: گروهی که کارشان مشئوم و زشت است چه برای خود و چه برای دیگران.
۳. #سابقون و #مقربان: اینها ممتازترین گروهند.
🔺 پس منعَم علیه که تحت نعمات الهیند، خود دو گروهند شامل اصحاب المیمنه و مقربان.
🔺پاداش دو گروه مذکور نیز در بهشت متفاوت است. هر دو از آب گوارای بهشت مینوشند اما درجه خلوص آب متفاوت است. گروهی آب همراه با مقداری #زنجبیل مینوشند (کان مزاجها زنجبیلا) که مزه زنجبیل دارد وگروهی با مزه و مزاج تسنیم.
💎 #تسنیم چیست؟
عینً یَشرِبُ بها المقربون. چشمه ایست که بالاترین مرتبه بهشت یعنی #مقربان از آن مینوشند.
لذا مقام مقربون بسیار بالاتر از ابرار است که گوشه و چند قطره ای از چشمه مقربان را در آب ابرار میریزند.
💠کانال «تفسیر تسنیم»
📥 @tafsire_tasnim1
🔰علامه جوادی آملی:
امروزه شبهاتی بیان می شود که قرآن، #رویای_پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است و قرائت شخص پیامبر از جهان است!
این شبهات در گذشته نیز وجود داشته، این تهمت ها برای همه انبیا نیز مطرح شده است، خود قرآن کریم نیز همین مطلب را بیان می کند؛
♦️ نظریه «قرآن، رویای پیامبر است» توسط #عبدالکریم_سروش، طرح شده است.
🌺کانال تفسیر تسنیم
🌺 @tafsire_tasnim1
@tafsire_tasnim1 |۳۴.mp3
3.33M
🎙صوت درس تفسیر سوره مبارکه #حمد
📆 #جلسه_34
🔺 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ eitaa.com/tafsire_tasnim1
✅ igap.net/tafsire_tasnim
✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه: ۳۴
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: هدایت-آیات آخر سوره حمد
🔅 باید دانست که طبق آیه ۹۳ سوره انبیا، همه انسانها در حال حرکت به سوی خدا هستند (کلٌّ الینا راجعون)، گروهی به سوی #رحمت خدا و گروهی به سمت #غضب خدا...
لذا باید در هر لحظه خود را با دیگران مقایسه کرد که در کدام یک از این دو گروه است.
اگر کسی در صراط مستقیم است یک معیت (همراهی) دارد و یک مغایرت: #معیت با انبیا و صدیقین و شهدا و انبیا و #مغایرت با مغضوب علیهم و ضالین.
🔆 ، این معیت در بهشت است یا شامل حرکت در طریق نیز هست؟
این همراهی در حال طی طریق نیز هست تا رسیدن به بهشت و پس از آن.
همراه، یعنی یک رفیق خوب؛ و رفیق خوب، در راه است. سالکانِ راه با اینها و به دنبال اینها هستند اما اگر با تقوای الهی به جایگان #ولی_اللهی رسیدند دیگر تنها «با» و «به دنبال» آن ۴ گروه نیستند بلکه حالا از ۴ گروه صدیقین و شهدا و ... بوده و خود اسوه سالکان راهند.
♻️انسان توصیه شده که در #مکارم اخلاق و #فضایل، از بقیه سبقت بگیرد. این راه اگرچه در ابتدا طی کردنش سخت است اما در ادامه راحت میشود.
گفته اند علم را با تواضع با هم تحصیل کن و در تواضع مرتبا نمره ات را بالاتر ببر تا از دیگران جلو بیفتی. بدین صورت، خودت #امام_امت میشوی آنگاه باید دست دیگران را نیز بگیری تا از دیگران سبقت گرفته و خود، امام، الگو و پیشوای جامعه شوند. این راه، راه امامت و از اهل بیت شدن است؛ اگرچه نمیتوان پیامبر و امام معصوم شد اما میتوان ولی خدا شد. در باز است اما #همت_عالی میخواهد.
(#دکترین_رقابت_در_فضایل
#نفی_رقابت_اقتصادی_فزاینده)
💠 ۳ نوع روایت داریم که گفته اند:
۱. مُنعَم الیه همان ائمه و پیامبرند.
۲. مغضوب علیهم، یهودیانند.
۳. ضالین و گمراهان، ترسایان و مسیحیان هستند.
🔺 این سه گروه از روایات تنها از باب تعیین مصادیقند، نه اینکه این مصادیق حصری بوده و افراد دیگر نتوانند مصداق صفات منعم الیه، مغضوب علیهم و ضالین شوند.
🔰 حال، انسان چگونه می تواند این معیت و همراهی را به مِن (از آنها شدن) تبدیل کند و از صدیقین و شهدا و ... شود؟ علم مهمتر است یا عمل؟
🔹 هر دو نیاز است اما #علم مهمتر است.
عمل به مثابه #بدن است و علم به مثابه #روح در بدن. آنچه که به عبادات بها و ارزش میدهد میزان معرفت و علم به خداوند است. آنکه خدا را در حد والا شناخت او را عاشقانه میپرستد اما دیگری که تنها با قهر خدا آشنا بود از روی خوف از خدا، عبادت میکند. لذا خداوند در آیه ۱۰ سوره مجادله فرمود ما به مؤمن «درجه» و به مؤمن عالم «درجات» می دهیم زیرا عالم با غیر عالم برابر نیست.
🔺هر درجه ای از علم باعث ارتقای عمل و عبادت است و هر درجه از ارتقای عبادت و عمل، موجب ارتقای علم و معرفت میشود پس رابطه ای دو سویه دارند.
#رابطه_علم_و_عمل
🎁کانال تفسیر تسنیم علامه جوادی
🎁 @tafsire_tasnim1
@tafsire_tasnim1 |۳۵.mp3
3.93M
🎙صوت درس تفسیر سوره مبارکه #حمد
📆 #جلسه_35
🔺 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ eitaa.com/tafsire_tasnim1
✅ igap.net/tafsire_tasnim
✅ خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه: ۳۵
♦️ مفسر: علامه جوادی آملی
موضوع: هدایت-آیات آخر سوره حمد
📚 #محور صراط مستقیم و میزان اعمال، انبیا، اولیا و ائمه معصومین هستند.
در سوره نساء، این محور و میزان را میگوید: «من یطع الله و الرسول فاولئک مع الرین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین»
در مقابل، سوره احزاب، نتیجه عصیان در اطاعت از آن ۴ گروه را، #گمراهی_آشکار میداند: «و من یعصی الله و رسوله فقد ضلّ ضلالاً مبیناً»
💠 صراط مستقیم بین مبدا و مقصد است. این مبدا و مقصد چیست و کجاست؟
این صراط از «خدا» است تا «خدا». از #رب_العالمین که خالق جهان است شروع شده و نهایتا به #مالک_یوم_الدین که پایان جهان است میرسد. البته انتهای راه، یا #رحمت الهیست و یا #غضب الهی.
پس راهها گوناگون است اما تنها یک صراط مستقیم وجود دارد.
💠 قرآن میگوید حضرت موسی کلام خدا را در دنیا میشنید و انسانها در آخرت میشنوند. در این دنیا خداوند با #الفاظ_قرآن با انسان سخن میگوید و در آخرت با #صدا. انسان در قیامت، مظهر اراده فعلی خداوند میشود لذا هر چه بخواهد به محض اراده، انجام میشود.
❗️سالکان و راهیان این صراط مستقیم، کمند لذا حضرت امیرالمومنین میفرماید «لا تستیحشوا من طریق الحق لقلَّة اهله» (از تعداد کمِ راهیانِ راه حق نترسید). خدا در قرآن قول داده که جهنم از انسانهای بدکار پر شود اما در مورد بهش نگفته که بهشت را پر میکنم چون تعداد بهشتیان بسیار کمتر از جهنمیان است اگرچه کثیری از جهنمیان نیز پس از گذراندن مراحل جزا به بهشت وارد میشوند.
💢 شروع طی این طریق بخاطر کم بودن #سالکان راه، ترس دارد و سخت است اما پس از مدتی این ترس از بین میرود. دلیلش آن است که در ابتدای طی راه غالباً مردم میگویند «چرا وقتی اکثر مردم در برابر کفر و طغیان در جهان نمی ایستند من چرا باید خود را بخطر بیندازم و ایستادگی کنم؟»
🍃 همسفران این راه، انبیای پیشین هم هستند. اگرچه راه اسلام بالاتر از راه انبیای پیشین است اما مسلمانان از آن انبیا بالاتر نیستند زیرا این راه همان راه انبیای پیشین است اما شفافتر و فراختر و #بازتر.انبیای پیشین، صراط مستقیم را تا انتها رفته اند اما با این وجود بین پیامبران نیز درجاتیست همانطور که کتابهایشان در یک درجه نیستند.
پس اگرچه راه ما بالاتر است اما این بالایی، همانند بالای زمین نیست بلکه کاملتر از قبل است اما راه عوض نشده است. لذا خداوند گوید «فبهداهم المقتده» (به هدایت پیامبران گذشته،اقتدا کن) نه به خود پیامبر؛ لذا خطوط اصلی راههای ادیان قبلی یکیست ولی راه اسلام کاملتر است.
🍀 کانال «تفسیر تسنیم»
🍀 @tafsire_tasnim1
👈انشالله فردا جلسه ۳۶ از ۳۸ جلسه تفسیر مربوط به سوره حمد در کانال قرار خواهد گرفت...
📚در این اولین شب ماه نزول #قرآن، برای حقیر و تمامی مسلمانان و مستضعفان جهان دعا کنید...
@tafsire_tasnim1 |۳۶.mp3
4.14M
🎙صوت درس تفسیر سوره مبارکه #حمد
📆 #جلسه_36
🔺 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ eitaa.com/tafsire_tasnim1
✅ sapp.ir/tafsire_tasnim
✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه ۳۶
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: نکاتی بر آیات سوره حمد
🔰سوره فاتحة الکتاب، عصاره معارف قرآن کریم است لذا این سوره را #اُمُّ_الکتاب نامیدند.
🔺معارف قرآن ۳ بخش است:
۱. #توحید: به عنوان شناخت مبدأ جهان
۲. #معاد: به عنوان شناخت مقصد جهان
۳. #نبوت: به عنوان شناخت رابطه مبدأ و مقصد
سوره حمد این سه را بخوبی در خود دارد پس ام الکتاب است. «الحمدلله رب العالمین» ناظر به مبدأ است چون به توحید ربوبی پروردگار میپردازد. «مالک یوم الدین» راجع به معاد است و مسأله رابطه بین مبدأ و معاد نیز با «ایاک نعبد و ایاک نستعین» و آیات بعدش بیان شده است که ناظر به وحی، رسالت، دین و راه بین مبدا و معاد است.
🔺شیخ بهایی گوید حمد به ۴ جهت میتواند صورت گیرد که همگی در سوره حمد موجود است شامل:
۱. اگر حمد از روی #خوف است آیه «مالک یوم الدین» را دارد.
۲. اگر در حمد، سخن از #رجا و امیدواری به خداست آیه «الرحمن الرحیم» آنرا دربردارد.
۳. اگر بحث از #شکر نعمت دهنده است، «الحمدلله رب العالمین» را دارد.
۴. و اگر سخن از #حمد_ذاتِ محمود خداست، «الحمدلله» را بیان داشته است.
🔺برخی گویند سوره حمد شامل ۸ بخش است که به ۸ درِ بهشت برمیگردد و اگر انسان در نماز، حمد را با آدابش خواند از هر کدام از ۸ در وارد بهشت میشود که شامل:
۱. درِ معرفت: با گفتن «وجّهت وجهی للذی فطر السماوات و الارض» قبل از سوره حمد ۲. درِ ذکر: با گفتن بسم الله ۳.درِ شکر: الحمدلله ۴. در رجا و امیدواری: الحمدلله ۵. درِ خوف: مالک یوم الدین ۶. درِ اخلاص و عبادت: ایاک نعبد و ایاک نستعین ۷. درِ دعا: اهدنا الصراط المستقیم ۸. درِ اقتدا به انبیا: صراط الذین انعمت علیهم
🔰پیامبر اکرم گوید این سوره بین عبد و مولی تقسیم شده است:
از ابتدای سوره تا «اهدنا الصراط المستقیم» که سخن از حمد و ثنا و خضوع است برای خداست و لذا #عبد، مولی را یاد میکند. اما از اهدنا تا پایان سوره که در مورد دعا، طلب و خواستن است برای عبد است و #خدا است که بنده را یاد میکند.
💠خدا گفته «اُذکرونی اَذکُرکم» به یاد من باشید تا به یاد شما باشم پس اگر نماز گزار با خدا مناجات میکند، به یاد اوست و هر کسی که یاد خدا باشد خدا به یاد اوست.
🔺گاهی انسان به فکر نعمتهای خداست؛ این حال #بندگان_متوسط خداست. گاهی تنها و تنها به یاد خداست؛ این حالت #بندگان_موحد اوست چون اگر به نعمتهای او هم چشم داشت پس خود را نیز به یاد دارد در حالیکه این با #توحید و توجه به تنها موجود هستی نمیسازد پس باید تنها خدا را دید.
🔺زمانی خدا به یاد انسان خواهد بود که انسان در حال #ذکر سوره باشد نه اینکه لفظاً سوره را بخواند و ساهی و بدون توجه باشد. لذا قرآن گوید: وای بر نمازگزارانی که در نماز بی توجهند «ویل للمصلین، الذین هم عن صلاتهم ساهون»
♻️کانال تفسیر تسنیم
💯 @tafsire_tasnim1