سرحدات امپراتوری تیموری در روزگار فرمانروایی تیمور
پایتخت سمرقند، هرات
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
هنر
☘☘☘☘☘
#تیمور با اینکه بسیار خونریز بود ولی به دانش و هنر علاقه نشان میداد. از اینرو هنرمندان و #صنعتگران از کشتارهایش در امان بودند. فرزندان او نیز سیاست بنیانگذار دودمان #تیموریان را پی گرفتند ازجمله میتوان به راه اندازی رصدخانه، مسجد و مدرسه اشاره کرد. هنر نگارگری یا نقاشی ایرانی و نیز #خوشنویسی در این دوره از تاریخ ایران به شکوفایی قابل توجهی دست یافت. مهمترین شاهد بر پشتیبانی تیمور از هنرها، قطعات و ابزار و اثاثیه آرامگاه احمد یسوی در #ترکستان است. هنر این دوره عموماً به دو بخش دورهٔ نخست و دوران متاخر تقسیم کردهاند.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
دانش
☘☘☘☘☘
شاهرخ پسر تیمور پیرو جدی علوم و صنایع بود و مسجد گوهرشاد و حرم علی بن موسیالرضا که زیارتگاه شیعیان است از اوست. پسر شاهرخ، #الغبیگ فرمان داد #زیجی (زیج یا زیگ، جدول یا کتابی است برای تعیین احوال و حرکات ستارگان) ترتیب دادند. برادران الغبیگ یعنی بایسنقر میرزا و تاحدی برادر او ابراهیم میرزا که نوه تیمور بودند خود از خوشنویسان طراز اول و از حامیان هنری مهم در تاریخ ایران بهشمار میروند. #خلیل نوهٔ تیمور که هیچگونه شباهتی به وی نداشت، کوشش کامل به رفاه و خوشبختی کشور معطوف داشت و خدماتی به دانش و ادب کرد. حسین بن بایقرا نیز حامی علوم و ادبیات بود. #ابوسعید پادشاه توانا، با کفایت، هنردوست این خاندان نیز خود هنرمند بود. او پیرو صوفیگری و اهل عرفان بود و مشایخ صوفیه را گرامی میداشت و بعد او بود که خاندان #تیموریان به صوفیگری روی آوردند.
دورهٔ تیموریان به رغم نابسامانی و منازعات داخلی و درگیری امیران این خاندان با ترکمانان قراقویونلو، دوره رونق فرهنگ، ادبیات، تاریخ، ریاضی و نجوم بود. دربارهای #هرات، #سمرقند، #شیراز، #تبریز و #اصفهان به سبب #هنرپروری و هنرمندی فرمانروایان تیموری، محل تجمع و آمد و شد هنرمندان و ادیبان برجسته بود.
اختلاف مهم دیگر در شیوهٔ حکومتی تیمور با بازماندگانش، نحوهٔ واگذاری بخشهای حکومت بود. فرمانروایان تیموری با اینکه خود را سلطان مینامیدند و قدرت مطلقهای برای خود قائل بودند، چون اقتدار تیمور را نداشتند، برای تثبیت قدرت و حفظ قلمروشان، به حمایت لشکریان نیاز داشتند و چون خزاین حکومتی بر اثر درگیریها و اوضاع نابسامان داخلی تهی شده بود، مجبور به دادن سُیورغال به امیران و حاکمان محلی شدند. در اواخر دوره تیموریان این نوع بخشش به علما و هنرمندان و شاعران نیز تعلق گرفت که نه فقط قدرت حاکمان و امیران لشکری را افزایش داد بلکه موجب فقر و نابسامانی اجتماعی و تضعیف قدرت فرمانروایان تیموری و زوال این خاندان نیز شد.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
برگی از کتاب جامی که تاریخ ۱۵۵۳ میلادی کشیده شده، نمونهای از هنر شکوفای دوره ی تیموریان
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
مرگ تیمور و نزاع های پس از او :
امیر تیمور پس از ۳۶ سال فرمانروایی و
کشورگشایی با بر جای گذاشتن قلمروی گسترده، در ۸۰۷ ه.ق در اُترار درگذشت. از وی ۳۱ فرزند، نوه، نتیجه و نبیره مذکر باقی ماند از پسران او عمرشیخ و جهانگیر در زمان حیاتش درگذشته بودند و میرانشاه و شاهرخ نیز چون مورد توجه پدر نبودند، به جانشینی انتخاب نشدندو تیمور، #پیر_محمد پسر میرزا جهانگیر را که در آن زمان والی کابل بود، به جانشینی خود برگزید. اما بهرغم علاقهای که سرداران سپاه #تیمور نسبت به اجرای واپسین خواست او مبنی بر جانشینی نوهاش پیرمحمد جهانگیر نشان میدادند، مجالی برای اجرای این وصیت پیدا نشد.
سیاست تیمور در ادارهٔ شهرهای تسخیر شده، واگذاری حکومت هر ولایت به یکی از اعضای خاندانش یا حکامِ محلیِ مورد اعتماد و قرار گرفتن خودش در رأس همهٔ امور بود. به نظر میرسد او این سیاست را از چنگیز تقلید میکرد. اما بر خلاف #چنگیز که پسرانش بلافاصله بعد از او، با جانشینی که او برگزیده بود کنار آمدند و با حفظ اتحاد، از فروپاشی امپراتوری جلوگیری کردند، بازماندگان تیمور به درگیری با هم پرداختند.
با اعلام خبر درگذشت تیمور، امیرزادگان و مدعیانِ سلطنت، که بیشتر از نوادگانش بودند، بر سر جانشینی او به مخالفت با یکدیگر پرداختند. منازعات طولانی خانوادگی و درونی بین بازماندگان تیمور قلمرو وسیعی را که او با وجود آن همه جنگ و شقاوت به هم پیوند داده بود تجزیه کرد.
ابتدا همراهان تیمور مرگ او را پنهان کردند. آنها طرح حمله به چین را بیآنکه لغو نمایند، متوقف کردند و چون نوه تیمور که باید بنا به وصیتش جانشین او میشد یعنی پیرمحمد فرزند #میرزا_جهانگیر در آن هنگام دور از پایتخت و در حدود غزنین بود، موقتاً شخص دیگری را به نیابت از او جانشین تیمور کردند. این شخص نوه دیگر #تیمور، خلیل سلطان پسر #میرانشاه (یا به روایتی پسر خود تیمور)بود که در آن هنگام با لشکر تیمور همراه و حاضر بود. این اقدام هم نتوانست تمرکز را در خاندان تیمور حفظ کند و بهزودی با مخالفت بازماندگان مواجه شد. بهتدریج این اختلافات طولانی شد و دامنه پیدا کرد. چنانکه در اندک مدتی، توطئهها و تحریکات، میراث عظیم تیمور را به حکومتهای مستقل و متخاصم تبدیل کرد.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
قلمرو گورکانیان پیش از مرگ امیر تیمور
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
نزاع دوباره ی مدعیان تاج و تخت و افول نهایی :
هنگام مرگ شاهرخ از میان پسرانش تنها الغ بیگ میرزا در قید حیات بود، که او هم بیشتر یک محقق و عالم ریاضی بود تا یک فرمانروا. از این رو پس از یک دوره نسبی ثبات، انحطاط خاندان تیموری دوباره آغاز شد و این بار با سرعت بیشتری هم رو به تلاشی و اضمحلال رفت. کشمکش بین بازماندگان شاهرخ ده سالی به طول انجامید تا این که ابوسعید، #نواده_میرانشاه و پسر میرزا سلطانمحمد مدتی تفوق یافت، اما دیری نپایید که دوران فرمانروایی او نیز به پایان رسید بهطوریکه در یک دهه بعد، به دست میرزا یادگار محمد، نواده بایسنقر که به اردوی آق قویونلو پیوسته بود به قتل رسید. به این ترتیب با مرگ ابوسعید در رجب ۸۷۲ ه.ق / فوریه ۱۴۶۸ م، دوران فرمانروایی تیموریان بهسر آمد.
در این دوره ثبات و آرامش نسبی و رونق اقتصادی که در قلمرو تیموریان، بخصوص در شرق ایران فراهم شده بود، از میان رفت. منازعات داخلی بیشتر شد و حریفان قدرتمندی همچون #ازبکان از شمال و #قراقویونلوها و #آق_قویونلوها از غرب، حکومت #تیموریان را تهدید میکردند. شاهرخ، بر خلاف تیمور، جانشینی برای خود انتخاب نکرد. دو فرزندش، بایسنقر و جوکی میرزا در زمان حیات او درگذشته بودند و فرزند دیگرش، الغ بیگ، بیشتر اوقات در سمرقند بود و به عنوان مهمان به دربار پدر دعوت میشد و در امور سلطنت دخالتی نداشت. بجز الغ بیگ و فرزندش عبداللطیف، دیگر مدعیان جانشینی عبارت بودند از: ابراهیم سلطان، پسر دیگر شاهرخ که در زمان پدر حاکم فارس بود؛ علاءالدوله و سلطان محمد، فرزندان بایسنقر. ابتدا سلطان محمد توانست بر دیگر حریفان چیره شود و علاءالدوله را که از حمایت گوهرشادآغا برخوردار و قائم مقام شاهرخ در هرات بود، از این شهر فراری دهد.
در این دوره قلمرو تیموری به سه بخش تقسیم گردید: ۱- الغ بیگ و عبداللطیف میرزا در ماوراءالنهر، ۲- ابوالقاسم بابُر در خراسان ۳- سلطان محمد در #عراق_عجم، فارس، کرمان و خوزستان
#آذربایجان همچنان در اختیار قراقویونلوها بود. دیری نپایید که کشمکشهای خونینی میان مدعیان حکومت درگرفت. الغبیگ، پس از دو سال درگیری با پسرش، عبداللطیف، عاقبت در ۸۵۳ ه.ق به دست او کشته شد. عبداللطیف هم یک سال بعد با توطئهٔ امیرانش به قتل رسید و عبداللّه پسر ابراهیم، فرمانروای ماوراءالنهر شد ولی حکومت او هم دوامی نداشت و در ۸۵۴ ه.ق ابوسعید گورکان، نوهٔ میرانشاه، او را کشت و سرزمین او را گرفت.
در همین زمان جهانشاه قراقویونلو با بهرهگیری از درگیری امیرزادگان تیموری، همدان و قزوین را گرفت و سپس برای مقابله با سلطان محمد به اصفهان رفت، اما پیش از رسیدن به آنجا در #جُربادقان (گلپایگان) متوقف شد. با وساطت گوهرشادآغا ـ که به سبب استیلای ابوالقاسم بابر بر خراسان به سلطان محمد پناه آورده بود ـ غائله بدون جنگ خاتمه پذیرفت و حکومت سلطانیه و قزوین و همدان به جهانشاه تعلق گرفت. سلطان محمد نیز پس از توافقی ناپایدار با ابوالقاسم بابر، گرفتار برادر شد و به دستور او در ۸۵۵ ه.ق به قتل رسید.
با مرگ سلطانمحمد، قلمرو تیموریان کوچکتر شد، جهانشاه، یزد و عراق عجم و فارس را نیز گرفت و ابوالقاسم بابر به حکومت خراسان بسنده کرد. در این مرحله در خاندان تیموریان، دو مدعی جدید سر برآوردند: سلطان ابوسعید که با کمک ابوالخیرخان ازبک و حمایت نقشبندیان بر ماوراءالنهر مسلط شد و سلطان حسینِ بایقرا که در مرو حکومت تشکیل داد.
#ابوالقاسم بابر، پس از ده سال حکومت، در ۸۶۱ ه.ق درگذشت و پسر یازده سالهاش، میرزا شاه محمود، در هرات جانشین او شد اما با حملهٔ ابراهیم، پسر علاءالدوله، از آنجا گریخت. جهانشاه در ۸۶۲ ه. ق، هرات را فتح کرد و ابراهیم را فراری داد. اما حکومت او در هرات هشت ماه بیشتر دوام نیاورد و با شنیدن خبر شورش فرزندش، حسنعلی قراقویونلو، ناگزیر در ۸۶۳ ه.ق #هرات را به سلطان #ابوسعید واگذار کرد و به #آذربایجان بازگشت.
سلطان ابوسعید در ۸۶۳ ه.ق پس از غلبه بر لشکریان مشترک #علا_الدوله و ابراهیم سلطان و سنجر میرزا (نوهٔ عمرشیخ) توانست به استقلال بر #خراسان حکومت کند و با مرگِ این مدعیانِ حکومت، سلطان ابوسعید از فتنهٔ آنان آسوده شد و تا ۸۷۳ که به آذربایجان لشکر کشید، از بازماندگان خاندان تیموری، کسی قدرت مقابله با او را نداشت. با کشته شدن #جهانشاه به دست سپاهیان #اوزون حسن آق قویونلو، اقتدار سلطان ابوسعید با خطری جدّی مواجه شد. اوزون حسن، یادگارمحمد (نوهٔ بایسنقر) را اسماً در آذربایجان بر تخت نشانده بود و خود به نام او حکومت میکرد. سلطان ابوسعید در ۸۷۲ ه.ق با لشکریان بسیار و امید دریافت کمک از شروانشاه (فرخ یسار)، به آذربایجان لشکر کشید، ولی به سبب خیانت اطرافیان، اسیر اوزون حسن گردید و در ۸۷۳ ه.ق کشته شد.
☘☘☘☘☘☘
تنظیم:سرکار خانم زهرا صفرزاده
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#رویدادهای_تاریخی
امروز یکشنبه 23 خرداد1400شمسی و 2 ذی القعده1442 قمری ؛ مصادف با 2021/6/13 میلادی
۱_قتل ابوجعفر محمد بن على شلمغانى معروف به (ابن ابى الغراقر) مدعی دروغین بابیت و وکالت امام زمان( عجل الله فرجه) به امر خلیفه راضى بالله عباسی (323 ق)
۲_درگذشت "ميرخواندخاوند شاه" تاریخ نگار و محقق و نویسنده کتاب روضةالصفا فی سیرةالانبیاء والملوک والخلفاء(903 ق)
۳_افتتاح دومين دوره ی اجلاسيه ی مجلس شورای ملی ايران توسط احمد شاه قاجار(1327 ق)
۴_ آغاز نخستين جنبش سراسری بزرگ فلسطينیها عليه صهيونيست ها (1921م)
۵_رحلت فقيه برجسته "شيخ زين العابدين مازندرانی" (1271 ش)
۶_صدور فرمان امام خمينی(ره) برای تشكيل "ستاد انقلاب فرهنگی" (1359 ش)
۷_رحلت بانوی مجتهده و عالمه "سيده نصرت امين اصفهانی" (1362 ش)
۸_آغاز عملیات بیت المقدس (1367ش)
#انتخابات
#مشارکت_حداکثری
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
آسیب شناسی فرهنگی انقلاب اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری مدظله العالی
نویسنده: علی جان مرادی جو
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 109-130
بی تردید، مؤلفه فرهنگی، بنیادی ترین مؤلفه ی قدرت نظام برآمده از انقلاب اسلامی ایران بوده و هست؛ چنانکه اینک پس از گذشت سه دهه از انقلاب، فرهنگ همچنان بارزترین و برجسته ترین چهره نظام به شمار می رود؛ امّا باوجود ابتنای نظام بر مؤلفه قدرت فرهنگی، پس از انقلاب (به ویژه پس از دفاع مقدس) آسیب هایی متوّجه آن شده است که انقلاب را در رسیدن به اهداف و آرمان های ترسیم شده توسط مقام معظم رهبری با کندی و در جاهایی این مؤلفه برجسته در تولید و بازتولید فرهنگی به حالت سکون در آمده است. در این پژوهش با نگاهی درون گرایانه ضمن توّجه به اهداف، آرمان ها و ماهیت انقلاب اسلامی ایران، آسیب هایی که از لحاظ فرهنگی، انقلاب اسلامی و مبانی اساسی آن را تهدید می کنند و روند و حرکت انقلاب اسلامی را کند می نمایند، به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است.
لینک مقاله
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
مؤلفه های تعیین کننده جایگاه رئیس کشور
نویسندگان: سید رضا آل محمد سید محمد هاشمی
منبع: مطالعات حقوقی دوره دهم زمستان 1397 شماره 4
همه کشورهای جهان به طور معمول از «رئیس کشور» برخوردار هستند. بسته به شکل نظام سیاسی که ممکن است نظام جمهوری باشد یا نظام پادشاهی، رئیس کشور ممکن است «رئیس جمهور» خوانده شود و یا عنوان او «پادشاه» باشد. اکنون، موضوع این است که رؤسای کشورهای مختلف با عناوین مختلف جایگاه و نقش های متفاوتی دارند. یعنی در برخی کشورها، یک رئیس کشور کاملاً قدرتمند و برخوردار از جایگاه و نقش اجرایی واقعی وجود دارد و برعکس، در برخی دیگر از کشورها رئیس کشور تنها برخوردار از یک جایگاه و نقش تشریفاتی و غیر اجرایی است. اکنون سوال این است که سبب این تفاوت در جایگاه چیست؟ در این مقاله بیان می شود که این تفاوت میان جایگاه رؤسای کشورهای مختلف صرفاً ناشی از اختیارات رئیس کشور نیست. یعنی جایگاه و «قدرت» رئیس کشور معادل «اختیارات» رئیس کشور نیست. بنابراین، جایگاه و قدرت رئیس کشور برآیند و محصول مجموعه ای از عوامل حقوقی نظیر شیوه انتخاب و غیرحقوقی همچون ویژگی های شخصیت است که اختیارات رئیس کشور یکی از این عناصر است.
لینک مقاله
تنظیم:سرکار خانم نجمه صالحی
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#رویدادهای_تاریخی
امروز دوشنبه 24خرداد 1400شمسی 3ذی القعده 1442 قمری؛ مصادف با 2021/6/14 میلادی
۱_تولد "ابن مُنَيِّر" فقيه و مفسر مسلمان مصری(620 ق)
۲_رحلت استاد كبير "آيت اللَّه سيدمحمد فشاركی" فقيه محقق و عالم امامی(1316 ق)
۳_تقاضای خلع "محمد علی شاه" از سلطنت از سوی انجمنهای ايالتی كشور (1287 ش)
۴_ورود مجاهدان مشروطه خواه به تهران و پايان استبداد صغير (1288 ش)
۵_نامه 120 تن از نمايندگان مجلس برای بررسی طرح عدم كفايت سياسی بنی صدر (1360 ش)
۶_كشف نيروی بخار آب توسط "دنيس پاپن" طبيعی دان فرانسوی (1707م) (ر.ك: 11 ژانويه)
۷_ آغاز تجاوز نيروهای فرانسوی به كشور الجزاير (1830م)
۸_تصرف پاريس توسط ارتش آلمان نازی در جريان جنگ جهانی دوم (1940م)
#مشارکت_حداکثری
#انتخابات
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
🍃به حول و قوه الهی هر هفته دوشنبه ها، مطالبی پیرامون بحث #سنتهای_الهی در قرآن و تاریخ مطرح خواهد شد.🍃
با ما همراه باشید
.-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
🍃تعریف #سنتهای_الهی :
🔸️سنت های الهی روش هایی است که خدا برای تدبیر و اداره امور انسان و جهان به کار می برد.
🔸️در تعریف اصطلاحی #سنت، گاهی به این مطلب هم اشاره شده که :«ترکیب اضافی "سنّة الله" عبارت است از روشی که خداوند متعال از روی حکمت خویش حسب رفتار و سلوکی که مردم با شریعت او دارند، نسبت به آنها اعمال میدارد.»
🔸️لفظ #سنت، به صورت مفرد، 16 مرتبه در هشت سوره قرآن و به صورت جمع، یعنی #سنن؛ دوبار در قرآن بکار رفته است.
🔸️با مطالعه و بررسی این موضوع در قرآن مشاهده میشود که: برخی از آیات به صورت کلی به سنت های الهی اشاره نموده، برخی آیات در قالب مصادیق و نمونه ها و در مواردی به شکل تئوری آمیخته با مصداق خارجی بیان شده است.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
🍃#سنت_استدراج
🔸️یکی از #سنتهای_الهی در قرآن سنت استدراج است.
علامه طباطبایی (ره)#استدراج را به این معنا دانستند که کسی در صدد برآید پله پله به تدریج از مکانی بالا رود یا پایین آید لکن در قرآن دلالت بر نزدیک شدن به هلاکت در دنیا یا در آخرت است.
🔸️اين #سنت كه ميتوان آن را يكي از مصاديق سنت «زيادت ضلالت» و امداد اهل باطل درجهت باطل هم قلمداد كرد، بدينمعناست كه خداي متعالي بر نعمتهاي مادي و دنيوي اهل باطل ميافزايد، تا فريفته و مغرور گردند و درراه خود پابرجاتر و استوارتر شوند و بر كفر و كفران و ظلم و عصيان خود بيفزايند و استحقاق عذاب و عقاب بزرگتر و دردناكتري را بيابند.
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
🍃آنچه در فهم این #سنت مهم بنظر میرسد، این است که:
🔸️ گاهی برخورداری از نعمت های الهی به صورت گسترده اقتضای لطف و احسان خدا و پاداشی بر قدرشناسی بندگان است که باعث رشد و ترقی است
🔸️ اما در برخی موارد #نعمتهای که به انسان داده میشود نوعی مجازات الهی محسوب میگردد که بندگان معمولا از نقمت بودن آن غافل هستند.
🍃تشخیص #نعمت_بودن یا #کیفر_بودن آنچه به ما می رسد:
🔸️نعمتهای که پاداش الهی محسوب می شوند آنهایی هستند که همراه با قدرشناسی و در پی انجام وظیفه به انسان عطا گردد.
🔸️ولی چنانچه با وجود نافرمانی های انسان، نعمتهایی به او برسد این همان استدراج و امهال است.
🔸️مثلا کسی که مقید به انجام تکالیف شرعی خود نیست اما نعمت های زیادی به او برسد ، این همان #سنت_استدراج و امهال محسوب میگردد.
تنظیم:سرکار خانم لیلا همايون فر
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#رویدادهای_تاریخی
امروز سه شنبه 25 خرداد1400شمسی 4 ذی القعده1442قمری؛مصادف با 2021/6/15 میلادی
۱_درگذشت "سيدبن طاووس" عالم و محدث عاليقدر شيعه(664 ق)
۲_وفات "مهلبی" كاتب و دانشمند مصری(656 ق)
۳_درگذشت "عطاملك جوينی" سياستمدار و مورخ شهير ايرانی(681 ق)
۴_تشكيل "مجلس عالی" در تهران و عزل محمد علی شاه از سلطنت (1288 ش)
۵_رحلت عالم مجاهد و فقيه جليل آيت اللَّه "سيد مصطفی مجتهد كاشانی" (1298ش)
۶_تصرف قزاقخانه رشت توسط انقلابيون جنگل (1299ش)
۷_برگزاری اجلاس بين المجالس اسلامی در تهران (1378ش)
۸_ برگزاری ششمين كنفرانس عمومی خبرگزاری های كشورهای غيرمتعهد "پوول" (1371 ش)
#انتخابات
#مشارکت_حداکثری
#انتخاب_درست_کار_درست
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j